Người Dublin – James Joyce
Một Dublin hiện lên với các con phố, nhà thờ, quán rượu, sòng bạc… và tiếng cười, sự nhộn nhịp của cuộc sống của những người dân sống trong không gian chật hẹp, u ám, trong những khoảnh khắc bất ngờ của ngày đêm… Các nhân vật trong “Người Dublin” đang đấu tranh, tìm cách thoát khỏi cuộc sống đơn điệu và nhàm chán… Những ai vượt qua được, họ sẽ trở thành anh hùng như Ulysses. Anh hùng không chỉ trong cuộc sống hàng ngày mà còn ẩn chứa trong từng khoảnh khắc của cuộc sống. Có vẻ như James Joyce đang mỉm cười từ xa, kêu gọi chúng ta: “Hãy dũng cảm lên và sống. Hãy trở thành Ulysses”.
“Người Dublin” là một tập truyện ngắn đầy xúc động với những bí ẩn, những góc tối trong tâm hồn con người trong một xã hội lạnh lùng, cô đơn, đầy sự dối trá và khốn khổ… Cuốn sách này mở ra cho độc giả những bí ẩn của tâm hồn, những điều sâu kín nhưng luôn rõ ràng và được che giấu dưới lớp vỏ “lịch sự”, những lời nói hoa mỹ, những cử chỉ tinh tế.
James Joyce (1882-1941), một trong những nhà văn vĩ đại nhất của thế kỷ XX, là người Ireland và có sự sáng tạo hạn chế. Các tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm: “Người Dublin” (Dubliners, 1914), “Bức Chân Dung Của Một Nghệ Sĩ Lúc Trẻ” (A Portrait of the Artist as a Young Man, 1916), “Ulysses” (1922) và “Finnegans Wake” (1939). Ngoài ra, Joyce cũng viết thơ (tập Chamber Music, 1907) và kịch (Exiles, 1918). Trong một cuộc bình chọn gần đây của W.W. Norton, một nhà xuất bản sách uy tín, với sự tham gia của 125 nhà văn hàng đầu trên thế giới, “Ulysses” và “Người Dublin” của Joyce đã lọt vào danh sách 20 cuốn sách được yêu thích nhất.
I. Sự quốc tế của James Joyce
Nằm ở phía Tây Bắc châu Âu, Ireland được coi là hòn đảo lớn thứ ba ở Châu Âu với diện tích hơn 70.000 km2. Được biết đến như một “hòn đảo ngọc lục bảo” với vùng quê xanh rờn tuyệt đẹp với các con sông, hồ nước trong veo, những cơn mưa thường xuyên và màn sương mù, kết hợp với nền văn hóa Celtic lâu đời, Ireland đã sinh ra những nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch nổi tiếng trên toàn thế giới. Jonathan Swift, James Joyce, George Bernard Shaw, Patrick Kavanagh, Oscar Wilde, W.B. Yeats, Samuel Beckett, Seamus Heaney… Mặc dù không được trao Giải Nobel Văn học như một số đồng nghiệp nổi tiếng khác do các lý do ngoại văn học, James Joyce vẫn được coi là một trong những nhà văn vĩ đại và ảnh hưởng nhất của thế kỷ XX. Joyce sinh ngày 2 tháng 2 năm 1882 tại Rathgar, ngoại ô Dublin, là con trai đầu lòng của John Stanislaus Joyce và Mary Jane Murray, một gia đình khá giả nhưng sau đó sa sút nhanh chóng, với mười người con. Tuổi thơ của Joyce chặt chẽ liên kết với Dublin, trung tâm hành chính của Anh tại Ireland. Dưới triều đại của vua Henry VIII (1509-1549), sự xung đột giữa hai tôn giáo Chính thống và Tin lành bắt đầu trở nên căng thẳng. Vào đầu thế kỷ XVII dưới thời của vua James I (1603-1625), một số lượng lớn người Tin Lành bắt đầu định cư ở Bắc Ireland, trong đó có Belfast, một thành phố ở phía đông bắc hòn đảo (nay là thủ đô của Bắc Ireland thuộc Vương quốc Anh) và đã hình thành cộng đồng lớn của những người Tin Lành, vẫn tồn tại đến ngày nay. Phần còn lại của Ireland chủ yếu là người Công giáo. Cuối thế kỷ XVII, phần lớn đất đai của Ireland thuộc sở hữu của những người Tin Lành. Đạo luật Chính phủ cho Ireland năm 1920 đã chính thức công nhận tình hình tách biệt tôn giáo thông qua việc chia Ireland thành hai thực thể riêng biệt, miền Nam chủ yếu là Công giáo và miền Bắc chủ yếu là Tin lành. Sau đó, miền Nam đã tách khỏi Anh và trở thành Cộng hòa Ireland độc lập vào năm 1949, trong khi miền Bắc Ireland vẫn thuộc sự kiểm soát của Vương quốc Anh. Joyce là một học sinh ngoan, có năng khiếu về ngôn ngữ, tự giáo dục, say mê truyện ca Odyssey, tính khí độc đáo, và mối quan hệ mật thiết với mẹ, đặc biệt sau cái chết đột ngột của bà vào năm 1903. Joyce đã từ chối đạo Thiên chúa mặc dù đó là một phần quan trọng của tín ngưỡng của mẹ ông. Tuy nhiên, triết lý của Công giáo vẫn ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc đời của Joyce. Cha ông là một người công chức, sau khi kinh doanh thất bại, ông đã phải làm đủ nghề từ chính trị đến thu thuế.Nếu bạn quan tâm đến văn học và muốn khám phá về một trong những nhà văn vĩ đại nhất thế kỷ XX, thì không thể không biết đến James Joyce. Joyce đã đánh dấu tên tuổi của mình qua các tác phẩm nổi tiếng như “Ulysses” và “Finnegans Wake”.
Những hành trình đầy gian nan và sáng tạo của Joyce đã được khắc sâu trong lịch sử văn học. Từ việc học tại Dublin đến việc sống lưu vong với vợ tại Paris và Trieste, Joyce đã xây dựng nên một tác phẩm văn học độc đáo và sáng tạo, mở đầu cho Chủ nghĩa hiện đại trong văn học.
James Joyce được coi là một trong những nhà văn hàng đầu với phong cách viết theo dòng ý thức, nội dung sâu sắc và đầy ý nghĩa. Tác phẩm của ông đã ảnh hưởng đến nhiều thế hệ nhà văn sau này và được đánh giá cao bởi giới phê bình văn học trên thế giới.James Joyce đã có ảnh hưởng sâu sắc trong việc cách mạng hóa văn chương thế kỷ XX, và tác phẩm của ông luôn được trân trọng với sự độc đáo và sáng tạo. Từ “Người Dublin” đến “A Portrait of the Artist as a Young Man” và “Ulysses”, Joyce đã khắc họa cuộc sống và tâm hồn con người một cách phức tạp và đầy tinh tế. Ulysses, được coi là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất trong lịch sử văn học, mang đến một cái nhìn sâu sắc về cuộc sống hàng ngày thông qua việc tái hiện Dublin vào ngày 16 tháng 6 năm 1904. Với ngôn ngữ đa chiều và sức sáng tạo, Joyce đã tạo ra một câu chuyện đầy mê hoặc và nghệ thuật.Ulysses của James Joyce là một tác phẩm vĩ đại, đầy bí ẩn và phức tạp, thu hút người đọc bởi sự sáng tạo ngôn từ đỉnh cao và thủ pháp “dòng ý thức” rối ren. Cuốn sách tập trung vào cuộc sống thường ngày ở Dublin, nhưng bên dưới vẻ ngẫu nhiên là những ý nghĩa sâu sắc về tôn giáo và lịch sử. Joyce đã mang đến một tác phẩm có khả năng khám phá sâu sắc về bản chất con người. Finnegans Wake, tác phẩm cuối cùng của ông, còn khó đọc hơn cả Ulysses với ngôn ngữ sáng tạo riêng biệt, mô tả cuộc sống ban đêm của Dublin theo logic của giấc mơ.
Người Dublin, tập truyện ngắn của James Joyce, cũng là một tác phẩm quan trọng, đánh dấu sự phát triển của truyện ngắn hiện đại. Với cái nhìn tinh tế về xã hội và con người Dublin, Joyce đã tạo ra những câu chuyện lôi cuốn, đầy sức mạnh. Tập truyện này được so sánh với các giai đoạn sáng tạo của họa sĩ Picasso, đánh giá cao về sự ảnh hưởng và giá trị của nó trong văn chương hiện đại.
Người Dublin ánh sáng lên những khía cạnh tối tăm của Dublin và cung cấp bối cảnh quan trọng cho sự phát triển văn chương của Joyce sau này. Đây là một tập truyện đáng đọc, đầy những tình tiết hấp dẫn và sâu sắc về con người và xã hội.Phân tích sâu sắc, lắng nghe và phát hiện, Người Dublin không chỉ là một tập hợp truyện ngắn mà còn là một cửa sổ mở ra thế giới tâm hồn phức tạp của con người. Với phương pháp kể chuyện tinh tế, James Joyce đã tạo ra những khung cảnh sinh động về cuộc sống thường ngày ở Dublin, giữa tiếng ồn ào của đời sống phố thị, nhưng bí ẩn tâm hồn lại luôn ẩn chứa trong từng câu chữ. Đọc Người Dublin không chỉ là việc lướt qua mà còn là cơ hội để khám phá và suy diễn qua từng trang sách, tìm ra những điều kỳ diệu của epiphany mà Joyce muốn truyền tải. Mỗi truyện ngắn là một mảnh ghép, một tia sáng để hiểu rõ hơn về bản chất con người và cuộc sống. Hãy dành thời gian tận hưởng và khám phá Người Dublin, bạn sẽ bất ngờ với những điều mà tác giả ẩn chứa trong từng câu chữ.Đọc Người Dublin lần đầu có thể khiến bạn cảm thấy chán chường. Nhưng đằng sau cảm giác ấy là một thế giới buồn tẻ, đầy ám ảnh, và lôi cuốn tại Dublin. Tác phẩm này chứa đựng sự chán nản của cuộc sống thực tại, với ngôn ngữ mà Joyce tinh tế sử dụng. Đọc kỹ, bạn sẽ khám phá ra vẻ đẹp và ý nghĩa sâu xa của nghệ thuật từ ngữ mà tác giả mang lại.
Joyce đã khéo léo tạo ra những bí ẩn tâm hồn trong các nhân vật, đẩy người đọc suy ngẫm và tìm hiểu sâu hơn về bản chất con người. Từ những câu chữ bí ẩn, chúng ta như hiểu rõ hơn về sự day dứt, nỗi đau và cuộc sống. Cuộc sống trong Người Dublin luôn day dứt, nhưng cũng mang đến hy vọng và ý nghĩa về việc yêu thương và sống tỉnh thức.
Truyện ngắn “chị em gái” hé lộ những khía cạnh về nhân cách và bản năng con người một cách rất sâu xa. Mỗi từ ngữ, mỗi đoạn văn đều là một hành trình khám phá về sự tồi tệ và bí ẩn tâm hồn của con người.
Một cuộc chạm trán kể về cuộc gặp gỡ đầy bí ẩn giữa người học trò và một người đàn ông có vẻ ngoài ngờ nghệch nhưng sâu xa bên trong. Những đối thoại và hành động của họ lộ ra sự giả trá và tội lỗi ẩn chứa bên trong tâm hồn. Joyce đã làm sáng tỏ vấn đề giáo dục và nhân cách qua tác phẩm này.
Nhà trọ kéo bạn vào một câu chuyện tình đẫm kịch tính, với những bí ẩn tâm hồn và bản năng đầy gai góc của con người. Joyce đã biến những tình huống đen tối thành những bài học đắng cay về sự thật và cuộc sống. Hãy sẵn lòng để khám phá và suy ngẫm sau mỗi trang sách của tác phẩm này.Trong bản ngữ sợ hãi, khao khát, hi vọng và thất vọng…Không tình yêu, không lối thoát. Truyện ngắn Eveline đưa bạn vào những cảm xúc sâu kín, những phút giây lo lắng và tuyệt vọng của nhân vật chính. Eveline ngồi đối diện cửa sổ, nhìn ngắm ánh đèn đêm lan tỏa trên đường phố. Cô chuẩn bị rời bỏ ngôi nhà, rời xa Dublin để lên tàu ra biển cùng Frank. Anh chàng hứa mang lại cho cô một cuộc sống không còn u ám và cả tình yêu. Nhưng quá khứ cứ in sâu trong tâm trí cô, những hình ảnh bi thương của cuộc đời mẹ cô luôn hiện về, tạo nên một cuộc đời đầy hy sinh và cuối cùng chỉ là sự điên cuồng. Eveline bị rung động khi vẫn nghe mãi giọng của mẹ trong đầu cô “…Eveline bỗng chạy trốn! Frank sẽ đưa cô ra khỏi. Nhưng rồi, một cảm giác tuyệt vọng bao trùm từ tận sâu trong tâm hồn cô, “Biển cả trên thế giới đang xoáy cuồng. Anh ta đang kéo cô vào đó. Anh ta sẽ đánh đuối cô. Cô nắm chặt hàng rào sắt. (…) Không! Không thể! (…) Trong biển cả, cô kêu lên trong nỗi đau đớn. (…) Anh ta chạy về phía hàng rào, kêu gọi cô theo. (…) Cô quay đầu trắng bệch của mình về phía anh, bị cuốn, giống như một con thú hoang tuyệt vọng. Ánh mắt không biểu lộ bất kỳ cảm xúc nào, không tình yêu, không từ biệt, không thừa nhận.” Thời gian trong truyện như đang bị co buộc đến cùng cực. Tâm trí phức tạp bị bùng nổ, biến đổi, quay cuồng, nhảy từ cực này sang cực khác, vô cùng nhanh chóng. Ngôn từ truyện trở nên sống động như những quả bom nổ tung. Eveline đưa chúng ta vào một không gian cảm xúc lạnh lẽo, nhận ra sự đóng kín của con người đẩy họ vào bước đường cùng. Không có lối thoát. Không tình yêu. Không hy vọng từ bất kỳ ai, ở bất cứ nơi nào trên thế gian này. Chỉ còn lại sự tuyệt vọng. Sự tuyệt vọng, sự cô đơn trong số phận người Dublin được James Joyce phân tích từ nhiều khía cạnh, nhiều góc nhìn u ám, nhiều tình huống đáng sợ, trong những câu chuyện hàng ngày. Và cách Joyce kể về từng nhân vật trong mỗi truyện cũng vô cùng độc đáo, không lặp đi lặp lại, luôn sáng tạo, luôn gây bất ngờ. Trong “Một trường hợp đau lòng”, Joyce kể chuyện một cách tinh tế, làm cho cả câu chuyện trở nên mặn nồng với mẩu tin trên báo. Có vẻ như Joyce đã lấy chính xác mẩu tin từ báo để xây dựng nên một truyện ngắn, với một thông điệp về tình yêu, lòng trung thực, cô đơn, tuyệt vọng, thế giới tâm linh, tình vô cảm, xã hội giả dối, con người giả dối… Liệu Joyce đã lấy từ mẩu tin ấy để kết hợp với sáng tạo nghệ thuật của mình trong cuộc sống hằng ngày, không dễ để giải thích. Chúng ta chỉ biết rằng truyện này xuất phát từ một mẩu tin trên báo. Mẩu tin đó tường thuật về cái chết của một phụ nữ cố vượt qua đường sắt khi tàu đến. Thực chất, cô phụ nữ tự tử. Nhưng xã hội Dublin giả dối, gia đình giả dối không muốn đề cập đến việc ai đó tự tử, vì vậy mẩu tin trở nên lắn câu, kể lể không rõ ràng để che giấu hai từ “tự tử”. Quan trọng hơn, mẩu tin nhấn mạnh “Không ai chịu trách nhiệm”. Các từ ngữ từ báo chí được che đậy một cách khôn ngoan, lộn xộn, đọc giả dễ dàng nhận ra sự giả dối từ ngôn ngữ đó, “Những lời thoại cứng nhắc, câu chữ trở nên ngửi khư, những từ vựng thận trọng của một ký giả bị thuyết phục phải che lấp những chi tiết về cái chết tầm thường đáng kinh tởm, tất cả rung lên sự mất lòng từ câu chuyện đó”. Ý nghĩa của câu chuyện không dừng lại ở đó. Sâu sắc hơn, phức tạp hơn, James Joyce tìm kiếm nguyên nhân dẫn đến hành động tự tử của Mrs Emily Sinico. Kẻ đứng sau tất cả là ai? Ai đã thúc đẩy bà vào cái chết đáng ghê tởm ấy? Phần lá thư tâm trạng từ Mr James Duffy, nhân viên ngân hàng “sống một mình, không có ai trong cuộc sống, không bạn bè, không tôn giáo”. Rồi ông gặp Mrs Sinico, một phụ nữ yếu đuối, mặc dù cô sống cùng chồng và con gái. Họ bị lãng quên. Hai người bắt đầu trò chuyện, chia sẻ. Tâm hồn ông dần trỗi dậy. Nhưng ông đột nhiên dẫm tắt mọi cảm xúc chỉ vì “sự trung thực của cuộc sống”. Bởi hai quyển sách của một triết giaCuốn sách “Người chết” của James Joyce khám phá sâu hơn về sự cô đơn và cái chết. Tác phẩm này vẽ nên một bức tranh hoàn hảo về đêm dạ hội sôi động của nhà Morkan, với các nhân vật đa dạng và phức tạp. Joyce tinh tế tái hiện không khí của bữa tiệc, với mọi biểu hiện từ lời nói đến hành động, từ niềm vui đến đau khổ. Điều đặc biệt là cách tác giả đưa ra những suy tư sâu lắng của từng nhân vật, khiến chúng trở nên sống động và đầy cảm xúc. Đọc “Người chết” chính là như bước vào một thế giới tâm hồn phong phú, nơi sự lạc quan và tiêu cực cùng tồn tại, nơi mọi người đều mang trong mình những bí mật tinh tế mà chỉ Joyce mới có thể khám phá.
