Cuốn sách “Năng lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân” của tác giả Richard Rhodes là một tác phẩm lịch sử toàn diện về sự phát triển của năng lượng trong suốt chiều dài lịch sử nhân loại.
Qua cuốn sách, tác giả đã thuật lại chi tiết hành trình tìm kiếm và sử dụng các nguồn năng lượng khác nhau của loài người, bắt đầu từ than củi, dầu mỏ, than đá cho tới các nguồn năng lượng hiện đại hơn như điện hạt nhân. Tác phẩm được chia thành nhiều phần, mỗi phần tập trung phân tích sâu về một giai đoạn lịch sử cụ thể trong quá trình phát triển năng lượng.
Cụ thể, phần đầu tiên của cuốn sách mô tả giai đoạn loài người sử dụng than củi làm nguồn năng lượng chính, từ những ngọn lửa sơ khai trong hang động cho tới sự phát triển công nghiệp hóa dựa trên than củi vào thế kỷ 18-19. Than củi đã cung cấp năng lượng cho các hoạt động cơ bản của con người như nấu ăn, sưởi ấm và là động lực chính cho cuộc Cách mạng Công nghiệp đầu tiên.
Sau đó, tác giả phân tích giai đoạn chuyển sang sử dụng dầu mỏ như một nguồn năng lượng quan trọng. Cuốn sách tập trung miêu tả quá trình phát hiện ra dầu mỏ tại Mỹ vào giữa thế kỷ 19, sự phát triển công nghệ lọc dầu và sản xuất xăng, đồng thời mô tả tác động to lớn của năng lượng dầu mỏ đối với sự phát triển công nghiệp và giao thông vận tải. Dầu mỏ đã dần thay thế than củi và trở thành nguồn năng lượng chủ đạo cho nền kinh tế thế giới.
Tiếp theo, cuốn sách phân tích về sự phát triển của ngành công nghiệp điện hạt nhân dựa trên nguyên lý phản ứng hạt nhân chia. Tác giả đã mô tả chi tiết quá trình phát hiện ra phản ứng phân hạch, sự ra đời của các lò phản ứng hạt nhân đầu tiên ở Mỹ và Liên Xô trong thập niên 1940-1950, cũng như những thành tựu và khó khăn trong việc phát triển công nghệ điện hạt nhân sau đó. Điện hạt nhân được coi là nguồn năng lượng sạch và tiềm năng cho tương lai.
Ngoài ra, cuốn sách cũng dành nhiều phần cho việc phân tích tác động của sự phát triển năng lượng đối với môi trường và xã hội. Từ ô nhiễm khói bụi do sử dụng than củi, ô nhiễm dầu mỏ đến rủi ro từ các hoạt động hạt nhân, tác giả đã phân tích kỹ lưỡng tác động tiêu cực của từng nguồn năng lượng cũng như giải pháp khắc phục.
Ngoài ra, cuốn sách cũng phản ánh quan điểm của tác giả rằng con người cần tìm kiếm những nguồn năng lượng sạch và bền vững hơn cho tương lai. Trong đó, năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện…được đánh giá cao hơn cả về mặt môi trường lẫn tiềm năng phát triển bền vững.
Nói tóm lại, cuốn sách “Năng lượng: Lịch sử nhân loại từ than củi tới hạt nhân” của Richard Rhodes là một tác phẩm có giá trị, tổng kết toàn diện quá trình phát triển của năng lượng từ quan điểm lịch sử.
Mời các bạn đón đọc Năng Lượng: Lịch Sử Nhân Loại Từ Than Củi Tới Hạt Nhân của tác giả Richard Rhodes & Nguyễn Mạnh Cường (dịch).
