“Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” là một tác phẩm đặc biệt của Ki Ju Lee – người chuyên viết diễn văn cho tổng thống Hàn Quốc. Cuốn sách không chỉ là best-seller số 1 tại Hàn Quốc năm 2017 mà còn là lời khuyên quý giá cho những ai đang tìm kiếm sự bình thản trong cuộc sống xô bồ.
Điểm độc đáo của “Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” nằm ở việc khám phá sức mạnh tiềm ẩn trong từng lời nói. Tác giả cho ta thấy rằng, thay vì tập trung vào “nói gì”, điều quan trọng là “nói như thế nào”. Mỗi lời nói đều mang một “nhiệt độ” riêng, có thể sưởi ấm trái tim hay làm tổn thương người khác.
Cuốn sách là tập hợp những câu chuyện nhỏ, bình dị nhưng đầy ý nghĩa về sức mạnh của ngôn ngữ. Chúng ta bắt gặp hình ảnh người bà chỉ nhìn thôi cũng biết cháu ốm, hay lời xin lỗi khó nói nhất thế gian. Ta cũng cảm động trước lời tỏ tình lãng mạn “Em thật giống tháng 5” và thấu hiểu sức mạnh của ngôn ngữ trong việc hàn gắn các mối quan hệ.
Mỗi trang sách “Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” như lời nhắc nhở nhẹ nhàng về giá trị của từng lời nói. Giống như món ăn ngon cần được thưởng thức chậm rãi, mỗi câu chữ ta thốt ra cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hãy đọc từng dòng, từng câu trong “Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” như thể đang thổi bùng yêu thương và cảm thông, để từ đó điều chỉnh “nhiệt độ ngôn ngữ” của chính mình.
Cuốn sách này là món quà ý nghĩa dành tặng cho bất kỳ ai. Dù bạn là ai, đang ở đâu, “Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” sẽ giúp bạn trân trọng từng lời nói và sử dụng ngôn ngữ để kết nối, yêu thương và lan tỏa hạnh phúc.
Hãy cùng khám phá “Nhiệt Độ Ngôn Ngữ” để cảm nhận sức mạnh diệu kỳ của ngôn ngữ và thổi bùng yêu thương trong cuộc sống
Mời các bạn đón đọc cuốn sách Nhiệt Độ Ngôn Ngữ của tác giả Ki Ju Lee
—
Lời nói đầu
Ngôn ngữ là một loại đại diện đặc trưng. Chỉ một dấu chấm, chỉ một trợ từ có thể khiến cả câu văn hay thay đổi toàn bộ ý nghĩa. Đứng trước mặt một người bạn, thay vì nói “khuôn mặt cậu cũng xinh”, bạn lại nói “Chỉ khuôn mặt cậu mới xinh”, thì có thể xoay chuyển theo một hướng khác.
Ngôn ngữ cũng có nhiệt độ. Nó có riêng cho mình độ ấm áp, độ lạnh lẽo khác nhau.
Ngôn ngữ ấm áp có khả năng ôm lấy những trái tim đau buồn. Khi mệt mỏi với cuộc sống này, con người ta có thể lựa chọn sự an ủi bằng cách trò chuyện với một người bạn, sẻ chia những lo lắng, buồn phiền hoặc đơn giản là tìm sự khuây khỏa trong trang sách.
Thứ ngôn ngữ nóng rực như lò luyện kim sẽ mang trong nó rất nhiều xúc cảm. Chưa biết liệu người nói có cảm thấy mát mẻ dễ chịu không, những người nghe chắc hẳn sẽ phải cảm nhận những vết bỏng về mặt cảm xúc. Cách nói năng lạnh như đá cũng nguy hiểm không kém. Cách biểu hiện đó cũng khó lòng làm thay đổi suy nghĩ của người đối diện, thậm chí còn khiến trái tim người ta nguội lạnh.
Vậy thì nhiệt độ ngôn ngữ của bạn, người đang cầm cuốn sách này trên tay, đạt bao nhiêu độ? Cũng thật khó nói nếu một người quan trọng rời xa bạn chỉ vì một câu nói vô tình thì chẳng phải nhiệt độ ngôn ngữ của bạn đã quá nóng rồi sao? Hay đôi khi nhiệt độ ngôn ngữ của bạn quá lạnh mà chỉ bằng một vài dòng tin nhắn đã khiến trái tim ai đó đóng sập cửa trước mặt bạn. Biết đâu là như vậy.
Cuốn sách này chứa những lời nói, những câu văn có ý nghia được phát hiện trong cuộc sống thường ngày, căn nguyên và nguồn gốc của từ ngữ, sự quý giá, thiết tha mà từ ngữ đó mang trong mình. Mỗi lần lật sang một trang sách mới, bạn hãy đọc từ từ từng dòng, từng câu, như thể thổi khe khẽ một món ăn còn đang nóng, rồi nahi thật chậm rãi, nhẹ nhàng, và rồi hãy kiểm chứng nhiệt độ ngôn ngữ của mình. Tôi hi vọng rằng cuốn sách này sẽ giúp bạn hoàn thành điều đó.
Vẫn còn rất nhiều điều có thể xảy ra.
Trong lúc lắng nghe tiếng mưa xuân.
Ki Ju Lee
—
NGƯỜI ĐAU ĐỚN HƠN
Mỗi lần trên xe buýt hay tàu điện ngầm, thói quen xấu trong con người tôi lại bị đánh thức. Tai tôi vểnh lên nghe lén chuyện của những người xung quanh mà chẳng liên quan gì đến mình. Đối với tôi, những câu nói vô tình họ trao đổi với nhau, những từ ngữ được nói đại ra chẳng cần suy nghĩ nhiều dường như lại mang trong mình những tình tiết vô cùng hấp dẫn.
Mỗi khi nghe lỏm được câu chuyện nào đó cực kì thú vị, tôi lại thấy trong lòng háo hức như thể người ngư dân trở về với một khoang thuyền đầy cá, như thể một giống cá quý vừa trồi lên khỏi mặt biển cuộc đời.
Một ngày nọ, tôi lên chuyến tàu điện ngầm ở đường tàu số 2 ga Hong-dae. Một bà lão cùng cậu cháu trai ngồi ở băng ghế đối diện lọt vào tầm mắt tôi. Nhìn kĩ thì hình như sắc mặt cậu bé không được tốt lắm. Trên tay người bà có cầm một túi thuốc. Có vẻ như họ vừa từ bệnh viện trở về.
Bà đưa tay lên sờ trán cậu bé rồi mỉm cười nói.
“Vẫn còn sốt. Về ăn tối rồi uống thuốc nhé.”
Cậu bé chớp đôi mắt to tròn trả lời bà.
“Vâng ạ. Nhưng bà ơi, sao bà biết cháu ốm giỏi thế?”
Trong một khoảng khắc, trong đầu tôi hiện lên một loạt những câu trả lời mà người bà có thể giải thích với đứa cháu của mình. “Lúc nào lớn cháu cũng sẽ tự biết ngay thôi” hay “Cái gì bà cũng biết cả”, tôi nghĩ bà sẽ trả lời vậy.
Nhưng không. Dự đoán của tôi hoàn toàn trật lất. Bà gạt mây sợi tóc lòa xòa trên trán cậu bé rồi nói.
“Cháu ạ, người ta bảo rằng, người nào đau hơn sẽ nhìn ra được người đau hơn…”
Người đã từng chịu tổn thương sẽ biết
Viết thương ấy rộng và sâu cỡ nào.
Vì thế những người đã từng trải qua những tổn thương tương tự về thể chất và tâm hồn sẽ nhận ra ngay ai đang phải chịu tổn thương giống mình. Họ có khả năng nhận ra những vết sẹo mà tổn thương đó để lại.
Và những người đã từng trải qua đau đớn biết cahs để khiến người khác không phải đau đớn giống như mình. Đây chẳng phải là điều người bà muốn nói với cháu mình hay sao?
MỖI LỜI NÓI CŨNG CÓ THỂ TRỞ THÀNH MỘT BÀI THUỐC
Tôi vừa cùng mẹ từ bệnh viện trở về. Kết thúc buổi khám, trên đường về nhà, mẹ băn khoăn nói.
“Hóa ra bây giờ, trang điểm cũng chẳng giấu được nếp nhăn nữa rồi…”
Thời gian có vẻ công bằng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Con người ta càng lớn tuổi thì thời gian càng trôi vội vã. Đối với những người làm cha mẹ, hình phạt thời gian càng trở lên tanf khốc. Thời gian chính là thủ phạm gậy ra những nếp nhăn hằn sâu trên khuôn mặt mẹ, những sợi tóc bạc trắng trên mái đầu cha.
Vào đến bệnh viện tôi mới nhận ra một điều, rằng ở giữa ranh giới sự sống và cái chết, ở không gian mà mỗi người đang trải qua trận chiến của mình, ngôn ngữ lại càng trở lên sâu sắc hơn bao giờ hết. Đặc biệt ở những phòng bệnh chăm sóc bệnh nhận ung thư giai đoạn cuối, lời nói có giá trị và sức nặng vô cùng lớn lao.
Đó là điều đương nhiên. Trong tình huống tuyệt vọng đến thế, những lời nói lọt vào tầm mắt chúng ta sẽ lan rộng và sâu như những vòng tròn đồng tâm lan ra trên mặt hồ yên ả vừa bị một viên đá ném vào.
Chuyện xảy ra vài năm trước. Mẹ tôi được phẫu thuật trong một bệnh viện ở Ilsan. Bệnh viện sử dụng phác đồ điều trị không có gì khác biệt so với những bệnh viện khác, nhưng cách bác sĩ gọi bệnh nhân lại thật lạ lùng.
Có lần, bác sĩ lớn tuổi vào phòng thăm khám cho một bệnh nhân đã ngoài tám mươi, nhưng ông không gọi người ta là “bệnh nhân”, hay “cụ ơi”. Ông goị họ là “Sĩ quan Park”, “Madam Kim”.
Nhìn thấy cảnh ấy, trong đầu tôi trào lên biết bao nhiêu thắc mắc. Ừm, lí do là gì nhỉ? Tại sao ông ấy lại gọi như thế nhỉ?
Ngày mẹ xuất viện, tôi có cơ hội được trò chuyện với bác ấy. Tôi hỏi “Hình như ông không gọi người bệnh là bệnh nhân?”, vị bác sĩ bèn hỏi lại “Anh thắc mắc điều ấy sao?” Câu trả lời của ông thản nhiên như thể tôi vừa hỏi một câu chẳng đâu vào đâu, nhưng lại khiến tôi phải ngẫm nghĩ mãi.
“Từ bệnh” trong bệnh nhân mang nghĩa là bệnh tật. Cứ gọi là bệnh nhận mãi thì họ sẽ càng ốm thêm mất”.
“À…”
“Với lại, nhiêù người cũng không thích bị gọi là “ông” hay “bà” đâu. Chi bằng ta cứ gọi họ bằng chức danh hồi còn trẻ họ hay được gọi. Tôi nghĩ như vậy họ sẽ có thêm sức mạnh chiến đấu với các bệnh tật. Biết đâu họ lại có thêm ý chí quyết tâm trở về với cái thời còn khỏe vẫn còn đang đi làm. Trong bệnh viện, mỗi lời nói cũng có thể trở thành một bài thuốc”.
—
TÌNH YÊU LÀ KHÔNG CÓ BIỆN MINH
Có câu, tả hữu phùng nguyên. Tức là, nếu ta chịu khó nghiềm ngẫm mọi sự vật hiện tượng gặp phải xung quanh mình thì ắt sẽ tìm ra được căn nguyên của chúng. Vạn vật trong cuộc sống đều bắt nguồn từ sự học.
Vài năm trước ở ga Gong-deok, một sự kiện hết sức bình thường đã khiến tôi nhận ra một điều mà tôi chưa từng nghĩ đến.
Giờ tan tầm, tôi chen lấn chui lên khoang tàu điện ngầm ấy những người lúc nhúc như một rổ giá đỗ. Quả nhiên không còn lấy một chỗ trống. Tôi quay đầu nhìn hành khách trên tàu. Một nửa bọn họ đang gục đầu xuống nhìn một cái gì đó. Người thì bấm điện thoại, người có bạn đồng hành thì ồn ào nói chuyện với nhau.
Một đôi vợ chồng già ngồi trên ghế ưu tiên lọt vào tầm mắt của tôi. Người chồng mái tóc hoa râm ngồi cạnh vợ, mở tiếng điện thoại rất to để nghe thời sự. Cứ mỗi một mẩu tin kết thúc, ông lại bật ra một câu cảm thán “ôi dào”, “ơ hay nhỉ”. Âm thanh phát ra từ điện thoại cùng những lời bình luận của ông khiến tất cả những người xung quanh bị ảnh hưởng.
Người vợ lặng lẽ quan sát chồng một hồi rồi nhẹ nhàng đặt lên cánh tay ông nói.
“Mình à, ở đây còn nhiều người, mình đeo tai nghe vào xem”
Thế rồi ông trả lời “À, đúng rồi. Tôi biết rồi. Tôi nghe lời mình.” Rồi ông chậm rãi lôi tai nghe trong túi ra, vừa cẩn thận căm lên tai vừa mỉm cười.
CẢnh tượng ấy, cùng lời ông nói với bà “Tôi nghe lời mình”, đối với tôi tựa như câu nói “Tô vẫn còn yêu mình như xưa” vậy.
Người ta thường nói, tình yêu chính là đáp ứng yêu cầu của đối phương. Tuy nhiên, có khi đó mới chỉ là tình yêu bé nhỏ. Tình yêu lớn là khi người ta chấp nhận từ bỏ những gì đối phương không thích.
Bản chất của tình yêu là như thế. Tình yêu là không bừa bãi biện minh.
Tình yêu là không tìm cớ để thoái thác hay tránh mặt. Tình yêu là thay vì trốn tránh, viện cớ, hai người sẽ vượt qua ngưỡng cửa để tiến về phía sau.
KHOẢNG TRỐNG VÀ SỰ CHẮC CHẮN
Có lần hồi còn đại học, trong lúc tha gia hoạt động tình nguyện ở nông thôn, tôi đã vào thăm một ngôi chùa nhỏ. Giữa sân chùa có một tòa tháp uy nghi bệ vệ.
Tôi đi vòng quanh ngọn tháp, quan sát những vết hằn và dấu tích in trên từng viên đá. Chỉ nhìn thoáng qua cũng có thể biết được ngọn tháp này đã có từ lâu. Vết tích tháng năm cùng sương gió thời gian in hằn rằn rõ nét lên tòa tháp.
“Ngọn tháp cao bao nhiêu tuổi nhỉ?”, “Đã biết bao nhiêu thời gian rồi…” TRong lúc một mình chìm vào suy tưởng, từ sau lưng một ai đó bước đến gần bên tôi.
“Theo cậu thì ngọn tháp này đã ở đây bao lâu rồi?”
Có lẽ đó là vị sư trụ trì. Vì vậy nói chuyện vơis tôi bằng giọn bình thản như nói chuyện với đứa bé ngày nào cũng gặp vài ba lần.
“Những công trình bằng đá ở nơi này hầu hết đều đã tồn tại hơn một trăm năm rồi. Xây dựng những công trình đá như thế này, phải biết để lại những khoảng trống mới được.”
“Dạ? Khoảng trống ấy ạ?”
“Ừ, xây tháp mà xếp đá quá khít, quá tỉ mỉ thì chẳng mấy mà bị gió mưa quật đổ. Mà không chỉ mỗi tháp mới thế đâu. Cái gì cũng phải có khoảng trống thì mới chắc được…”
Tôi không biết lời giải thích của nhà sư có phù hợp với nguyên lí kiến trúc không, nhưng nghe xong câu chuyệnđó, những cảm xúc, những mối quan hệ đổ vỡ trong cuộc đời bỗng chốc vụt qua như những hình ảnh lóa mắt trong van kính hoa. Ngẫm lại mới thấy, hình như đã quá nhiều lần tôi dành thời gian tìm kiếm sự hoàn hảo trên những quãng đường đi mà quên mất đâu mới là đích đến.
Khoảng cách rất quan trọng. Có khi việc tạo ra khoảng cách còn quan trọng hơn việc cố sức tìm cách lấp đầy, che phủ những khoảng trống ấy. Dù vậy, kể cả hồi đó hay bây giờ, khi đã nhận ra được tầm quan trọng ấy, tôi vẫn thấy được việc tạo ra khoảng trống không dễ dàng.
NGÔN TRỦNG – NGÔI MỘ LỜI NÓI
Có lần hồi còn đại học, trong lúc tha gia hoạt động tình nguyện ở nông thôn, tôi đã vào thăm một ngôi chùa nhỏ. Giữa sân chùa có một tòa tháp uy nghi bệ vệ.
Tôi đi vòng quanh ngọn tháp, quan sát những vết hằn và dấu tích in trên từng viên đá. Chỉ nhìn thoáng qua cũng có thể biết được ngọn tháp này đã có từ lâu. Vết tích tháng năm cùng sương gió thời gian in hằn rằn rõ nét lên tòa tháp.
“Ngọn tháp cao bao nhiêu tuổi nhỉ?”, “Đã biết bao nhiêu thời gian rồi…” TRong lúc một mình chìm vào suy tưởng, từ sau lưng một ai đó bước đến gần bên tôi.
“Theo cậu thì ngọn tháp này đã ở đây bao lâu rồi?”
Có lẽ đó là vị sư trụ trì. Vì vậy nói chuyện vơis tôi bằng giọn bình thản như nói chuyện với đứa bé ngày nào cũng gặp vài ba lần.
“Những công trình bằng đá ở nơi này hầu hết đều đã tồn tại hơn một trăm năm rồi. Xây dựng những công trình đá như thế này, phải biết để lại những khoảng trống mới được.”
“Dạ? Khoảng trống ấy ạ?”
“Ừ, xây tháp mà xếp đá quá khít, quá tỉ mỉ thì chẳng mấy mà bị gió mưa quật đổ. Mà không chỉ mỗi tháp mới thế đâu. Cái gì cũng phải có khoảng trống thì mới chắc được…”
Tôi không biết lời giải thích của nhà sư có phù hợp với nguyên lí kiến trúc không, nhưng nghe xong câu chuyệnđó, những cảm xúc, những mối quan hệ đổ vỡ trong cuộc đời bỗng chốc vụt qua như những hình ảnh lóa mắt trong van kính hoa. Ngẫm lại mới thấy, hình như đã quá nhiều lần tôi dành thời gian tìm kiếm sự hoàn hảo trên những quãng đường đi mà quên mất đâu mới là đích đến.
Khoảng cách rất quan trọng. Có khi việc tạo ra khoảng cách còn quan trọng hơn việc cố sức tìm cách lấp đầy, che phủ những khoảng trống ấy. Dù vậy, kể cả hồi đó hay bây giờ, khi đã nhận ra được tầm quan trọng ấy, tôi vẫn thấy được việc tạo ra khoảng trống không dễ dàng.
GỌI ĐIỆN HỎI THĂM
Có lần ngồi trên xe bus, tôi nhìn thấy một người đàn ông khoảng 70 tuổi ngồi mân mê chiếc điện thoại di động rồi thở dài một tiếng thật lớn ‘phù~’. Không biết có chuyện gì mà ông cứ nhìn ra ngoài cửa sổ lại nhìn xuống chiếc điện thoại mà không dám bấm nút gọi đi.
Khoảng mười phút trôi qua, người đàn ông thận trọng cầm chiếc điện thoại đặt lên tai. Tôi vô tình nghe được câu chuyện giữa ông và con gái đi lấy chồng.
“Bố đây. Con khỏe không? Cũng chẳng có gì, bố chỉ gọi điện hỏi thăm thôi…”
Hình như những người làm cha làm mẹ, nhất là những vị phụ huynh phải ở xa con cái, hầu hết đều bắt đầu cuộc điện thoại bằng câu “gọi điện hỏi thăm”. Tại sao lại như vậy? liệu có phải vì cuộc sống của họ quá buồn tẻ nên muốn bấm bừa một nút gọi đi mà chẳng có lí do gì? Chỉ vì chán?
Đương nhiên không phải vậy. Tôi cho rằng, bất cứ ông bố bà mẹ nào mỗi khi làm điều gì đó với con mình đều có lí do riêng của họ.
Tôi đã đoán rằng, ông sợ cuộc điện thoại của mình sẽ làm ảnh hưởng đến cuộc sống của con cái, nên phải mở đầu bằng một thông báo trước như vậy.
Nếu đứa con có trả lời “Bố à, con đang ở công ty, không tiện nghe điện thoại”, thì có lẽ ông sẽ giấu sự tiếc nuối vào trong lòng mà bình thản trả lời “Không sao, bố chỉ gọi điện hỏi thăm thôi” rồi cúp máy.
“Gọ điện hỏi thăm” lời nói ấy có sức mạnh lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ và cũng thực sự ấm áp. Câu nói ấy có thể chứa bao nhiêu yêu thương không nói lên lời “Lâu lắm rồi không về nhà nhỉ. Cuối tuần này về thăm bà đi”, “Bố nhớ con. Bố yêu con nhiều”.
Nhìn ra xung quanh, có rất nhiều những đứa con biết suy nghĩ, biết thấu hiểu lòng cha mẹ. Thế nên mỗi khi nhận một cuộc điện thoại từ cha mẹ bắt đầu bằng câu “gọi điện hỏi thăm” tự nhiên họ sẽ dịu dàng hơn, đặt sát điện thoại vào tao như muốn đến gần hơn với cha mẹ mình.
Trên đường hay trong quán cà phê, ta thường nghe thấy những người xung quanh nói chuyện bằng câu ” cũng chẳng có gì, chỉ là…” Bố gọi cho con gái cũng sẽ nói “cũng chẳng có chuyện gì, bố mẹ chỉ gọi điện hỏi thăm thôi”, những người đang yêu gọi cho nhau để nói “cũng chẳng có gì, chỉ muốn nghe tiếng em nói thôi”.
“Cũng chẳng có gì, chỉ là…” câu nói ấy nghe như thể người nói chẳng có mục đích, lí do cụ thể, nhưng thực chất chuyện họ định nói lại mang đầy ý nghĩa và quan trọng đến mức chẳng cần phải viện ra lấy một lí do.
Với ý nghĩa như thế, một khi người ta đã mở miệng ra nói “cũng chẳng có gì”, thì chắc chắn không còn là “cũng chẳng có gì” nữa rồi.
TÔI VẪN CÒN LO LẮNG CHO MÌNH
Do có việc nên tôi phải xuống thành phố xuất bản Paju một chuyến. Mỗi lần đi qua cổng chào của thành phố, trong đầu tôi lại xuất hiện một cảnh tượng mơ hồ.
Vài năm trước, vào một buổi tối ảm đạm, mưa rơi lất phất báo hiệu mùa xuân sắp về, sau khi xong việc ở thành phố Paju, tôi lái xe trở về con đường rộng thênh thang. Chợt tôi trông thấy mấy chiếc xe hơi rúm ró nằm giữa những mảnh vỡ văng khắp nơi. Hình như vừa xảy ra một vụ tai nạn liên hoàn.
Từ trong chiếc xe đầu tiên, một người đàn ông lớn tuổi lom khom chui ra, trao đổi vài câu với một chiếc xe khác rồi lại nhanh chóng chạy về xe mình. Ông không buồn để ý đến tình trạng hư hỏng của chiếc xe. Hình như có việc gì đó gấp hơn, à không, có lẽ có việc gì đó quan trọng hơn dang chờ đợi ông.
Cảnh tượng ngay sau đó vẫ còn in đậm trong kí ức tôi. Trên hàng ghế sau của chiếc xe ông vừa xuống là một bà lão bé nhỏ đang co người run lên bần bật. Ông mở cửa sau, dang rộng hai cánh tay ôm lấy bà vào lòng.
Hình ảnh ấy khiến ông liên tả ngay đến việc ông dùng cả cơ thể của mình để nói rằng ” dù sau bao nhiêu năm tháng đi qua, tôi vẫn lo lắng cho mình như ngày đầu tiên”.
Khoảng một tháng sau, tôi ngồi uống rượi cùng vài người bạn tri kỉ. Nói với nhau đủ thứ chuyện to lớn đến vặt vãnh hằng ngày, đến lúc mồi nhắm vơi gần hết, chúng tôi chuyển chủ đề sang chuyện tình yêu. Một người bạn đang tìm biên tập viên cho một tờ tạp chí hùng hồn nói, tình yêu khiến cho người ta có những ý tưởng điên rồ.
“Nếu đã thích một ai đó rồi, người ta sẽ muốn sở hữu không chỉ ‘ban ngày’ mà còn cả ‘ban đêm’ của người đó. Đôi khi người ta tin tưởng vào cảm xúc cảu nhau, cố tình trở thành tên tội phạm ăn trộm mất ‘ban đêm’ của nhau mà vẫn tin tưởng rằng mình vô tội. Tình yêu là như thế đấy.”
Một anh bạn là nhà giám đốc một nhà xuất bản chủ yếu làm sách triết học nói thêm.
“Cái từ ‘thả thính’ mà dạo này người ta hay dùng là nói về thứ tình cảm đang chơi vơi giữa ‘chắc chắn’ và ‘nghi hoặc’. Chắc chắn và nghi hoặc cứ thi nhau lên xuống như nước thủy triều. Thế rồi mức độ nghi hoặc giảm dần, chỉ còn lại chắc chắn thôi, thì đó là khi tình yêu bắt đầu, không phải vậy sao?”
Tất cả đều là những kinh nghiệm đúc rút được từ những bản thân đã trải qua, nhưng cái cánh họ nói như thể đó toàn là chuyện của người khác. Tôi dỏng tai nghe họ nói, gật đầu lia lịa đồng tình. Đến lúc bàn rượu gần tàn, tự nhiên trong đầu tôi xuất hiện một câu hỏi ngớ ngẩn.
“Vậy đâu là tiêu chuẩn phân biệt tình yêu thật sự và tình yêu giả dối?”
Trong một khoảnh khắc, hình ảnh ông ôm bà cụ ra khỏi xe trong vụ tai nạn lần trước bỗng mờ ảo hiện ra trước mắt tôi như một thước phim không lời.
Tôi vỗ đùi một cái đét. Đúng rồi, liệu có thể coi người kia như một phần thân thể của mình hay không, như cái cách ông đã đối xử với bà, có lẽ đó chính là tiêu chuẩn thật sự và những thứ na ná giống tình yêu.
Tình yêu có quá nhiều thể loại. Không ai có thể tùy tiện đinh nghĩa tình yêu. Thành thực mà nói tôi vẫn không hề biết tình yêu là gì. Tô chỉ biết rằng, nếu cái cách đôi vợ chồng già đối xử với nhau ngày hôm ấy không phả là tình yêu thì rốt cục thứ gì mới là tình yêu?
EM THẬT GIỐNG THÁNG NĂM
Trong suốt mười hai tháng trong năm. tôi thích nhất tháng Năm – tháng được coi là nữ hoàng của bốn mùa. Nếu dùng một từ để miêu tả tháng Năm, có lẽ đó là từ ‘sinh sôi’.
Tháng năm trong tiếng anh là May. Từ này được bắt nguồn từ Maia – tên nữ thần của sự dồi dào, nảy nở trong thần thoại Hy Lạp. Mỗi khi tháng năm về, vạn vật đều sinh sôi phát triển. Những cánh đồng ngũ cốc lớn rất nhanh và tình cảm của con ngươi cũng vào độ chín.
Tháng năm của một vài năm về trước, tôi đã thổ lộ những lời được giấy kín trong trái tim mình suốt bao lâu nay với một người con gái. Những lời thầm kín ngọt ngào chảy ra nhưng mạch nước ngầm dưới đáy giếng sâu thẳm, nơi ánh mặt trời cũng không chạm đến.
Tôi muốn bày tỏ tình cảm của mình một cách thật tinh tế, nhã nhặn và ý tứ. Nghĩ đi nghĩ lại, cuối cùng thay vì nói những lơi như “anh yêu em”, tôi đã nuốt ực nước bọt trong cổ họng rồi nói với người con gái ấy “em thật giống tháng Năm”.
Có thể ai đó sẽ thấy câu nói ấy sến rện chẳng kém gì cái cách Humphrey Bogart trong Casablanca tay cầm rượi vang nói với nhân vật nữ chính “Nâng ly lên vì đôi mắt nàng”. Tuy nhiên, đó là lời thật lòng từ trái tim tôi. Lòng chân thành tựa như một thứ đặc ân trao cho mọi hành động của con người.
Tình yêu giống một phép ẩn dụ. Một khi tình yêu đã nảy nở, con người dù có vô cảm đến đâu rồi cũng sẽ dùng những câu văn đầy tính ẩn dụ như “tâm hồn tôi, mặt hồ phẳng lặng” để diễn tả cảm xúc của mình.
Bởi vì trên mặt giấy tâm hồn, những ý tứ đầy ti vị sẽ tự động tuôn ra như suối nguồn. Chẳng phải các nhà thơ các nhà văn vẫn hay nói đấy sao.
Rằng, tình yêu chính là một phép ẩn dụ.
CHUYẾN LỮ HÀNH KHÔNG ĐÍCH ĐẾN
Cậu em khóa dưới của tôi vừa cãi nhau một trận nảy lửa rồi chia tay với cô bạn gaí đã bên nhau hơn bảy năm trời. Lấy cớ tìm cách quên đi cô gái ấy, cậu hẹn với người bạn thân ra uống rượu cùng mình. Thực ra là cậu bắt tôi phải mơi rượi cậu. Khi đã ngà ngà xay, cậu bắt đầu lôi chuyện cô bạn gái cũ ra nói. Quả thật, vẫn luôn là nguồn gốc mọi vấn đề.
Cậu vốn chẳng bao giờ ưa thích văn chương hay phim ảnh cuối cùng lại bật ra những lời như thế này.
“Anh ạ, bọn em như những người nữ khách cứ mải miết đi mà không có đích đến, không có đích đến..”
Cậu ta nói như vậy. Rằng hai người dù rất yêu nhau, nhưng cứ lang thang hoài trên những con đường vô định, rốt cục chẳng biết từ lúc nào họ đã lọt vào mê cung, quên mất đường về.
Thế rồi, ” Không sao đâu, rồi sẽ quên ngay ý mà…” cậu buông ra những lời không thật lòng, sau đó nhìn tôi bằng đôi mắt mơ màng ngơ ngẩn.
Thái độ của cậu cho tôi biết, thực ra cậu đang muốn nói rằng ” Nghe xong câu chuyện của em rồi, giờ thì an ủi động viên em vài câu đi. Có như thế thì may ra em còn chịu được”.
Nhưng tôi lại chẳng nói được câu nào. Tôi không muốn lôi ra mấy câu an ủi gượng gạo thông thường như kiểu “Rồi một thời gian nữa cậu sẽ quên thôi” hay “Thời gian sẽ chữa trị mọi vế thương”
Tôi chỉ đọc cho cậu nghe một đoạn ngắn trong tác phẩm “bài thơ của cây” nhà thơ Ryu Shi Hwa. Mà không, nói cho chính xác là sau khi nghe cậu thở than, những kí ức, những suy nghĩ từ xa xưa bỗng kéo về trong trí óc, khiến tôi lẩm bẩm một mình, chẳng biết cậu ấy có nghe được hay không.
“Muốn viết được thơ về cây, đầu tiên phải nhắm mắt lại tưởng tưởng mình là một cái cây. Kiếp trước của mình chính là một cái cây…”
Sau khi cậu em trai say khướt lên taxi, tôi lên chuyến xe buýt đêm trở về nhà. Hàng ghế bên cạnh là một đôi tình nhân say đắm nhìn nhau không rời. Thoáng liếc nhìn họ, tôi chợt nghĩ về sự khởi đầu và chấm dứt của tình yêu