Cuốn sách “Nghệ Thuật Và Vật Lý” của tác giả Leonard Shlain thuộc thể loại khoa học – nghệ thuật, được phát hành lần đầu tiên vào năm 1998. Trong cuốn sách này, tác giả đã khéo léo kết hợp giữa hai lĩnh vực có vẻ xa lạ là nghệ thuật và khoa học, đặc biệt là vật lý, để chỉ ra mối liên hệ sâu xa giữa chúng.
Cụ thể, Leonard Shlain cho rằng sự phát triển của nghệ thuật và khoa học luôn song hành với nhau qua các thời kỳ lịch sử. Khi con người tiến bộ hơn về khoa học công nghệ, nhận thức của họ cũng được mở rộng và phản ánh trong các tác phẩm nghệ thuật. Ngược lại, nghệ thuật cũng giúp khoa học phát triển bằng cách thúc đẩy sự sáng tạo và tư duy đột phá.
Để chứng minh cho quan điểm này, tác giả đã phân tích chi tiết sự phát triển của nghệ thuật và khoa học qua các thời kỳ lịch sử khác nhau, từ thời tiền sử cho đến thời đại công nghiệp. Trong đó, ông đặc biệt chú trọng phân tích tác động của các phát minh khoa học quan trọng lên nghệ thuật, cũng như ảnh hưởng của các phong cách nghệ thuật lên sự phát triển khoa học.
Một ví dụ điển hình là cuộc Cách mạng công nghiệp vào thế kỷ 18-19. Thời kỳ này chứng kiến sự ra đời của nhiều phát minh khoa học – công nghệ quan trọng như máy hơi nước, động cơ hơi nước, điện. Điều này đã tác động mạnh mẽ đến xã hội và con người, thể hiện rõ nét trong các phong cách nghệ thuật mới như chủ nghĩa hiện thực, ấn tượng.
Ngược lại, phong cách nghệ thuật lãng mạn vào thế kỷ 18 cũng đã thúc đẩy sự phát triển của khoa học thiên văn học, thể hiện qua những bức tranh, tượng điêu khắc về vũ trụ, thiên thể. Hoặc trước đó, các bức họa tôn giáo trong thời kỳ Phục hưng đã giúp các nhà khoa học hiểu biết thêm về giải phẫu con người, từ đó đưa đến những tiến bộ trong lĩnh vực y học.
Ngoài ra, Leonard Shlain còn chỉ ra rằng, trong quá trình phát triển lịch sử, não bán cầu trái và não bán cầu phải của con người có xu hướng chuyên biệt hoá dần. Cụ thể, não bán cầu trái chịu trách nhiệm phân tích logic, toán học và khoa học, trong khi não bán cầu phải tập trung vào sáng tạo, nghệ thuật, ngôn ngữ.
Việc phát triển bất đối xứng giữa hai bán cầu não theo thời gian đã ảnh hưởng lớn đến quá trình tiến hóa của con người, từ đó dẫn đến sự phát triển song song giữa khoa học và nghệ thuật. Chẳng hạn như trong thời kỳ Phục hưng, não bán cầu phải được kích thích mạnh mẽ hơn nhờ những tác phẩm nghệ thuật đột phá, từ đó thúc đẩy sự sáng tạo trong khoa học.
Ngoài ra, Leonard Shlain cũng phân tích chi tiết về mối tương quan giữa sự phát triển của khoa học vật lý với nghệ thuật. Theo đó, các khám phá mới về vật lý đã tác động sâu sắc đến cách nhìn nhận thế giới của con người…
Mời các bạn đón đọc Nghệ Thuật Và Vật Lý của tác giả Leonard Shlain.
