Lịch sử Việt Nam là một trong những môn học quan trọng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của dân tộc. Cuốn sách “Lịch Sử Việt Nam 4: Từ Vua Tự Đức 1862 Đến Đức Quốc Trưởng Bảo Đại 1949” của tác giả Phan Xuân Hòa đã cung cấp cho độc giả những thông tin quý báu về giai đoạn lịch sử đất nước từ thời vua Tự Đức cho đến khi chấm dứt nền quân chủ cuối cùng dưới thời Bảo Đại.
Theo tác giả Phan Xuân Hòa, thời kỳ vua Tự Đức là giai đoạn đầy biến động của lịch sử Việt Nam. Năm 1862, sau khi vua Tự Đức lên ngôi, triều đình nhà Nguyễn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn từ bên trong lẫn bên ngoài. Ở trong nước, triều đình phải đối phó với các cuộc nổi dậy của nông dân như phong trào Cần Vương do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo. Đồng thời, Việt Nam cũng bị các nước phương Tây xâm lược, trong đó phải kể đến cuộc xâm lược của Pháp bắt đầu từ năm 1858. Dù triều đình nhà Nguyễn đã nỗ lực chống giữ, song cuối cùng vào năm 1884, Hiệp ước HARMAND đã đánh dấu sự thành lập nền bảo hộ của Pháp tại Việt Nam.
Sau khi Việt Nam trở thành thuộc địa của Pháp, triều đình nhà Nguyễn chỉ còn là chính quyền bù nhìn, phải chịu sự chi phối tuyệt đối của Toàn quyền Pháp. Tuy nhiên, phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc vẫn tiếp tục diễn ra quyết liệt dưới nhiều hình thức khác nhau. Trong khoảng thời gian từ 1885 đến 1939, các cuộc khởi nghĩa nổ ra liên tiếp như phong trào Cần Vương do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo, phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, phong trào Việt Nam Quang Phục Hội do cuộc khởi nghĩa Yên Bái nổ ra năm 1930 dẫn đầu. Tuy nhiên, tất cả đều không thể làm đổi thay được tình thế chiếm đóng của Pháp tại Việt Nam.
Sang thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, Việt Nam trở thành chiến trường giữa phe Trục và Đồng Minh. Năm 1945, Nhật đảo chính Pháp, đẩy nhanh tiến trình độc lập cho Việt Nam. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, chính thức thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên, ngay sau đó Pháp lại quay trở lại xâm lược, bắt đầu thời kỳ Chiến tranh Đông Dương kéo dài cho đến năm 1954.
Sau Hiệp định Geneve 1954, Việt Nam bị chia cắt thành hai miền Bắc và Nam, với sự ủng hộ của phương Tây, Ngô Đình Diệm lập nên chính thể Việt Nam Cộng hòa. Tuy nhiên, chính quyền Việt Nam Cộng hòa không nhận được sự ủng hộ của nhân dân, tham nhũng và bất công diễn ra nghiêm trọng. Điều này dẫn đến sự hình thành và phát triển của phong trào du kích cách mạng do Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam lãnh đạo, đặt nền móng cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước sau này.
Đến năm 1949 thì triều đình nhà Nguyễn kết thúc khi vua Bảo Đại thoái vị, chấp nhận làm Đệ nhất Cộng hòa Việt Nam. Tuy nhiên, chính quyền này cũng chỉ tồn tại ngắn ngủi trước sự kiểm soát của Pháp. Đến năm 1955, sau Hiệp định Geneve, Việt Nam bị chia cắt thành hai miền Bắc và Nam, kết thúc hoàn toàn thời kỳ quân chủ cuối cùng dưới triều đại nhà Nguyễn ở Việt Nam.
Nhìn chung, cuốn sách đã thể hiện sự nghiên cứu kỹ lưỡng, tái hiện một cách toàn diện, sinh động những diễn biến lịch sử quan trọng từ thời vua Tự Đức cho đến khi kết thúc chế độ quân chủ cuối cùng dưới thời Bảo Đại. Đồng thời, tác giả cũng phân tích sâu sắc những nguyên nhân, yếu tố tác động đến sự biến đổi của lịch sử Việt Nam trong giai đoạn này. Cuốn sách không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn là tài liệu quý cho việc nghiên cứu và hiểu biết thêm về quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam.
Mời các bạn đón đọc Lịch Sử Việt Nam 4: Từ Vua Tự Đức 1862 Đến Đức Quốc Trưởng Bảo Đại 1949 của tác giả Phan Xuân Hòa.
