Cuốn sách “Số Ít Được Lựa Chọn” của tác giả Maristella Botticini mô tả quá trình hình thành và phát triển của cộng đồng người Do Thái trong lịch sử. Tác phẩm đưa ra những lập luận thuyết phục về nguồn gốc và những đặc điểm nổi bật của cộng đồng này qua nhiều thế kỷ.
Theo Botticini, trong giai đoạn đầu sau khi thoát khỏi ách đô hộ của người Ai Cập, người Do Thái chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp. Tuy nhiên, vào khoảng thế kỷ thứ 7 TCN, điều kiện sinh tồn đối với nghề nông nghiệp tại Israel ngày càng khó khăn do đất đai bị xâm hại, mưa bất thường và chiến tranh liên miên. Điều này đã đẩy nhiều gia đình Do Thái rời bỏ đồng ruộng và chuyển sang hoạt động thương mại.
Lý do khiến người Do Thái thành công trong lĩnh vực thương nghiệp là do truyền thống giáo dục của họ. Ngay từ thời cổ đại, người Do Thái đã coi trọng việc học tập phổ cập, đặc biệt là việc đọc và viết. Điều này giúp họ dễ dàng hòa nhập vào các xã hội đô thị phát triển dưới thời La Mã cổ đại. Ngoài ra, người Do Thái còn có ưu thế về kiến thức luật pháp và kỹ năng tài chính, phù hợp với các hoạt động thương mại.
Theo Botticini, sự chuyển dịch nghề nghiệp từ nông nghiệp sang thương mại đã tạo nên bước ngoặt lớn trong lịch sử cộng đồng người Do Thái. Họ dần trở thành những nhà buôn bán, ngân hàng phát triển tại châu Âu và Bắc Phi thời Trung Cổ. Điều kiện kinh tế ổn định giúp người Do Thái tập trung nguồn lực vào việc học tập, phát triển khoa học kỹ thuật. Đồng thời, họ cũng duy trì được bản sắc văn hóa và tôn giáo riêng biệt.
Một đặc điểm nổi bật khác của cộng đồng Do Thái được Botticini phân tích kỹ là truyền thống gia đình nhỏ. Do áp lực sinh tồn cao trong thời kỳ đầu, phần lớn gia đình Do Thái chỉ có 2-3 con. Điều này giúp họ dễ dàng nuôi dạy con cái, đảm bảo điều kiện sống và học tập. Theo thời gian, truyền thống gia đình nhỏ trở thành bản sắc văn hóa nổi bật của cộng đồng Do Thái.
Botticini cũng phân tích kỹ về truyền thống hôn nhân đồng tính trong cộng đồng Do Thái. Bà cho rằng đây cũng là một yếu tố then chốt giúp bảo tồn và phát triển cộng đồng theo chiều hướng dài hạn. Việc kết hôn chỉ trong nội bộ giúp ngăn ngừa sự hòa tan về văn hóa, tôn giáo. Đồng thời, nó cũng tạo điều kiện cho việc trao đổi kiến thức và tài sản giữa các thành viên trong cộng đồng.
Ngoài ra, Botticini còn phân tích kỹ về những đóng góp to lớn của người Do Thái cho sự phát triển khoa học kỹ thuật, y học, toán học và triết học ở châu Âu thời Trung Cổ. Bà cho rằng nhờ có điều kiện sống ổn định, người Do Thái đã dành nhiều thời gian và nguồn lực cho việc học tập, nghiên cứu khoa học. Họ đóng góp nhiều phát minh, sáng chế quan trọng và là những nhà khoa học, bác sĩ nổi tiếng thời bấy giờ.
Mời các bạn đón đọc Số Ít Được Lựa Chọn của tác giả Maristella Botticini & Zvi Eckstein.
