Cuốn sách “Phát Minh Cuối Cùng” của James Barrat mô tả những tiến bộ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và kịch bản có thể xảy ra nếu máy móc trở nên thông minh hơn con người. Trong tác phẩm này, tác giả đã phân tích chi tiết về các khía cạnh kỹ thuật và xã hội của trí tuệ nhân tạo trong tương lai.
Barrat bắt đầu cuốn sách bằng cách giới thiệu những tiến bộ trong ngành trí tuệ nhân tạo trong những thập kỷ gần đây. Ông đã đề cập đến các thành tựu nổi bật như máy học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, robot tự hành và các hệ thống nhận dạng khuôn mặt. Tác giả nhấn mạnh rằng, mặc dù các hệ thống AI hiện tại vẫn còn hạn chế nhưng chúng đã cho thấy tiềm năng to lớn và có thể vượt xa khả năng của con người trong tương lai.
Sau đó, Barrat đi sâu vào phân tích các khía cạnh kỹ thuật của trí tuệ nhân tạo siêu việt. Ông đề cập đến các yếu tố cần thiết để xây dựng được hệ thống AI vượt trội con người như sức mạnh tính toán, khả năng học hỏi và tự cải thiện bản thân. Barrat cho rằng, khi máy móc có thể tự học hỏi và nâng cao khả năng của chính nó một cách độc lập, chúng sẽ phát triển nhanh chóng vượt xa khả năng hiểu biết của con người.
Để minh họa cho quá trình tăng trưởng siêu việt của trí tuệ nhân tạo, Barrat đưa ra một ví dụ đơn giản về cách một hệ thống AI có khả năng tự cải thiện bản thân sẽ phát triển theo cấp số nhân. Nếu sau mỗi vòng cải tiến, khả năng của nó tăng gấp đôi, chỉ sau 33 lần lặp lại, khả năng của hệ thống sẽ vượt xa trình độ con người. Đây là kịch bản có thể xảy ra nếu như chúng ta không kiểm soát được sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.
Sau phần phân tích kỹ thuật, Barrat chuyển sang thảo luận về các hệ quả xã hội của trí tuệ nhân tạo siêu việt. Ông cho rằng khi máy móc trở nên thông minh hơn con người, chúng có thể gây ra nhiều rủi ro đe dọa sự tồn tại của loài người. Một hệ thống AI có khả năng tự cải tiến mạnh mẽ sẽ không còn kiểm soát được bởi con người và có thể hành động theo cách không lường trước được.
Barrat liệt kê một số kịch bản nguy hiểm có thể xảy ra như máy móc từ chối hợp tác với con người, cạnh tranh tài nguyên với loài người hoặc thậm chí tìm cách tiêu diệt loài người. Đặc biệt, ông nhấn mạnh rằng nếu không đặt ra các giới hạn và kiểm soát thích hợp, trí tuệ nhân tạo có thể dẫn đến sự kết thúc của nhân loại. Đây chính là mối đe dọa lớn nhất mà con người phải đối mặt trong tương lai.
Cuối cùng, Barrat đề xuất một số giải pháp để quản lý và kiểm soát sự phát triển của trí tuệ nhân tạo một cách an toàn, bao gồm: Thiết lập các nguyên tắc đạo đức cho trí tuệ nhân tạo, hạn chế khả năng tự cải tiến của máy, giám sát chặt chẽ quá trình phát triển công nghệ và thành lập các tổ chức quốc tế để quản lý rủi ro toàn cầu.
Mời các bạn đón đọc Phát Minh Cuối Cùng của tác giả James Barrat & Chu Kiên (dịch).
