Cuốn sách “Khoa Học Nghịch Lý, Nghịch Lý” của tác giả Anh Việt là một tác phẩm có giá trị, giúp độc giả hiểu thêm về những điều kỳ lạ và bí ẩn của khoa học. Trong cuốn sách này, tác giả đã trình bày một cách khoa học và logic những nghịch lý kỳ lạ nhất trong lĩnh vực vật lý, toán học, triết học và nhiều lĩnh vực khác.
Một trong những nghịch lý được đề cập đầu tiên trong cuốn sách là nghịch lý của Zeno về Achilles và con rắn. Theo đó, Achilles – người chiến binh nhanh nhẹn nhất thời Hy Lạp cổ đại – đang đua với một con rắn. Mặc dù Achilles chạy nhanh hơn rất nhiều so với con rắn, nhưng do con rắn luôn di chuyển, dù chỉ một khoảng cách rất nhỏ, nên Achilles không bao giờ có thể bắt kịp nó và vượt qua. Nghịch lý này cho thấy sự vô hạn của không gian và thời gian, một điều mà khoa học sau này đã giải thích được.
Một nghịch lý nổi tiếng khác được đề cập là nghịch lý của Schrödinger về mèo. Theo đó, nếu đặt một con mèo trong một hộp kín cùng với một chất độc sẽ được kích hoạt bởi một phản ứng hạt nhân ngẫu nhiên, thì trạng thái của con mèo sẽ là cả sống lẫn chết cho đến khi quan sát. Đây là một nghịch lý cho thấy sự không xác định của các hạt cực nhỏ ở cấp độ lượng tử, mà khoa học vật lý lượng tử sau này đã giải thích được.
Ngoài ra, tác giả còn trình bày nhiều nghịch lý khác như nghịch lý của Banach-Tarski về phép phân tách hình cầu, nghịch lý của Gabriel trong thuyết tương đối, nghịch lý của Russell về những tập hợp không chứa chính chúng, nghịch lý của thuyết tương đối đặc biệt về hai ánh sáng song song,…Tất cả đều được giải thích một cách khoa học, rõ ràng và dễ hiểu.
Đặc biệt, tác giả đã phân tích kỹ lưỡng từng nghịch lý, chỉ ra nguyên nhân gây ra sự mâu thuẫn bằng ngôn ngữ toán học hoặc triết học ban đầu. Sau đó, tác giả trình bày cách giải quyết của khoa học hiện đại dựa trên cơ sở lý thuyết mới như cơ học lượng tử, thuyết tương đối rộng,…giúp làm sáng tỏ bản chất của từng nghịch lý. Điều này giúp độc giả hiểu được quá trình phát triển của khoa học, từ giai đoạn mâu thuẫn ban đầu đến khi được giải quyết triệt để bởi các khám phá mới.
Bên cạnh việc trình bày các nghịch lý cụ thể, tác giả còn phân tích tầm quan trọng của những nghịch lý này đối với sự tiến bộ của khoa học. Cụ thể, nghịch lý đã thúc đẩy các nhà khoa học suy nghĩ sâu hơn, tìm kiếm các lý thuyết mới để giải thích chúng một cách thuyết phục hơn. Nhờ vậy mà nhiều khám phá quan trọng ra đời, đưa khoa học tiến xa hơn. Do đó, tác giả kết luận rằng nghịch lý không phải là sự mâu thuẫn, mà chính là động lực thúc đẩy sự tiến bộ của con người.
Mời các bạn đón đọc Khoa Học Nghịch Lý của tác giả Anh Việt & Quang Toàn.
