Nhập Môn Foucault – Lydia Alix Filling

Cuốn sách “Nhập Môn Foucault” của tác giả Lydia Alix Filling là một tác phẩm giới thiệu về tư tưởng và các khái niệm chính của nhà tư tưởng Michel Foucault một cách ngắn gọn và dễ hiểu. Trong cuốn sách này, tác giả đã cố gắng trình bày những ý tưởng cơ bản của Foucault một cách đơn giản nhất có thể để độc giả dễ tiếp cận và nắm bắt được con người và tư duy của vị triết gia nổi tiếng này.

Cuốn sách được chia thành năm chương chính. Trong chương một, tác giả đã giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của Foucault. Độc giả được biết đến thời thơ ấu, quá trình học tập, công việc giảng dạy của ông tại các trường đại học danh tiếng như Collège de France. Ngoài ra, tác giả cũng đề cập đến những tác phẩm nổi tiếng nhất của Foucault như Bệnh tâm thần và xã hội, Giám sát và trừng phạt, Lịch sử tình dục…

Trong chương hai, tác giả đã phân tích khái niệm về quyền lực/chính quyền (power/governmentality) – một trong những khái niệm trung tâm nhất trong tư tưởng của Foucault. Theo Foucault, quyền lực không phải là thứ gì đó mang tính bảo thủ mà nó liên quan đến các kỹ thuật can thiệp vào cơ thể, tâm trí, hành vi và sinh hoạt hàng ngày của con người. Nhà nước không phải là nguồn gốc duy nhất của quyền lực mà nó hiện diện khắp mọi nơi, từ gia đình, trường học đến bệnh viện, nhà tù.

Trong chương ba, tác giả phân tích khái niệm về kiến thức (knowledge). Foucault cho rằng kiến thức không phải là thứ trung lập mà nó luôn gắn liền với quyền lực. Quyền lực tạo điều kiện cho sự hình thành kiến thức và ngược lại. Kiến thức không phải là thứ đơn giản được khám phá ra mà nó được tạo dựng qua các thực hành quyền lực. Từ đó, Foucault phê phán mạnh mẽ những tư tưởng cho rằng kiến thức là trung lập và khách quan.

Trong chương bốn, tác giả trình bày khái niệm về chủ thể (subject). Theo Foucault, chủ thể không phải là cái gì đó tồn tại sẵn có mà nó được tạo dựng qua các thực hành quyền lực. Quyền lực không chỉ áp đặt lên con người từ bên ngoài mà còn xen vào bản thân con người, định hình cách con người nhận thức về chính mình. Chủ thể được định hình qua các thể chế như gia đình, trường học, tôn giáo, chính trị và có thể bị điều khiển bởi chính nó.

Cuối cùng, trong chương năm, tác giả đã kết luận và làm rõ những điểm chính trong tư tưởng của Foucault cũng như tầm ảnh hưởng to lớn của ông đối với các ngành khoa học nhân văn và xã hội ngày nay. Mặc dù có nhiều điểm gây tranh cãi, song tư tưởng của Foucault về quyền lực, kiến thức và chủ thể đã làm thay đổi cách nhìn của chúng ta về lịch sử, xã hội và con người.

Nhìn chung, cuốn sách “Nhập Môn Foucault” của Lydia Alix Filling đã thành công trong việc trình bày một cách đơn giản và dễ hiểu những khái niệm và tư tưởng cơ bản nhất của triết gia Michel Foucault. Mặc dù ngắn gọn nhưng cuốn sách đã đề cập đến hầu hết các vấn đề đang nóng của xã hội

Mời các bạn đón đọc Nhập Môn Foucault của tác giả Lydia Alix Filling & Moshe Susser.