Tiếp nối “Đứa trẻ cát”, “Đêm thiêng” kể về hành trình của Amed/Zhara sau đêm định mệnh mà đối với cô “chấm dứt” với người này nhưng giải thoát cho kẻ khác. Cô tiếp tục đi tìm lại bản thân và giới tính thực của mình khi nó bị giam hãm quá lâu trong cuộc đời của một người đàn ông.
“Cơ thể tôi ngừng không tiến hoá: nó không lột xác, nó tự lụi để khỏi bị xô đẩy và để không cảm thấy gì hết; nó chẳng phải là một cơ thể đàn bà đầy đặn và ham muốn, cũng chẳng phải là một cơ thể đàn ông thanh thản và khoẻ mạnh; tôi đứng giữa cả hai, nghĩa là địa ngục.”
Tôn giáo và những suy nghĩ cổ hủ có thể huỷ hoại cuộc đời con người một cách vĩnh viễn, dù họ có được tự do thì bóng ma quá khứ vẫn không thể buông tha.
Tahar Ben Jelloun (Tiếng Ả Rập: الطاهر بن جلون) sinh ngày 1 tháng 12 năm 1944 tại thành phố Fes, Ma-rốc, là một nhà thơ, nhà văn người Ma-rốc. Mặc dù ngôn ngữ mẹ đẻ của ông là tiếng Ả rập nhưng hiện nay, các tác phẩm của ông đều được viết bằng tiếng Pháp.
Sau khi học trung học tại một trường song ngữ (tiếng Ả Rập và tiếng Pháp), Ben Jelloun tiếp tục học tiếng Pháp ở thành phố Tangier miền bắc Ma-rốc cho tới năm 18 tuổi. Ông theo học ngành triết học tại trường đại học Mohamned-V ở Rabat. Trong những năm học đại học, ông đã viết những bài thơ đầu tiên của mình, được tập hợp trong tập thơ “Hommes sous linceul de silence” (1971).
Sau khi tốt nghiệp, Ben Jelloun trở thành giáo sư dạy triết học ở Tetouan rồi sau đó ở Casablanca, Ma-rốc. Năm 1971, ông rời Ma-rốc để tiếp tục sự học tập ở Pháp, nơi ông bắt đầu viết nhiều hơn.
Năm 1972, Ben Jelloun bắt đầu viết bài cho tờ báo Le Monde. Năm 1975, ông được công nhận học vị tiến sĩ về tâm lý học. Với kiến thức về tâm lý liệu pháp, ông viết cuốn “La Réclusion solitaire” vào năm 1976.
Năm 1985, Ben Jelloun xuất bản cuốn tiểu thuyết “L’enfant de sable” (Đứa trẻ cát) được ca tụng rộng rãi. Ông đoạt giải Goncourt năm 1987 cho tiểu thuyết “La Nuit Sacrée” (Đêm thiêng).
Năm 1997, cuốn “Le Racisme expliqué à ma fille” (Giảng cho con gái nghe về chủ nghĩa phân biệt chủng tộc) dựa trên trải nghiệm gia đình của ông được xuất bản.
Ngoài việc viết sách, Ben Jelloun thường được mời diễn thuyết hoặc thỉnh giảng tại các trường đại học ở Ma-rốc và trên khắp châu Âu.
Năm 2004, Ben Jelloun giành giải thưởng văn học quốc tế IMPAC Dublin cho tác phẩm “This Blinding Absence of Light” (do Linda Coverdale dịch sang tiếng Pháp). Ông cũng giành giải Prix Ulysse vào năm 2005 cho toàn bộ sự nghiệp của mình.
Tháng 9 năm 2006, ông giành giải đặc biệt vì “hòa bình và tình hữu nghị giữa người với người” tại Lễ hội văn hóa Lazio between Europe and the Mediterranean Festival, được tổ chức tại Rome, Lazio nước Ý.
Vào ngày 1 tháng 2 năm 2008, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy trao cho ông Huân chương Bắc đẩu Bội tinh.
Ben Jelloun hiện sống tại Paris với bốn người con.
Hai cuốn tiểu thuyết “L’Enfant de sable” (Đứa trẻ cát) và “La Nuit sacrée” (Đêm thiêng) đã được dịch ra 43 ngôn ngữ. Cuốn “Le racisme expliqué à ma fille” (Giảng cho con gái nghe về chủ nghĩa phân biệt chủng tộc) đã được dịch ra 33 ngôn ngữ. Riêng ông cũng thực hiện việc chuyển ngữ cho những tác phẩm của mình.
Các tác phẩm chính: “Harrouda” (1973), “Solitaire” (Cô đơn) (1976), “The Sand Child” (Đứa trẻ cát) (1985), “The Sacred Night” (Đêm thiêng) (1987), “Silent Day in Tangiers” (Ngày yên lặng ở Tangier) (1990), “With Downcast Eyes” (Mắt cúi gằm) (1991), “Corruption” (Tham nhũng) (1995), “The Fruits of Hard Work” (Thành quả lao động) (1996), “Praise of Friendship” (Ca ngợi tình bạn) (1996), “L’Auberge des pauvres” (1997), “Racism Explained to My Daughter” (Giảng cho con gái nghe về chủ nghĩa phân biệt chủng tộc) (1998), “Islam Explained” (Về đạo Hồi) (2002), “This Blinding Absence of Light” (2003), “La Belle au bois dormant” (Người đẹp ngủ trong rừng) (2004), “The last friend” (Người bạn cuối cùng) (2006), “Yemma” (2007), “Leaving”Tangier (Rời bỏ Tangier) (2009) The Rising of the Ashes (Tàn tro bốc cao) (2009) ***
Chấp nhận sự thật và sự thanh thản, đó chính là điều quan trọng. Bây giờ, khi tuổi thọ đã tăng lên, tôi cảm thấy tự tin hơn trong việc sống. Tôi muốn chia sẻ, để lời nói và thời gian cứ lặng lẽ trôi qua. Cảm giác bưng nặng không phải từ sự lão hóa mà là từ những điều chưa được bày tỏ, những bí mật tôi vẫn kín kẽ và che giấu. Tôi đâu ngờ rằng những ký ức lặng lẽ và những ánh nhìn trìu mến có thể trở thành núi cát khó vượt. Tôi đã mất rất nhiều thời gian mới dám mở lòng như vậy với mọi người. Các bạn thân yêu của tôi! Quảng trường vẫn tròn trĩnh. Giống như một viên cát điên loạn. Không gì thay đổi. Cả bầu trời lẫn nhân gian. Tôi hạnh phúc vì cuối cùng tôi đã đặt chân đến đây. Các bạn chính là sự giải thoát cho tôi, điểm sáng trong đôi mắt tôi. Những nếp nhăn trên khuôn mặt tôi đều đẹp và ý nghĩa. Nếp nhăn trên trán đích thị là những dấu hiệu và thách thức của thời gian. Chúng tượng trưng cho sự hài hòa của quãng thời gian. Những nếp nhăn trên lòng bàn tay là những đường số phận. Chúng lượm chùng, chỉ ra những sự may mắn và vẽ lên một vì sao sau khi trải qua sóng nước.
Lịch sử cuộc đời tôi như được viết rõ ràng: mỗi vết nhăn là một thế kỷ, một chặng đường qua đêm tối, một nguồn nước trong một sáng mờ, một cuộc gặp gỡ giữa rừng rậm, một trái tim tan vỡ, một ngôi mộ, một mặt trời rực lửa… Còn ở lòng bàn tay trái, nếp nhăn này như một vết sẹo; một ngày thần chết đã dừng lại và ban tặng cho tôi một vật tai họa. Có lẽ để cứu rỗi tôi. Tôi đã dẫm nát vật đó và quay lưng bước đi. Mọi thứ sẽ trở nên đơn giản nếu không có dòng sông thay đổi hướng. Cuộc sống của tôi không cao cả cũng không bi thảm. Nó chỉ đơn thuần là kỳ lạ. Tôi đã đương đầu với mọi sự khắc nghiệt để xứng đáng với niềm đam mê và trở thành một điều bí ẩn. Tôi đã dành nhiều thời gian đọa đày giữa sa mạc; tôi đã đi qua mỗi bước trong đêm dài và hàn gắn nỗi đau. Tôi đã thấu hiểu “cái chát đến tận cùng trong những ngày tươi đẹp”, những ngày mọi thứ dường như vẫn êm đềm.
Các bạn thân yêu! Tất cả những gì tôi chuẩn bị tiết lộ cho các bạn giống như sự thật. Tôi đã dối trá. Tôi đã yêu và đã phản bội. Tôi đã đi khắp mọi nơi và thời kỳ. Tôi đã sống ẩn dật, cô đơn giữa những người cô đơn. Tôi đã đến tuổi già vào một ngày thu, khuôn mặt trở về với tuổi thơ, tôi muốn nói đến sự ngây thơ đã bị tước đoạt. Xin hãy chia sẻ cùng tôi! Tôi là một đứa trẻ gốc tính không rõ ràng và lúng túng. Tôi là một cô gái đeo mặt nạ theo ý muốn của một người cha tự ti, cảm thấy bị mặc cả vì không sinh được con trai. Và, như các bạn đã biết, tôi trở thành người con trai mà ông ấy luôn ao ước. Phần còn lại, một số bạn đã hiểu, một số khác vẫn còn nghĩ ngợi. Những ai cố gắng tái hiện câu chuyện về cuộc đời đứa trẻ từ cát bay với gió thổi này đã gặp phải những trở ngại: ai đó mất trí nhớ, ai đó gần như mất mạng. Họ đã kể cho các bạn nghe nhiều câu chuyện. Những câu chuyện đó không phải là thật của cuộc đời tôi. Mặc dù sống cô lập và tách biệt, những tin tức vẫn tràn ngập tai tôi. Tôi không bất ngờ cũng không ngạc nhiên. Tôi hiểu rằng khi tôi ra đi, tôi sẽ để lại phía sau những lý do thú vị nuôi nỗi hồi tưởng kỳ lạ nhất. Nhưng vì cuộc đời tôi không phải là trò hư cấu, tôi cố gắng khôi phục lại mọi sự việc và tiết lộ những bí mật ẩn chứa dưới tảng đá màu đen trong ngôi nhà ven bờ tường cao ở cuối con hẻm có bảy cánh cửa kín.
Hãy sẵn sàng trải nghiệm cuốn sách “Đêm Thiêng” của tác giả Tahar Ben Jelloun.
