Liêu Trai Chí Dị – Bồ Tùng Linh
Việc Liêu Trai Chí Dị có thể gây ấn tượng sâu sắc đến cả những người không chuyên về văn học không phải là điều lạ. Vì trong mọi xã hội và thời đại, yếu tố văn hóa truyền thống luôn sống động không chỉ qua những tác phẩm văn học hay nghiên cứu của giới trí thức, mà còn chủ yếu và quan trọng nhất là trong cuộc sống hàng ngày với những băn khoăn chung của đại chúng.
Bản dịch đầy đủ này bao gồm 432 truyện trong Liêu Trai Chí Dị và 68 truyện trong Liêu Trai Chí Dị Thập Di, tổng cộng 500 truyện.
Khi đọc Liêu Trai Chí Dị, bạn sẽ ngạc nhiên với sự linh hoạt của tác giả Bồ Tùng Linh. Ông tạo ra một thế giới với 431 truyện cung cấp một góc nhìn thú vị về thời đại và xã hội của mình. Câu chữ sáng tạo, tinh tế, và lôi cuốn của ông sẽ làm bạn mê mẩn.Đánh giá: Bộ truyện ngắn văn ngôn “Liêu Trai chí dị” của tác giả Bồ Tùng Linh từ thời Thanh là một tác phẩm đáng để thưởng thức. Ban đầu xuất hiện với bản sao “Chú Tuyết Trai” của Trương Hy Kiệt, gồm 12 quyển với 488 câu chuyện. Bản in sớm nhất được biết tới do Kha Đình thời Thanh in năm Càn Long thứ 31 (1766), chia làm 16 quyển với hơn 400 câu chuyện, tuy nhiên mục lục không đầy đủ.
Sau năm 1949, khi Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ra đời, đã phát hiện một bản viết tay của tác giả, được in ảnh xuất bản, kèm theo một mục lục đầy đủ hơn. Tác giả với trí tưởng tượng phong phú đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm ưu tú, kết cấu câu chuyện hấp dẫn, lời văn sinh động. Xuất phát từ chuyện yêu ma hồ quỷ, tác phẩm phơi bày sự tối tăm của hiện thực và tội ác của quan lại thời kỳ, đồng thời phê phán chế độ khoa cử và lễ giáo.
“Liêu Trai chí dị” không chỉ tố cáo tham quan ô lại và mà hiên ác phệ của xã hội phong kiến, mà còn ca tụng sự tình chân thành của thanh niên nam nữ. Với phong cách lôi cuốn, nhân vật sống động, câu chuyện tràn đầy tưởng tượng đẹp đẽ, tác giả đã tạo ra một thế giới lý tưởng, những con người tốt lành đáng ngưỡng mộ. Tuy nhiên, sách vẫn chứa đựng một số quan niệm mê tín và luân lý phong kiến.Năm 1955, Văn học Cổ tịch đã xuất bản một bản in ảnh, và vào năm 1978, Thượng Hải Cổ tịch đã xuất bản bản “Hội hiệu hội chú hội bình” của Trương Hữu Hạc, là một bản hoàn chỉnh. Cuốn sách này chứa đựng các câu chuyện truyền kỳ, kỳ quái và hấp dẫn. Đặc biệt, nhiều truyện kể về ma quỷ, yêu ma hay sự kỳ bí, trong khi vẻ nghệ thuật văn chương đạt đến tầm cao mới của tiểu thuyết.
Liên Trai Chí Dị, một tác phẩm của nhà văn Bồ Tùng Linh (1640-1715) thời nhà Thanh, gồm 12 hoặc 16 quyển, với tổng cộng 431 câu chuyện. Nét đặc biệt của cuốn sách này là việc pha trộn giữa những câu chuyện truyền kỳ, kỳ quái, và kỳ bí, thể hiện sự tài năng vượt trội trong văn chương tiểu thuyết.
Đề cập đến sáu định nghĩa về Liên Trai Chí Dị từ sáu cuốn từ điển Trung Hoa khác nhau, ta có thể thấy sự đa dạng và độc đáo trong việc hiểu biết và nghiên cứu về tác phẩm này. Dù mỗi cuốn từ điển có mục đích và ngữ cảnh biên soạn riêng, nhưng tất cả đề cập đến bốn yếu tố chính: văn bản, nội dung, ý nghĩa, và nghệ thuật của tác phẩm. Qua việc nhìn nhận các yếu tố này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về giá trị và tầm ảnh hưởng của Liên Trai Chí Dị, một kiệt tác đã làm say mê đông đảo độc giả Việt Nam suốt hàng trăm năm qua.
Về mặt văn bản, Liên Trai Chí Dị bao gồm 12 quyển, 488 hoặc 491 câu chuyện. Tuy nhiên, thông tin về văn bản này ở Trung Quốc khá phức tạp. Các cuốn từ điển khác nhau ghi nhận số lượng quyển và câu chuyện khác nhau, nhưng phần lớn đồng ý rằng bản “Hội hiệu hội chú hội bình” là bản đầy đủ nhất. Sự khác biệt này phản ánh sự phổ biến và hiểu biết về Liên Trai Chí Dị ở Trung Quốc cũng như các quốc gia sử dụng chữ Hán trước đây. Chúng tôi không có bản in 12 quyển của Liên Trai Chí Dị để so sánh, nhưng Trung Quốc Quỷ văn hóa đại từ điển đã ghi nhận một số truyện thuộc “Văn hóa Ma Trung Quốc” trong mục lục của các bản này.Nhận đọc, Vào thế, Ngày thường hướng, Liễu Tú tài, Phong Đô Ngự sử, Kỳ quỷ, Tửu cuồng Mục sinh, Bố khách từ quyển IV. Chương A Đoan, Lý Thường Cửu kiến Diêm Vương, Thổ ngẫu sinh tử, Trường Trị nữ tu, Ngũ Thu Nguyệt, Liễu thị tử, Đậu thị từ quyển V.
Thu Dung dữ Tiếu Tạ, Ải quỷ, Khao tệ ty, Hướng Cảo, Nhiếp Chính xích quyền quý từ quyển VI. Mai nữ hòa Phong Vân Đình, Tư tăng bão Phật đầu, Ngưu Thành Chương, Kim Cô phu, Diêm La hoăng, Chu Thương bình oan ngục, Hoạn Nương từ phần VII. Quỷ thê, Chư sống, Tư văn lang, Trần Tích Cửu, Chu Khắc Xương từ quyển 8. Vu Khứ ác, ái Nô, Lưu phu nhân, Ấp nhân tao lăng trì từ tập IX. Bố thương bị cứu, Tịch Phương Bình, Long Phi tướng Công, Thân thị, Nhiệm Tú từ phần X. Vãn Hà dữ A Đoan, Vương Thập, Gia Bình Công tử, Chiết lâu nhân từ quyển XI. Lão Long thuyền hộ, Cổ bình, Nguyên Thiếu tiên sinh, Tiết Ủy nương, Điền Tử Thành, Lưu Toàn, Hoàn hầu yến tân, Cẩm Sắt, Phòng Văn Thục, Công Tôn Hạ từ quyển XlI.
Ngoài một số tác phẩm có tên khác trong 16 tập như Giang trung quỷ quái (Giang trung, phần XIV), Lý Trung Chi (Diêm La, phần XIV), Tửu cuồng Mục sinh (Tửu cuồng, phần XlV), Lý Thường Cửu kiến Diêm Vương (Diêm Vương, phần XV), Thổ ngẫu sinh tử (Thổ ngẫu, phần XV), Thu Dung dữ Tiểu Tạ (Tiểu Tạ, tập IX), Nhiếp Chính hách quyền quý. (Nhiếp Chính, tập VIII), Mai nữ hòa Phong Vân Đình (Mai nữ, phần VII), Tử tăng bão Phật đầu (Tử tăng, phần XIV), Chu Thương bình oan ngục (Oan ngục, tập IX), Ấp nhân tao lăng trì (ấp nhân, phần XVI), Bố thương bị cứu (Bố thương, phần XI), Vãn Hà dữ A Đoam (Vãn Hà, phần IV), Hoàn hầu yến tân (Hoàn hầu, phần XII), thì theo tóm tắt, một số tác phẩm không thấy trong 16 tập như Ngô Huyện nhị Thành hoàng, Dụ quỷ, Thô địa phu nhân. Mời bạn cùng đọc Liêu Trai Chí Dị của tác giả Bồ Tùng Linh.
