Cuộc chiến tranh lịch sử đầy kịch tính đã được tái hiện sinh động. Quê hương của chúng ta đã chống lại kẻ thù với sự dũng cảm, đề cao truyền thống bền bỉ trên hàng trăm dặm đất. Câu chuyện anh hùng của bậc cha anh đã được kể về nhiều lần: những đội du kích mạnh mẽ, những lính trinh sát can đảm, về sự thắng lợi của các sư đoàn giải phóng thành phố và đất nước…Cuốn sách “Cô-xchi-a Lùn” của tác giả I. Lích-xta-nốp cũng đưa chúng ta trở lại những năm chiến tranh khó khăn. Tuy nhiên, đây không chỉ là câu chuyện về anh hùng quân sự, mà còn là về những người lao động, những con người dày công làm việc hết mình, thậm chí vượt qua khả năng của bản thân trong những thời kỳ khó khăn ở phía sau chiến tuyến – về những người U-ran cung cấp vũ khí, xe tăng, máy bay… cho lính chiến trên mặt trận.”Cô-xchi-a Lùn”, biệt danh “Cô-xchi-a Nhỏ”, từng là một đứa bé nông thôn ngây thơ khi bước vào nhà máy. Dường như em không biết phải làm gì tại nơi đó với bề ngoài xa lạ. Sống giữa những người chưa quen biết, cảm giác cô đơn tràn ngập; khu rừng dày đặc như con nai hoang dã đến nhà máy như một lời kêu gọi khẩn cấp gọi “Cô-xchi-a Lùn” quay về… Tuy nhiên, ý chí kiên định, lòng trung hiếu, tình bạn chân thành và khao khát góp phần xây dựng mặt trận, giúp ích Tổ quốc trong những thời kỳ gian nan, đã giữ chân “Cô-xchi-a Lùn” ở lại nhà máy.Tính cách đỗi mới của “Cô-xchi-a Lùn”, một đứa trẻ gầy yếu, chậm chạp nhưng đầy nghị lực và lòng nhân ái đã được tác giả tả lên một cách rất đáng nhớ. “Cô-xchi-a Lùn” là một trong những nhân vật không tự xem mình là anh hùng, và điều đó không quan trọng với họ. Họ chỉ cố gắng làm tốt nhất công việc của mình, điều mà mọi người có thể thực hiện được. Sự khiêm tốn và khả năng lãnh đạo tự nhiên trong những con người bình thường ấy đã biến họ trở thành người dẫn đầu và là nguồn động viên cho các đồng đội. “Cô-xchi-a Lùn” cũng không ngoại lệ.Điều khiến tác giả nổi bật chính là cách ông mô tả cuộc sống và công việc tại một nhà máy quân sự lớn – một cuộc sống đầy gian khổ, căng thẳng nhưng rất sống động và chặt chẽ với mặt trận. Với tác phẩm “Tảng đá xanh” khác, I. Lích-xta-nốp đã tái hiện một bức tranh sống dữ dội khi “các hội trường của các nhà máy vang vọng âm thanh, các đống than xếp trên cỏ và những bó thép sáng bóng…”. Mỗi chi tiết như “các xe kéo kéo đi ra ngoài từ nhà máy, các chiếc xe tải vận chuyển bom, những chiếc xe tăng sơn phủ sáng bóng”, đã tạo nên một không khí nghẹt thở của những ngày ác liệt chiến đấu.Điều đó diễn ra vào thời kỳ kết thúc với trận Xta-lin-grát. Lích-xta-nốp biết và yêu quý U-ran – vùng đất huyền bí nơi “sự hòa quện giữa công nghiệp và thiên nhiên”, và ông đặc biệt khâm phục những người dân dũng cảm ở đó.Sinh ra tại U-cra-i-na vào năm 1900, I-ô-xíp Lích-xta-nốp đã trải qua tuổi thơ khó khăn khi cha mất sớm, để lại cho mẹ chăm sóc đàn con đông đúc. Người mẹ phải làm đủ mọi công việc để nuôi sống con cái ấy. Sớm, các em phải tự kiếm sống: một số học nghề may, một số phục vụ cho người bán thuốc… Dù vậy, I-ô-xíp Lích-xta-nốp vẫn tốt nghiệp trung học. Ông theo học trường thương nghiệp tại Xu-mư, nhưng cuộc cách mạng nổ ra – và chính là lúc Lích-xta-nốp trẻ trở thành nhà báo. Trong những năm nội chiến, ông làm việc cho các tờ báo “Cộng Sản”, “Ngôi sao Đỏ”, “Người Cộng sản”…Trong năm nay, tôi đã rơi vào mê biển cả rồi đấy. Cả những con tàu, những chuyến hải hành xa xôi, và cách sống độc đáo của thủy thủ đã khiến tôi cảm thấy xúc động bởi sự lãng mạn và phi thường của chúng. Tôi dành gần mười năm để làm thủy thủ – phóng viên báo ở nhiều nơi như Ma-ri-u-pôn, Ô-đét-xa, Xê-va-xtô-pôn, và Lê-nin-grát. Tại những địa điểm đó, tôi đã viết những câu chuyện đầu tiên về đại dương.
Kinh nghiệm dày dạn trong ngành báo chí đã giúp cho I. Lích-xta-nốp tích luỹ được một số lượng tài liệu phong phú, và sự khéo léo của ông đã biến chúng thành một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc trong tiểu thuyết cuối cùng của mình – “Niềm vinh quang vô danh”, được xuất bản sau khi nhà văn qua đời. Trung tâm của tiểu thuyết là nhà báo trẻ – công nhân đảng viên Xtê-pan Ki-rê-ép. Xtê-pan là một nhân vật hấp dẫn với tính trung thực, sự sáng sủa của tư duy cộng sản, điều mà anh phải bảo vệ trong những năm đầu của chính quyền Xô-viết trong cuộc đấu tranh với những người theo nguyên tắc đạo đức tư bản.
Năm 1930, Lích-xta-nốp về hưu từ Hạm đội Ban-tích và định cư tại U-ran. Ông đã làm việc tại tờ báo thành phố Xvéc-lốp-xc “Công nhân U-ran” suốt mười tám năm. Trong thời gian này, ông đã đi khắp vùng mỏ đất U-ran. Lích-xta-nốp đã viết nhiều bản ký về những người dân U-ran, về công cuộc lao động lớn mạnh, và cuộc sống của họ. Đây là nơi ông đã sáng tác câu chuyện đầu tiên dành cho trẻ em “Những cờ đuôi nheo đỏ”, sau đó được đổi tên thành “Những cuộc phiêu lưu của thủy thủ thiếu niên”. Câu chuyện này được viết dựa trên những ghi chú từ lâu của phóng viên báo kiêm thủy thủ, tựa như những kí ức về cuộc sống trên các con tàu biển Xô-viết.
Lích-xta-nốp đã viết cuốn sách thứ hai của mình – “Cô-xchi-a Lùn” – khi tài năng của ông đã đạt đến đỉnh cao. Người đọc cảm nhận được sự tài năng đích thực của nhà văn, sâu rộng hiểu biết về ngành công nghiệp mạnh mẽ của vùng đất U-ran, cách mà con người điều khiển ngành công nghiệp đó, và sự trân trọng chân thành đối với những con người đó. Nhà văn say mê thiên nhiên khắc nghiệt và đẹp đẽ của U-ran, với những chuyến phiêu lưu qua những đường mòn núi đồng thời được chìm đắm trong hơi thở của rừng tai-ga U-ran, thấy trong từng chi tiết như suối tóe ánh vàng, nước chảy qua đá như một chiếc hồ con lấp lánh.
Với bối cảnh khắc nghiệt của thiên nhiên và những khu mỏ cũ, Lích-xta-nốp đã viết “Tảng đá xanh” – một câu chuyện về những kỹ sư Xô-viết khôi phục những khu mỏ cũ bị phá hủy và cách mà các ông chủ trước đây đang làm hại và ngăn cản họ. Câu chuyện này rất hấp dẫn, đến từng chi tiết, vẻ đẹp của rừng tai-ga U-ran, và sự bí ẩn của kho tàng dưới lòng đất. U-ran đã mở ra những tài nguyên vô tận trước mắt tác giả, như những khu mỏ sắt vô tận, khu mỏ đồng, như “công sự của những người khổng lồ”, và khu mỏ lộ thiên rộng lớn, chứa amiăng. Lích-xta-nốp đã khám phá từng góc khu mỏ từ Ki-den đến Nhi-giơ-nhi Ta-ghin, Nê-vi-an-xcơ, và các mỏ ở Tu-rin, khắp nơi mà tay người đã chạm vào khai thác những tài nguyên đó. Ông đã theo dõi lịch sử lao động của những người thợ mỏ ở đây.
Cuốn sách “Tên đầu tiên” của Lích-xta-nốp kể về tài nguyên và con người của vùng đất U-ran một cách đặc biệt. Cuốn sách đã khám phá ra vẻ đẹp rộng lớn của U-ran, tài nghệ lao động cao quý của những người thợ mỏ. Cuộc sống của các nhân vật, từ trẻ em đến người lớn, đều tràn đầy hấp dẫn và sống động.Sách “Coxchia Lùn” của tác giả I-ô-xíp Lích-xta-nốp đã thực sự gợi lên trước mắt độc giả khung cảnh và cảm xúc phong phú! Cuốn sách này tả lại hình ảnh chi tiết và hấp dẫn về cuộc sống của người thợ mỏ, với sự lãng mạn đầy cuốn hút trong cuộc sống lao động khó nhọc. Đây không chỉ là câu chuyện của người lớn mà còn của những tâm hồn trẻ trung. Tác phẩm vẽ ra hình ảnh cuộc sống của họ, theo dõi những khát vọng, kiến thức từ những người đi trước, và cả những thành tựu đáng tự hào. Những nhân vật trong sách đều rất sống động: Pa-nhi-a Pê-xtốp, Ghê-na Phê-li-xtê-ép, Pa-nhi-a Pô-lu-kriu-cốp, và Va-đích. Mỗi người đều có tính cách và sự phức tạp riêng, từ lòng tốt đến tâm trạng dễ thay đổi. Cuốn sách chạm đến lòng độc giả bởi cách mô tả chân thực và nồng nhiệt về vẻ đẹp của cuộc sống và những đóng góp của người lao động.
Chắc chắn rằng, đọc “Coxchia Lùn” sẽ mang lại cho bạn nhiều trải nghiệm thú vị và sâu sắc!
