Cuốn sách “Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12” là ấn phẩm thứ 12 của Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa do Hội Khoa Học Lịch Sử Việt Nam xuất bản. Tập sách bao gồm 13 bài báo nghiên cứu của các học giả, nhà khoa học trong và ngoài nước về lĩnh vực sử học, văn học và địa lý lịch sử Việt Nam. Các bài báo được phân loại theo chuyên đề và trình bày theo trình tự từ đầu đến cuối tập sách.
Bài báo đầu tiên có tựa đề “Một số vấn đề về nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam thời kỳ 1945-1954” do PGS.TS Lê Văn Lợi viết. Trong bài, tác giả đã phân tích những thành tựu và hạn chế trong nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam giai đoạn 1945-1954 thông qua các công trình nghiên cứu tiêu biểu trước đây. Bài báo chỉ ra những vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn như tình hình kinh tế địa phương, vai trò của nông dân trong phát triển kinh tế, vai trò của tư bản nước ngoài…để có cái nhìn toàn diện hơn về lịch sử kinh tế giai đoạn này.
Bài báo thứ hai có tựa đề “Một số vấn đề lý luận và phương pháp luận trong nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam thời kỳ 1945-1954” do TS Nguyễn Ngọc Sơn biên soạn. Trong bài, tác giả đã phân tích những hạn chế về mặt lý luận và phương pháp luận trong các công trình nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam thời kỳ 1945-1954 trước đây như: chưa áp dụng đầy đủ phương pháp lịch sử so sánh, chưa kết hợp hài hòa giữa nghiên cứu lý luận và nghiên cứu thực tiễn, chưa quan tâm đến yếu tố xã hội và văn hóa… Bài báo cũng đưa ra một số kiến nghị về việc bổ sung các phương pháp mới cho nghiên cứu lịch sử kinh tế giai đoạn này.
Bài báo thứ ba có tựa đề “Nghiên cứu về phong trào cải cách ruộng đất ở Việt Nam thời Pháp thuộc” do TS Nguyễn Thị Thu Hường thực hiện. Trong bài, tác giả đã phân tích chi tiết về phong trào cải cách ruộng đất ở Việt Nam dưới thời Pháp thuộc từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20. Bài báo chỉ rõ những mâu thuẫn xã hội do chế độ phong kiến gây ra đối với nông dân, những nỗ lực của những nhà cải cách như Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng đề xuất các chính sách cải cách ruộng đất, tuyên truyền phổ biến ý thức dân tộc, dân quyền cho nông dân. Đồng thời phân tích sâu về những khó khăn, thất bại của phong trào do sự can thiệp của chính quyền thực dân Pháp, giai cấp địa chủ bảo thủ.
Ngoài ra, tập sách còn có 10 bài báo nghiên cứu về các chủ đề khác như: Nghiên cứu về phong trào đấu tranh của nông dân Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20; Một số vấn đề lý luận về vai trò của trí thức trong cách mạng Việt Nam; Đánh giá lại vai trò của Phan Bội Châu trong phong trào đông kinh nghĩa thục; Nghiên cứu về phong trào đấu tranh chính trị của nhân dân Việt Nam ở miền Nam trong thời kỳ 1954-1975; Phong trào đấu tranh của nông dân ở Tây Nguyên thời Pháp thuộc; Nghiên cứu về các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Bắc Kỳ cuối thế kỷ 19…
Nhìn chung, các bài báo trong tập sách đều phản ánh được tinh thần khoa học, khách quan trong nghiên cứu lịch sử. Các tác giả đã kế thừa và phát triển những thành tựu nghiên cứu trước đó đồng thời chỉ ra những hạn chế cần khắc phục. Các nghiên cứu đều dựa trên cơ sở lý luận kiến thức mới nhất kết hợp với tài liệu lịch sử, hồ sơ lưu trữ. Việc mở rộng đối tượng và phạm vi nghiên cứu giúp có cái nhìn toàn diện hơn về lịch sử chính trị, xã hội, kinh tế các thời kỳ lịch sử Việt Nam.
Tổng kết, cuốn sách “Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12” thể hiện tinh thần khoa học, tính hệ thống trong nghiên cứu lịch sử. Các bài báo trong tập sách đã phân tích sâu các vấn đề lý luận, phương pháp luận và đề xuất nhiều hướng nghiên cứu mới, góp phần làm sáng tỏ thêm nhiều vấn đề lịch sử Việt Nam. Cuốn sách chắc chắn sẽ là tài liệu tham khảo quý cho giới nghiên cứu lịch sử trong nước và quốc tế.
Mời các bạn đón đọc Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12.