Tiểu thuyết này được viết vào năm 1966, đánh dấu sự xuất hiện của tác giả Nguyễn Minh Châu trong làng văn học. Dù chỉ là tác phẩm đầu tay nhưng Nguyễn Minh Châu đã chứng minh được tài năng với một phong cách viết độc đáo và sâu sắc. Trong “Cửa Sông,” bạn sẽ được đắm mình trong ba khía cạnh rõ ràng: suy ngẫm về những sự thật cuộc sống, phân tích nhân vật và khám phá những vấn đề xã hội hiện hữu.
Theo nhà văn Tô Hoài, dù là những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày, dưới bàn tay tài ba của Nguyễn Minh Châu, chúng trở nên gợi ý sâu sắc và mang tầm triết lý. Với tác giả, cuộc sống và truyện đều tương đồng và hoàn hảo kết hợp với nhau.
Truyện kể về cuộc sống yên bình ở làng quê bên dòng sông Kiều, nơi những con người hiền hậu và giản dị của ngôi làng nhỏ sống bên bờ sông thơ mộng. Tuy nhiên, trong bức tranh chiến tranh, mỗi người dân đã trải qua những thử thách, đào luyện bản thân và trở thành những người dũng cảm và kiên định bên bờ sông, kể cả cô giáo nhỏ bé và dịu dàng Thùy…
… Cảm giác xao xuyến như có một con chim trong lòng cô Thùy, đang sẵn sàng gỡ cánh để bay cao. Dù đã sống ở làng Kiều từ lâu, đã đi lại quỹ hợp tác xã này nhiều lần, nhưng hôm nay, ở đây, cô vẫn cảm thấy lạ lẫm như người mới đặt chân đến. Thùy nhìn vào lá cờ đỏ, lòng xúc động nghĩ đến những người đảng viên cộng sản của làng Kiều đã hy sinh…
Nguyễn Minh Châu sinh vào năm 1930, quê ở làng Văn Thái, còn được biết đến với tên là làng Thới, xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Theo vợ ông, bà Nguyễn Thị Doanh, tên lúc đầu của Nguyễn Minh Châu là Nguyễn Thí. Mới khi đi học, ông mới được đổi tên thành Minh Châu. Trước khi ra đi mãi mãi, trong những dòng ghi chép cuối cùng, ông viết khi nằm viện tại Bệnh viện Quân y 108: “Từ nhỏ tôi đã rụt rè và nhút nhát. Tôi sợ chuột lắm, sợ ma quỷ. Lớn lên, khi gần 60 tuổi, khi ở nơi đông người, tôi chỉ muốn trốn vào một góc và chỉ từ đó tôi cảm thấy bình yên như con dế trốn vào hang.”
Năm 1945, ông tốt nghiệp trường Kỹ nghệ Huế. Năm 1950, sau khi học chuyên khoa tại trường Huỳnh Thúc Kháng tại Nghệ An, ông gia nhập quân đội và học tại trường sĩ quan lục quân Trần Quốc Tuấn. Từ 1952 đến 1956, ông phục vụ tại Ban tham mưu các tiểu đoàn 722, 706 thuộc sư đoàn 320. Từ 1956 đến 1958, Nguyễn Minh Châu là trợ lý văn hóa trung đoàn 64 thuộc sư đoàn 320. Năm 1961, ông học tại trường Văn hóa Lạng Sơn. Năm 1962, ông làm việc tại phòng Văn nghệ quân đội, rồi chuyển sang tạp chí Văn nghệ quân đội. Ông gia nhập Hội nhà văn Việt Nam vào năm 1972.
Nguyễn Minh Châu qua đời vào ngày 23 tháng 1 năm 1989 tại Hà Nội, hưởng thọ 59 tuổi.
Các tác phẩm của Nguyễn Minh Châu bao gồm: “Cửa Sông” (tiểu thuyết, 1967), “Những vùng trời khác nhau” (tập truyện ngắn, 1970), “Dấu chân người lính” (tiểu thuyết, 1972), “Miền cháy” (tiểu thuyết, 1977), “Lửa từ những ngôi nhà” (tiểu thuyết, 1977), “Những người đi từ trong rừng ra” (tiểu thuyết, 1982), “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành” (tập truyện ngắn, 1983), “Bến quê” (tập truyện ngắn, 1985), “Mảnh đất tình yêu” (tiểu thuyết, 1987), “Chiếc thuyền ngoài xa” (tập truyện ngắn, 1987), “Hãy đọc lời ai điếu cho một giai đoạn văn nghệ minh hoạ” (tiểu luận phê bình, 1987), “Phiên chợ Giát” (truyện vừa, 1988), “Cỏ lau” (truyện vừa, 1989), “Nguyễn Minh Châu toàn tập” (Nhà xuất bản Văn Học, 2001), “Di cảo Nguyễn Minh Châu” (Nhà xuất bản Hà Nội, 2009)…
Hãy cùng trải nghiệm “Cửa Sông” của Nguyễn Minh Châu để khám phá thế giới tâm hồn đầy sâu lắng và tinh tế của tác giả này.
