Kim Cổ Cách Ngôn

Tóm tắt & Review (Đánh Giá) sách Kim Cổ Cách Ngôn của tác giả Ôn Như Lương Văn Can.

“Kim Cổ Cách Ngôn” là tác phẩm quý giá của soạn giả Ôn Như Lương Văn Can, tập hợp 152 câu cách ngôn đắt giá được sàng lọc kỹ lưỡng từ tinh hoa văn hóa nhân loại. Đây không chỉ là cuốn sách dạy làm người mà còn là di sản văn hóa quý báu của dân tộc Việt Nam.

Tóm tắt nội dung

“Kim Cổ Cách Ngôn” được Ôn Như Lương Văn Can biên soạn ở tuổi ngoài 70, sau nhiều năm tranh đấu và tù đày. Sách gồm 152 câu cách ngôn được tuyển chọn từ tinh hoa văn hóa Âu, Á, Mỹ, đề cập đến nhiều phạm trù khác nhau trong cuộc sống.

Phương pháp trình bày của tác giả rất độc đáo: mỗi cách ngôn được viết bằng chữ Hán, sau đó chú giải bằng quốc ngữ. Chữ Hán giúp giữ nguyên hồn vía và chiều sâu của cách ngôn, trong khi chú giải bằng quốc ngữ giúp độc giả dễ dàng nắm bắt trọn vẹn ý nghĩa.

Nội dung của “Kim Cổ Cách Ngôn” rất phong phú, bao gồm nhiều lĩnh vực:

• Dạy về quý trọng thời gian: “Chú tọa đương tích âm, dạ tọa đương tích đăng” (ngồi ban ngày nên tiếc ánh mặt trời, ngồi ban đêm nên tiếc bóng ngọn đèn)
• Răn về cách ăn nói: “Bệnh tòng khẩu nhập, vạ tòng khẩu xuất” (bệnh từ miệng vào, vạ từ miệng ra)
• Khuyên về sự tỉnh táo: “Vô sự thời bất dao tâm không, hữu sự thời bất dao tâm loạn” (lúc không có việc gì thì vẫn nên nghĩ ngợi, lúc xảy ra chuyện gì cũng không nên rối trí)
• Triết lý kinh doanh: “Tín dụng tức tư bản” (chữ tín chính là vốn liếng), “Hoàng kim vô chủng, độc sinh ư cần kiệm nhân gia” (miếng vàng không có giống, chỉ sinh ra ở nhà nào biết cần kiệm)

Lương Văn Can quan niệm về cách ngôn: “Lời nói là tiếng trong bụng. Có tư tưởng điều gì thì phát ra lời nói. Nói ra mà nghĩa lý chính đáng ai ai cũng lấy làm phải, đời đời cũng lấy làm phải. Bởi lời nói ấy mà lập nên đức tốt, thành được công to, thế thì lời nói lưu truyền mãi mãi, dẫu muôn đời cũng không đổi”.

Giới thiệu tác giả Ôn Như Lương Văn Can

Lương Văn Can (1854-1927), tự là Hiếu Liêm và Ôn Như, hiệu Sơn Lão, quê ở làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội).

Sinh ra trong gia đình nghèo nhưng có truyền thống hiếu học và yêu nước, thuở nhỏ ông từng làm nghề thợ sơn để mưu sinh và theo đuổi con đường học hành. Năm 1871, ông đỗ Tam trường kỳ thi Hương. Năm 1874, ông đỗ Cử nhân khi mới 21 tuổi.

Mặc dù có cơ hội làm quan, ông đã từ chối chức Giáo thụ phủ Hoài Đức do triều Nguyễn bổ nhiệm và từ chối làm ủy viên Hội đồng thành phố Hà Nội do thực dân Pháp đề cử. Thay vào đó, năm 1879, ông mở trường dạy học tại số 4 phố Hàng Đào, Hà Nội.

Sự nghiệp của ông gắn liền với phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục. Tháng 3/1907, ông cùng các nhà nho yêu nước thành lập trường Đông Kinh Nghĩa Thục và giữ chức Thục trưởng (Hiệu trưởng). Tuy nhiên, đến tháng 11 cùng năm, trường bị thực dân Pháp đóng cửa.

Cuộc đời ông gắn liền với nhiều biến cố. Năm 1913, ông bị đày đi “an trí” ở Phnômpênh (Campuchia). Tại đây, ông cùng con gái, con dâu lập nhiều cửa hiệu, thiết lập đường dây buôn bán xuyên quốc gia Việt Nam – Campuchia. Năm 1921, ông được phép về Hà Nội, tiếp tục mở trường Ôn Như, vừa dạy học vừa soạn sách cổ vũ “tân học”.

Lương Văn Can không chỉ là một nhà nho yêu nước, một nhà giáo dục tiên phong mà còn là một nhà tư tưởng kinh tế với nhiều đóng góp quan trọng. Ông được xem là nhà kinh tế học tiên phong của lịch sử Việt Nam hiện đại với những tư tưởng thực nghiệp và tầm nhìn kinh tế nhạy bén.

Ngày 13/6/1927, Lương Văn Can qua đời tại Hà Nội, để lại di sản tinh thần quý báu cho các thế hệ sau.

“Kim Cổ Cách Ngôn” đã được tái bản nhiều lần, phiên bản mới nhất được NXB Tổng hợp TPHCM xuất bản năm 2025, với 212 trang, khổ 13×19 cm. Gần một thế kỷ sau khi ra đời, tác phẩm vẫn mang giá trị thời đại và là kim chỉ nam cho những ai muốn học hỏi về đạo làm người, đạo kinh doanh và các giá trị nhân văn bền vững.

Mời các bạn tải đọc sách Kim Cổ Cách Ngôn của tác giả Ôn Như Lương Văn Can.