Cuốn sách “Kinh Tế Và Xã Hội Việt Nam Dưới Các Vua Triều Nguyễn” của tác giả Nguyễn Thế Anh đã mô tả chi tiết về các mặt kinh tế và xã hội của xã hội Việt Nam dưới thời các vua nhà Nguyễn từ năm 1802 đến năm 1945. Cuốn sách được viết dựa trên nhiều tài liệu lịch sử và được chia thành nhiều chương để tổng kết từng mặt cụ thể.
Trong chương mở đầu, tác giả đã khái quát về bối cảnh lịch sử và chính trị thời kỳ đó. Sau khi giành độc lập khỏi nhà Tây Sơn, nhà Nguyễn đã thiết lập chế độ quân chủ chuyên chế và áp dụng chế độ phong kiến. Vua là người đứng đầu và nắm mọi quyền hành. Các vua nhà Nguyễn đã cố gắng duy trì và phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời giữ vững chế độ quân chủ.
Trong chương về nông nghiệp, tác giả đã phân tích kỹ về các hoạt động sản xuất nông nghiệp chủ yếu như trồng lúa nước, trồng cây lương thực khác, trồng dâu nuôi tằm, trồng cây công nghiệp như trà, cà phê… Đất đai vẫn được quản lý theo chế độ phong kiến, người nông dân phải nộp thuế và phục dịch cho triều đình. Tuy nhiên, nông nghiệp vẫn là ngành then chốt và chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế.
Về công thương nghiệp, tác giả đã mô tả về các ngành nghề thủ công truyền thống như dệt, đan, mộc… Các ngành công nghiệp mới cũng bắt đầu phát triển như khai thác mỏ than, khai thác và chế biến khoáng sản. Ngoài ra, các hoạt động thương mại trong nước và ngoài nước cũng được tác giả đề cập chi tiết.
Về xã hội, tác giả phân tích về cấu trúc xã hội phong kiến, gồm tầng lớp quan lại, sĩ phu, địa chủ địa tô, thợ thủ công và nông dân. Các tập tục, phong tục tập quán cũng được mô tả. Cuộc sống người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp và các hoạt động kinh tế tự cung tự cấp. Giáo dục và y tế chủ yếu là các trường học tôn giáo.
Ngoài ra, tác giả cũng đề cập đến các hoạt động văn hóa – tôn giáo như việc phát triển Phật giáo, Nho giáo, Công giáo… Đặc biệt, tác giả đã phân tích sâu về tình hình kinh tế – xã hội suy giảm dần dưới thời vua Tự Đức và những đổi mới của vua Đồng Khánh, Khải Định nhằm cứu vãn tình hình.
Cuối cùng, tác giả kết luận rằng, mặc dù gặp nhiều khó khăn do chiến tranh và thiên tai, song nhà Nguyễn vẫn duy trì được một nền kinh tế – xã hội phát triển, dù chậm hơn so với các nước đang phát triển công nghiệp. Đây là một công trình nghiên cứu có giá trị, cung cấp nhiều thông tin quan trọng về lịch sử kinh tế – xã hội Việt Nam thời nhà Nguyễn.
Mời bạn đón đọc Kinh Tế Và Xã Hội Việt Nam Dưới Các Vua Triều Nguyễn của tác giả Nguyễn Thế Anh.
