Cuốn sách “Ngài Tổng thống” của tác giả Miguel Angel Asturias là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của văn học Guatemala. Asturias đã tái hiện cuộc sống dưới chế độ độc tài của chính quyền Estrada Cabrera từ 1898 đến 1920, với một cách viết đầy mạch lạc và tinh tế. Cuốn sách này thể hiện một cách rõ ràng vấn đề xã hội, tình hình nghèo khó và bi kịch mà nhân dân phải đối mặt trong một không khí u ám và khủng khiếp.
Asturias, người đã đoạt giải Nobel Văn học năm 1967, được coi là một trong những tác giả hàng đầu của văn học Mỹ Latinh. Tác phẩm của ông không chỉ đem đến cái nhìn sâu sắc về xã hội mà còn cảm nhận được văn hóa và truyền thống của người Maya và dân tộc thổ dân Mỹ Latinh. Asturias đã mở đường cho trào lưu hiện thực huyền ảo ở Mỹ Latinh và để lại những dấu ấn sâu đậm trong văn học thế giới.
Những tác phẩm văn học Mỹ Latinh giới thiệu ở miền Bắc Việt Nam, như thơ của Pablo Neruda và tiểu thuyết “Những con đường đói khát” của Amado, cũng đem lại cái nhìn đa chiều và phong phú về văn hóa và nghệ thuật của khu vực này. Asturias, với “Ngài Tổng thống,” đã tạo ra một kiệt tác văn học không thể bỏ qua trong hành trình khám phá văn chương Mỹ Latinh.Cuốn tiểu thuyết của M. Asturias đã được giới thiệu tới độc giả ở miền Bắc Việt Nam từ trước khi ông đoạt giải Nobel. Được dịch bởi Đặng Thế Bính và Vũ Cận, Ngài Tổng thống đã xuất bản tại Việt Nam đã từ năm 1964. Ở miền Nam, tạp chí VĂN số 109 ngày 01/07/1968 đã dành một bài viết đặc biệt để giới thiệu với độc giả về M. Asturias cùng các tác phẩm của ông; sau đó, năm 1969, tiểu thuyết Ngài Tổng thống đã được xuất bản tại Sài Gòn thông qua bản dịch của Tâm Linh. Sau năm 1975, tác phẩm Mắt những người đã khuất (2 tập) của ông cũng đã được tái bản tại Việt Nam vào năm 1986 với bản dịch của Nguyễn Vĩnh. Bên cạnh đó, một số truyện ngắn của ông cũng đã được dịch và đăng tải trong các tuyển tập và tạp chí Văn học nước ngoài.
Cuộc trao đổi giữa các nhân vật trong tiểu thuyết vô cùng hấp dẫn, khiến bạn dễ dàng lạc vào thế giới tưởng tượng đầy sáng tạo của tác giả. Đọc tiếp những dòng truyện này, bạn sẽ bị cuốn hút vào những bí mật, hồi hộp không ngừng. Tiếng chuông kêu vang, hình ảnh về những nhân vật đan xen với nhau tạo nên một câu chuyện đầy mê hoặc và bất ngờ. Asturias thực sự là một bậc thầy trong việc kể chuyện, và bản dịch tiếng Việt đã giữ được sự hấp dẫn và sắc nét của nguyên tác, chắc chắn sẽ đem đến cho độc giả nhiều cảm xúc thú vị khi đọc.Sự nhẹ nhàng và cẩn thận của ông đối với Camilla rất cảm động. Sau khi cô ấy bị bệnh nặng, thiên thần xuất hiện và mang lại sự chữa lành cho cô trong một thời gian ngắn. Câu chuyện về tình yêu và sức mạnh của nó đề cập đến nhiều khía cạnh xã hội và chính trị đáng chú ý tại vùng Latinh Mỹ. Asturias, một tác giả xuất sắc về chủ đề chống độc tài, đã thể hiện tài năng văn học và tri thức sâu sắc trong tác phẩm của mình.Asturias, một nhà văn vĩ đại lên tiếng chống lại độc tài, bị buộc phải lưu vong tại châu Âu vào năm 1932. Bản thảo “Ngài Tổng thống” mang tính chất của một “người ăn xin chính trị”, nơi ông tận dụng văn chương như một vũ khí quyết định trong cuộc đấu tranh. Tiểu thuyết này không chỉ đơn giản là một tác phẩm chính trị, nó còn chứa đựng những tầm nhìn sâu sắc về xã hội và bản chất của chế độ độc tài trong văn học Mỹ Latinh. Phân tích tận cùng về nguyên nhân và hậu quả của ý thức xã hội được thể hiện qua câu chuyện, tạo ra một tác phẩm văn học rất đặc trưng. Điều này làm tôn vinh sự nhân đạo và phê phán xã hội, kết hợp một cách tỉ mỉ và sâu sắc.
Asturias tài ba khi sử dụng ngôn từ để tạo nên không khí ảm đạm, bi tráng trong “Ngài Tổng thống”. Mỗi chữ cái, mỗi từ trong câu từng được chọn lọc kỹ lưỡng, đầy ẩn ý và sức mạnh. Việc minh họa và mô tả nhân vật được thực hiện một cách tinh tế, khiến độc giả như đắm chìm trong thế giới bí ẩn và ác độc của các nhân vật. Không thể nhìn thấy nhưng luôn hiện diện, như một vị thần, độc tài đè nén mọi người trong bóng tối của quyền lực. Cái chết kinh hoàng luôn rình rập, tạo nên tâm trạng đọc giảm sảng khoái và khốn khổ. Cuốn sách vượt qua giới hạn của truyện chính trị, trở thành một tác phẩm văn học đầy tính nhân văn và tri thức.
Cara de Angel, một nhân vật quan trọng trong tiểu thuyết, mang thông điệp sâu sắc về tính cách phức tạp của con người. Tên gọi của anh, “thiên thần mặt”, đề cập đến tính kép dối trá, giống như người thánh và ác quỷ. Sự tiến triển của câu chuyện khơi dậy sự lẫn lộn giữa thiên thần và quỷ, đồng thời thể hiện sự nổi loạn của con người chống lại sự dằn vặt của ác độc. Asturias thông qua những kỹ thuật viết tinh tế đã rõ ràng trình bày thông điệp phê phán và biện minh về cuộc chiến chống lại bạo chúa.
Asturias, một danh tác văn học đầy ẩn ý và sức mạnh, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn học Mỹ Latinh. “Ngài Tổng thống” không chỉ là một câu chuyện mà còn là một bài học về sức mạnh của văn chương và tri thức. Cuốn sách này sẽ khiến bạn suy tư và phấn khích với cách Asturias kể về cuộc đấu tranh chống lại độc tài một cách tận tâm và chân thành.
