Cuốn sách “Mười Hai Người Lập Ra Nước Nhật” của tác giả Sakaiya Tai Chi được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1969. Trong đó, tác giả đã phân tích và giới thiệu về 12 nhân vật có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển của nước Nhật hiện đại. Đây là những nhà lãnh đạo, trí thức và cải cách gia đã đóng góp tích cực cho quá trình hiện đại hóa và thống nhất đất nước Nhật Bản trong suốt thế kỷ 19.
Nhân vật đầu tiên được giới thiệu trong sách là Tokugawa Ieyasu (1543-1616). Ông là người đã lập nên Mạc phủ Tokugawa và thống nhất Nhật Bản dưới sự cai trị tập quyền của mình trong giai đoạn Edo. Tokugawa Ieyasu đã xây dựng nền móng vững chắc cho sự thịnh vượng và ổn định chính trị, xã hội của Nhật Bản trong hơn 250 năm. Tuy nhiên, chế độ phong kiến của Tokugawa cũng đã ngăn cản sự phát triển của Nhật Bản, dẫn đến tình trạng cô lập với thế giới bên ngoài.
Nhân vật thứ hai là Tokugawa Yoshinobu (1837-1913), Đại thần cuối cùng của Mạc phủ Tokugawa. Ông là người đã nhận thấy sự lạc hậu của chế độ phong kiến và chủ động trả lại quyền bính cho Hoàng đế vào năm 1867, kết thúc giai đoạn Edo. Hành động này của Tokugawa Yoshinobu được đánh giá là một quyết định khôn ngoan, nhằm tránh xung đột vũ trang và giúp Nhật Bản chuyển mình một cách hòa bình.
Tiếp theo là Saigo Takamori (1827-1877), một nhân vật quan trọng trong phong trào Duy Tân Minh Trị. Ông là người đã lãnh đạo quân đội triều đình trong cuộc chiến tranh Boshin, giúp Minh Trị Thiên Hoàng lật đổ Mạc phủ Tokugawa và thống nhất đất nước dưới quyền cai trị trực tiếp của triều đình. Sau đó, Saigo Takamori lại trở mặt chống lại chính quyền Minh Trị do bất đồng về chính sách đối ngoại và quân sự, dẫn đến cuộc nổi dậy Satsuma. Mặc dù thất bại, Saigo vẫn được coi là biểu tượng cho lòng yêu nước và trung thành với lý tưởng của mình.
Nhân vật thứ tư là Fukuzawa Yukichi (1835-1901), nhà giáo dục và tư tưởng gia lớn của Nhật Bản. Ông là người đầu tiên du học tại Mỹ và châu Âu, sau khi trở về đã mở trường Gakushuin, qua đó truyền bá tri thức phương Tây, khuyến khích học tập khoa học công nghệ. Fukuzawa Yukichi còn viết nhiều sách báo nổi tiếng như “Văn minh phương Đông, văn minh phương Tây” để so sánh, phê phán văn hóa Nhật Bản truyền thống, kêu gọi đất nước hội nhập với thế giới. Ông được coi là cha đẻ của tinh thần dân tộc Nhật Bản hiện đại.
Nhân vật thứ năm là Ito Hirobumi (1841-1909), một chính khách lỗi lạc đầu thời Minh Trị. Ông là người đã soạn thảo Hiến pháp Đế quốc Nhật Bản năm 1889, thiết lập hệ thống nghị viện theo mô hình Đức. Sau đó, Ito Hirobumi được cử làm Toàn quyền đầu tiên của Nhật Bản tại Triều Tiên, giúp Nhật Bản mở rộng ảnh hưởng sang bán đảo Đông Á. Ông cũng là người sáng lập Đảng Duy tân, tạo nền móng cho hệ
Mời các bạn mượn đọc sách Mười Hai Người Lập Ra Nước Nhật của tác giả Sakaiya Tai Chi & Đặng Lương Mỗ (dịch).
