Cuốn sách “Giả Thuyết Poincaré – Cuộc Tìm Kiếm Hình Dạng Vũ Trụ” của tác giả Donal O’Shea kể về những nỗ lực của các nhà khoa học trong suốt lịch sử để tìm hiểu về hình dạng của vũ trụ.
Cách đây hơn 2000 năm, các nhà triết học Hy Lạp cổ đại đã đưa ra giả thuyết rằng Trái Đất nằm ở trung tâm của vũ trụ và các thiên thể khác như Mặt Trời, Mặt Trăng, các hành tinh và các ngôi sao đều quay quanh Trái Đất. Giả thuyết này được gọi là mô hình địa tâm và được chấp nhận rộng rãi trong nhiều thế kỷ.
Đến thế kỷ 16, nhà thiên văn học Nicolaus Copernicus đã đề xuất một mô hình mới cho rằng Mặt Trời nằm ở trung tâm của hệ mặt trời và Trái Đất cùng các hành tinh khác quay quanh Mặt Trời. Đây là một bước ngoặt lớn trong lịch sử khoa học, đánh dấu sự chuyển đổi từ quan điểm địa tâm sang quan điểm nhật tâm. Tuy nhiên, mô hình của Copernicus vẫn cho rằng vũ trụ quay quanh Trái Đất.
Đến thế kỷ 17, nhà thiên văn học Galileo Galilei đã sử dụng kính viễn vọng mới phát minh của mình để quan sát bầu trời và phát hiện ra nhiều chi tiết mới như núi lửa trên Mặt Trăng, các vệ tinh tự nhiên của Sao Mộc. Những khám phá này củng cố thêm cho giả thuyết nhật tâm của Copernicus.
Đến thế kỷ 17, nhà toán học và vật lý người Pháp Rene Descartes đã đưa ra một mô hình mới cho rằng vũ trụ là không gian rỗng vô hạn chứa đầy chất khí tinh tế gọi là ether. Theo đó, các thiên thể di chuyển trong không gian này. Mô hình này trở nên phổ biến trong thế kỷ 17 và 18.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề chưa giải quyết trong mô hình này. Đến cuối thế kỷ 19, nhà vật lý học người Pháp Henri Poincaré đã đề xuất một giả thuyết mới gọi là giả thuyết Poincaré, trong đó ông cho rằng hình dạng của vũ trụ là không nhất định, có thể là không gian phẳng, hình cầu hoặc thậm chí là những hình dạng phức tạp hơn.
Giả thuyết này mở ra một hướng nghiên cứu mới về hình dạng của vũ trụ thông qua các phương trình trường Einstein. Những nỗ lực của các nhà khoa học thế kỷ 20 như Albert Einstein, Alexander Friedman, Georges Lemaitre và nhiều người khác nhằm kiểm chứng giả thuyết Poincaré thông qua lý thuyết tương đối tổng quát và vũ trụ học được trình bày chi tiết trong cuốn sách.
Cuối cùng, các quan sát về bức xạ nền vi sóng vũ trụ vào cuối thế kỷ 20 đã chứng minh rằng vũ trụ đang mở rộng, hỗ trợ cho giả thuyết vũ trụ học Big Bang – một hình mẫu vũ trụ học mang tính chất Poincaré. Những phát hiện này đánh dấu sự kết thúc cuộc tìm kiếm hình dạng của vũ trụ bắt đầu từ những giả thuyết cổ xưa.
Nhìn chung, cuốn sách đã thuật lại cuộc hành trình khoa học kéo dài hàng ngàn năm để tìm ra hình dạng thực sự của vũ trụ, bắt đầu từ những giả thuyết ban đầu cho đến khi đạt được sự nhất trí khoa học ngày nay. Đồng thời, cuốn sách cũng giúp người đọc hiểu thêm về những đóng góp to lớn của ông
Mời các bạn đón đọc Giả Thuyết Poincare – Cuộc Tìm Kiếm Hình Dạng Vũ Trụ của tác giả Donal O’Shea & Nguyễn Lương Quang & Vũ Khuê Tâm & Phạm Cao Tùng (dịch).
