Phá Tan Sự Ngụy Biện

Giới thiệu, tóm tắt tác phẩm Phá Tan Sự Ngụy Biện – Kỹ Năng Phân Tích Lập Luận Và Đặt Câu Hỏi Phản Biện của hai tác giả M. Neil Browne và Stuart M. Keeley.

Đây là một cuốn sách về tư duy phản biện, tập trung vào việc giúp người đọc nhìn thấy rõ “bộ khung” phía sau mọi lập luận và nhận diện các dạng ngụy biện thường gặp trong đời sống, học tập, công việc và truyền thông. Sách không bàn tư duy phản biện theo kiểu lý thuyết trừu tượng, mà xây dựng một bộ câu hỏi thực hành có thể áp dụng ngay khi đọc báo, nghe diễn thuyết, xem quảng cáo, tham gia tranh luận hay đánh giá một quyết định. Hai tác giả đưa ra cách nhìn lập luận như một “gói” gồm: kết luận, lý do (premises), giả định ẩn, từ ngữ mơ hồ, bằng chứng, giá trị, cảm xúc, và các yếu tố gây nhiễu. Người đọc được hướng dẫn từng bước để tách riêng kết luận khỏi lý do; hỏi xem có bằng chứng thực tế hay chỉ là ý kiến; nhận diện xem lập luận dựa trên dữ kiện hay chỉ dựa vào cảm xúc, thẩm quyền, số đông hay định kiến sẵn có.

Sách đi sâu vào các loại ngụy biện phổ biến như: tấn công cá nhân (ad hominem), đánh tráo khái niệm, người rơm (strawman), suy diễn vội vàng, khái quát hóa cực đoan, ngụy biện nguyên nhân – hệ quả, viện dẫn thẩm quyền sai cách, chơi chữ, dùng ngôn từ mơ hồ hoặc cảm tính để lấp chỗ trống cho lập luận yếu. Thay vì chỉ nêu định nghĩa, tác giả gắn chúng với các ví dụ đời thường: quảng cáo, phát biểu chính trị, tranh luận trên truyền thông, tình huống doanh nghiệp, để người đọc thấy những mẫu hình lập luận sai lầm xuất hiện dày đặc thế nào trong thực tế. Song song với đó, sách nhấn mạnh thói quen “đặt câu hỏi phản biện”: Khi nghe một khẳng định, hãy tự hỏi: Người nói đang muốn mình tin điều gì? Họ đưa ra bằng chứng gì? Có điều gì bị bỏ sót? Có giả định nào đang được ngầm chấp nhận mà chưa kiểm chứng?

Giới thiệu tác giả M. Neil Browne và Stuart M. Keeley:

M. Neil Browne là giáo sư lâu năm về luật và kinh tế, nổi tiếng ở Mỹ với các khóa học về tư duy phản biện cho sinh viên các khối kinh tế, xã hội và luật. Xuất thân học thuật giúp ông nhìn lập luận không chỉ như “mẹo tranh luận”, mà như một công cụ ra quyết định trong môi trường phức tạp: luật pháp, chính sách công, quản trị doanh nghiệp. Ông tham gia giảng dạy và thiết kế chương trình đại học, đặc biệt chú trọng kỹ năng đọc – viết phê phán, nhằm giúp sinh viên không chỉ tiếp nhận kiến thức mà còn biết chất vấn, đánh giá và cải thiện lập luận của chính mình. Các bài báo học thuật và sách của Browne thường xoay quanh chủ đề: làm sao để công dân và sinh viên trở thành người tiêu dùng thông tin thông minh trong thế giới tràn ngập dữ liệu và tuyên truyền.

Stuart M. Keeley là nhà tâm lý học và giảng viên đại học, tập trung nghiên cứu cách con người suy nghĩ, mắc sai lầm nhận thức (cognitive biases) và cách giáo dục có thể giúp rèn thói quen tư duy tốt hơn. Ông đặc biệt quan tâm đến việc đưa tư duy phản biện vào lớp học như một kỹ năng cốt lõi, chứ không chỉ là môn học phụ. Khi hợp tác với Browne, Keeley mang vào công trình chung góc nhìn tâm lý học: những lý do khiến con người thích tin điều mình muốn tin, dễ bị thuyết phục bởi những lập luận đẹp tai hơn là đúng đắn, và cách những sai lệch này có thể được “soi” bằng các câu hỏi chuẩn hóa.

Mời các bạn tải và đọc sách/tiểu thuyết (sách kỹ năng) Phá Tan Sự Ngụy Biện – Kỹ Năng Phân Tích Lập Luận Và Đặt Câu Hỏi Phản Biện của hai tác giả M. Neil Browne và Stuart M. Keeley.