Cuốn sách “Phan Tây Hồ – Tiên Sinh Lịch Sử” của tác giả Huỳnh Thúc Kháng là một tác phẩm lịch sử có giá trị, ghi lại cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Phan Tây Hồ.
Phan Tây Hồ (1847-1922) là một nhà cách mạng tiên phong của phong trào Đông Du và phong trào Duy Tân ở Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Ông sinh ra trong một gia đình nho học tại làng Phúc Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Thuở nhỏ, ông ham học, năng đọc sách và có tinh thần muốn đổi đời.
Năm 1872, Phan Tây Hồ đỗ Cử nhân khoa Nhâm Tuất dưới triều Tự Đức. Sau khi đỗ đạt, ông được bổ làm tri huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên. Tuy nhiên, chức quan vọng chỉ là bước đệm cho ý chí cải cách của Phan Tây Hồ. Ông nhận thấy sự lạc hậu của xã hội Việt Nam thời bấy giờ và muốn đi tìm con đường cứu nước.
Năm 1883, Phan Tây Hồ cùng với một số học trò khác như Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng… quyết định sang Nhật Bản du học theo phong trào Đông Du. Tại đây, ông học tập nền văn minh Nhật Bản, nghiên cứu các học thuyết chính trị, kinh tế và xã hội. Ông nhận thấy con đường duy tân, cải cách là giải pháp cứu nước.
Sau khi trở về nước, Phan Tây Hồ cùng các bạn học trò tiên phong phong trào Duy Tân, kêu gọi cải cách chế độ quan liêu phong kiến, xây dựng đất nước theo con đường tương đồng với Nhật Bản. Ông đã viết nhiều tác phẩm nổi tiếng như “Đông du ký sự”, “Đông du ký ấn tượng”, “Đề nghị cải cách chế độ quan liêu”…. Những tác phẩm này đã góp phần tuyên truyền, phổ biến tư tưởng Duy Tân trong xã hội.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đất nước lúc bấy giờ do triều đình nhà Nguyễn cai trị, những tư tưởng mới mẻ của Phan Tây Hồ và đồng bào cải cách gặp phải sự chống đối mạnh mẽ. Năm 1908, Phan Tây Hồ bị bắt giam vì tội khai quật mộ Phật tổ ở Huế. Sau đó, ông bị kết án 10 năm lưu đày ra Côn Đảo cùng với Phan Chu Trinh và nhiều danh nhân khác.
Mãi đến năm 1917, Phan Tây Hồ mới được trả tự do. Tuy nhiên, sức khỏe của ông đã suy kiệt nặng nề sau nhiều năm sống trong lao tù. Ông qua đời năm 1922 tại quê nhà Hà Tĩnh khi mới 75 tuổi, để lại di sản lớn lao trong lịch sử phong trào cải cách của Việt Nam.
Cuốn sách “Phan Tây Hồ – Tiên Sinh Lịch Sử” của tác giả Huỳnh Thúc Kháng đã tường tận mô tả lại cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Phan Tây Hồ, người đi đầu trong phong trào Đông Du và Duy Tân ở Việt Nam. Qua đó, độc giả có thể hiểu thêm về bối cảnh lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ 19, đồng thời trân trọng và tôn vinh những đóng góp to lớn của ông cho sự nghiệp đổi mới đất nước. Cuốn sách đã góp phần làm sáng tỏ hơn về một trong những nhà cách mạng tiêu biểu của dân tộc Việt Nam.
Mời các bạn đón đọc Phan Tây Hồ – Tiên Sinh Lịch Sử của tác giả Huỳnh Thúc Kháng.
