Cuốn hồi ký “Những nội dung bị kiểm duyệt” của nhà văn Nguyễn Hiến Lê đã thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc. Trong đó, tác giả đã kể lại những câu chuyện, sự kiện trong cuộc đời mình mà trước đây không thể được công bố do bị kiểm duyệt. Cuốn sách mang tính chất hồi ký nên có góc nhìn chủ quan từ phía tác giả, tuy nhiên nó cũng cung cấp nhiều thông tin quan trọng giúp độc giả hiểu thêm về bối cảnh lịch sử xã hội Việt Nam thời kỳ chiến tranh và sau chiến tranh.
Trong hồi ký, tác giả kể lại quá trình hoạt động văn học nghệ thuật của mình từ những năm 1950. Khi đó, ông tham gia tổ chức Hội Văn nghệ Việt Nam và hoạt động sôi nổi trong lĩnh vực văn học, điện ảnh. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của chiến tranh và bối cảnh chính trị lúc bấy giờ, nhiều tác phẩm văn học, kịch bản phim của ông bị cấm phát hành hoặc bị cắt bỏ một phần nội dung. Điển hình như tiểu thuyết “Đêm trường” (1957) bị coi là có nội dung “phản động” do miêu tả cuộc sống khó khăn của người dân thời chiến, hay kịch bản phim “Mùa hè đỏ lửa” (1957) cũng bị cắt bớt một số cảnh quay.
Sau năm 1975, khi miền Nam hoàn toàn thống nhất về chính trị, Nguyễn Hiến Lê tiếp tục gặp khó khăn trong sáng tác do bị kiểm duyệt chặt chẽ hơn trước. Nhiều tác phẩm của ông bị đánh giá là có những chi tiết, câu chuyện không phù hợp với chủ trương chính trị lúc bấy giờ. Ví dụ như tiểu thuyết “Đêm trường” (phiên bản mới) tiếp tục bị cấm lưu hành vì cho rằng có nội dung “phản động”. Kịch bản phim “Vợ chồng A Phủ” cũng bị phê bình là “không tích cực” và không được sản xuất. Thậm chí một số tác phẩm của ông bị xóa tên khỏi danh sách xuất bản.
Ngoài ra, trong thời gian này Nguyễn Hiến Lê còn gặp khó khăn trong công tác, bị điều chuyển công tác nhiều lần. Ông từng giữ chức Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh nhưng sau đó bị điều sang làm việc tại Ban Văn hóa Thông tin Quận 5 (nay là Quận Thủ Đức). Điều này theo nhận định của tác giết là do bị coi là có quan điểm sáng tác không phù hợp với chủ trương lúc bấy giờ.
Nhìn chung, trong cuốn hồi ký này, Nguyễn Hiến Lê đã kể lại chi tiết những khó khăn, trở ngại mà ông gặp phải trong quá trình sáng tác văn học, điện ảnh dưới thời Việt Nam Cộng hòa cũng như sau năm 1975. Nhiều tác phẩm của ông bị cấm phát hành, cắt bớt nội dung hoặc ông bản thân cũng gặp khó khăn trong công tác. Đây được coi là góc khuất trong quá trình hoạt động nghệ thuật của Nguyễn Hiến Lê mà trước đây không thể công khai. Cuốn sách mang tính cung cấp thông tin, làm sáng tỏ thêm một giai đoạn lịch sử văn học nghệ thuật Việt Nam trong bối cảnh chính trị xã hội phức tạp thời bấy giờ.
Mời các bạn đón đọc Hồi Kí Nguyễn Hiến Lê – Những nội dụng bị kiểm duyệt
