**Mở đầu với Chiêu Hồn Thập Loại Chúng Sinh**
Chiêu Hồn Thập Loại Chúng Sinh, hay còn được biết đến với tên gọi Văn chiêu hồn hoặc Văn tế chiêu hồn, là một tác phẩm văn tế viết bằng chữ Nôm vào đầu thế kỷ 19. Được xem như một tác phẩm xuất sắc của đại thi hào Nguyễn Du.
Tuy vậy, vẫn chưa chắc chắn về thời điểm sáng tác của Văn tế thập loại chúng sinh. Có một số quan điểm mâu thuẫn nhau về vấn đề này. Trong một văn bản của Đàm Quang Thiện, ông dẫn chứng ý kiến của Trần Thanh Mại trên Đông Dương tuần báo năm 1939, cho rằng Nguyễn Du viết tác phẩm này sau một mùa dịch bệnh kinh hoàng khiến hàng triệu người tử vong, khiến môi trường đất nước nặng trĩu âm khí tiêu cực và tại các chùa Phật, mọi người đều cầu siêu cho hàng triệu linh hồn. Ngược lại, Hoàng Xuân Hãn nghĩ rằng có khả năng Nguyễn Du đã viết tác phẩm này trước cả Truyện Kiều, khi ông vẫn là quan chức tại Quảng Bình.
Theo Từ điển văn học (bộ mới), người đầu tiên phát hiện bản viết tại chùa Diệc ở thành phố Vinh là GS. Lê Thước. Tuy nhiên, bản cổ nhất là bản khắc ván năm 1895 của nhà sư Chính Đại, được bảo quản tại chùa Hưng Phúc, xã Xuân Lôi, huyện Võ Giàng, tỉnh Bắc Ninh. Dựa trên hai bản này, Hoàng Xuân Hãn đã phân tích cẩn thận và đưa ra một bản văn khác mang độ tin cậy cao hơn…
Nhìn sâu vào thực cảnh thế gian, không ai có thể phủ nhận rằng thế gian là vô thường; nơi đau khổ thường nhiều hơn niềm vui. Thông qua trải nghiệm của cuộc sống, với tâm hồn nhân sinh tương tế, Tổ Như Tiên-sinh đã sáng tác những bài thơ dân tộc, thể hiện sự thương xót trong lòng người và khích lệ ý thức tỉnh thức.
Bằng cách làm sáng tỏ những khía cạnh tinh tế của người xưa, giúp ích cho sự hiểu biết sâu rộng của thế hệ sau, ông Đàm Quang Thiện đã sử dụng khả năng của mình để viết chú thích cho bộ tập văn này. Dù là sự sáng tạo, việc chú giải, cẩn thận điều tra, tất cả đều truyền cảm nhận được nỗi đau thương đáng thương của con người trong chuỗi luân hồi, đề cao sức mạnh cải liên kết với pháp lực của con người; truyền đạt tinh thần ý nghĩa, giúp nhận ra rõ về nhân quả, khơi dậy lòng từ bi, sự giác ngộ, đưa con người thoát ra khỏi vòng luân hồi và đóng góp vào việc xây dựng văn hoá dân tộc một cách phong phú.
Tôi xin trình bày vài lời khen ngợi kèm lời chúc phúc của mình. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm 1965, THÍCH TÂM CHÂU
GIẢI THÍCH CÔNG TRÌNH: “CHIÊU HỒN THẬP LOẠI CHÚNG SINH”
Tên tác phẩm, ở một nơi được gọi là “Chiêu hồn”; ở nơi khác được gọi là “Văn tế thập loại chúng sinh”; ta kết hợp hai tên này với nhau, để mang đầy đủ ý nghĩa của từng tên riêng: “Chiêu hồn Thập Loại Chúng Sinh” viết bằng tiếng Hán, bởi cụm từ này đã trở thành một cụm từ riêng để chỉ tất cả những người “bất đắc kỳ tử” không được ai thờ cúng.
Chiêu 招: vẫy tay gọi về; hồn 魂: phần tinh thần, vô hình của con người; gọi về linh hồn.TestTrong cuốn “Chiều Hồn Thập Loại Chúng Sinh,” tác giả khám phá về thân thể và linh hồn, từ mắt, tai, mũi, lưỡi đến tri giác và cảm trí thức. Ông ta mô tả sự tương ứng giữa các cơ quan và chức vụ của chúng, tạo nên một thế giới phong phú về tâm linh và hiện thực. Qua những câu chuyện về linh hồn được tái sinh hoặc trải qua những cuộc đời khác nhau, chúng ta được dẫn vào một thế giới tâm linh đầy màu sắc và ẩn chứa nhiều bí ẩn thú vị. “Chiều Hồn Thập Loại Chúng Sinh” là một bức tranh phong phú về sự sống và cái chết, về sự tái sinh và trách nhiệm linh hồn.Nguyễn Du, tác-giả tuyệt-vời của chúng ta, đã viết bài “Chiêu Hồn Thập Loại Chúng Sinh” vào năm nào và với sự kiện gì? Câu hỏi này vẫn chưa được giải đáp một cách chính xác. Trong một bài diễn thuyết về “Chiêu Hồn” này, nhà văn Trần Thanh Mãi đã đề xuất rằng Nguyễn Du đã sáng tác bài này sau một mùa dịch khiến hàng triệu người thiệt mạng, khiến không khí đất nước nặng nề. Còn giáo sư Phan Văn Hùm tin rằng Nguyễn Du viết bài này vì lòng thành tín đạo Phật-giáo, phái Tiểu Thừa. Về phần GS Phạm Văn Diêu, ông cho rằng bài “Chiêu Hồn” phản ánh toàn bộ kinh nghiệm và cảm xúc cá nhân của Nguyễn Du trong một thời kỳ rối ren và đau khổ của xã hội.
Chúng ta, những người đã trải qua nhiều khổ đau và gian khổ, cả trực tiếp lẫn gián tiếp từ những cuộc chiến tranh và nghịch cảnh trong xã hội, chắc chắn sẽ cảm thấy sâu sắc với những thông điệp mà Nguyễn Du muốn truyền đạt qua bài “Chiêu Hồn”. Đây không chỉ là một tác phẩm văn học đặc sắc mà còn là một bức tranh sống động về đời sống và tâm trạng dân tộc.
Chúng tôi rất vinh dự được khám phá sâu hơn về bí quyết văn phong của Nguyễn Du thông qua nghiên cứu của chúng tôi về “Bút Pháp Nguyễn Du trong Đoạn Trường Tân Thanh”. Chúng tôi tin chắc rằng việc tỏa sáng của tác phẩm “Chiêu Hồn Thập Loại Chúng Sinh” nằm ở khả năng truyền bá và chứa đựng những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc mà Nguyễn Du muốn chia sẻ với độc giả. Hãy cùng nhau khám phá và thưởng thức tác phẩm này của Nguyễn Du nhé!
