Cuốn sách “Socrate Tự Biện” của hai triết gia lớn Plato được xem là một trong những tác phẩm triết học quan trọng nhất trong lịch sử triết học phương Tây. Trong cuốn sách này, Plato đã thể hiện những suy nghĩ sâu sắc của thầy mình là Socrate thông qua phương pháp luận lý học đặc trưng của ông là tự biện.
Câu chuyện trong cuốn sách diễn ra vào năm 399 trước Công Nguyên, ngay sau khi Socrate bị kết án tử hình bởi các thẩm phán Athen. Trong tù chờ ngày hành quyết, Socrate vẫn giữ tinh thần lạc quan và tiếp tục suy ngẫm về các vấn đề triết học. Cuốn sách mô tả cuộc đối thoại giữa Socrate và hai người bạn thân của ông là Crito và Phaedo. Họ thảo luận về cái chết, sự sống, và những vấn đề triết học khác.
Trong cuộc đối thoại với Crito, Socrate đã bác bỏ lời đề nghị giúp ông trốn thoát khỏi nhà tù bằng cách chỉ ra rằng, việc làm đó sẽ vi phạm luật pháp và đạo đức. Ông cho rằng một công dân phải tuân thủ luật pháp của thành bang dù cho luật đó có sai trái hay không. Đây được coi là sự khẳng định tầm quan trọng của tuân thủ pháp luật và trật tự xã hội.
Trong cuộc đối thoại với Phaedo, Socrate thảo luận về bản chất của linh hồn và sự sống sau khi chết. Ông cho rằng linh hồn là bất diệt, tồn tại mãi mãi sau khi cơ thể chết đi. Socrate dùng phương pháp luận lý để chứng minh rằng, linh hồn không phải là hợp chất của cơ thể mà là một thực thể riêng biệt. Do đó, khi cơ thể chết đi thì linh hồn vẫn tồn tại. Đây là quan điểm duy vật của Plato về sự sống và cái chết.
Ngoài ra, trong cuộc đối thoại với Phaedo, Socrate còn nêu lên quan điểm rằng, con đường duy nhất để đạt được sự bất tử là phải theo đuổi tri thức và sự hiểu biết. Chỉ những ai dành cả đời suy ngẫm về triết học, tìm kiếm chân lý mới có thể đạt được sự bất tử thông qua việc để lại di sản tri thức cho nhân loại. Đây được xem là lời khuyên cuối cùng của Socrate dành cho học trò.
Nói chung, cuốn sách “Socrate Tự Biện” đã để lại nhiều di sản tri thức quý báu cho hậu thế. Nó khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật, khám phá bản chất con người thông qua triết học, đồng thời nhấn mạnh vai trò của tri thức và sự hiểu biết. Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất về tư tưởng của nhà triết học vĩ đại Socrate, góp phần làm phong phú triết học Hy Lạp cổ đại.
Mời các bạn đón đọc Socrate Tự Biện của hai triết học gia Plato & Xenophon.
