Cuốn sách mở đầu bằng việc giới thiệu về công việc của một “thám tử kinh tế”. Theo đó, thám tử kinh tế là những người có khả năng phân tích các vấn đề kinh tế xã hội một cách khoa học, tìm ra nguyên nhân của vấn đề để đưa ra giải pháp giải quyết. Họ dựa trên các phương pháp nghiên cứu khoa học, thu thập và phân tích dữ liệu thực tế để đưa ra kết luận chính xác. Tim Harford giới thiệu về công việc của mình khi làm biên tập viên cho tờ Financial Times và những vấn đề kinh tế xã hội mà ông đã từng phân tích.
Sau đó, tác giả đi sâu phân tích nhiều vấn đề kinh tế xã hội cụ thể như: Lý do tại sao giáo dục đại học lại tốn kém đến thế, tại sao người tiêu dùng lại không lựa chọn sản phẩm tốt nhất, tại sao giá nhà lại tăng cao như vậy, tại sao các công ty lại thất bại mặc dù có sản phẩm hay ý tưởng tốt. Để giải thích những vấn đề đó, Tim Harford đã áp dụng phương pháp nghiên cứu khoa học, thu thập và phân tích dữ liệu thực tế từ nhiều nguồn khác nhau.
Ví dụ, khi phân tích lý do giáo dục đại học ngày càng tốn kém, tác giả chỉ ra rằng điều này xuất phát từ sự cạnh tranh gay gắt giữa các trường đại học để thu hút sinh viên bằng cách nâng cao chất lượng dịch vụ. Điều này dẫn đến hiện tượng “vòi rồng” khi chi phí đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị ngày càng tăng mà không đi kèm với năng suất. Tim Harford đã dẫn chứng bằng số liệu thống kê chi tiết từ Bộ Giáo dục Mỹ để chứng minh quan điểm này.
Hay khi phân tích lý do tại sao người tiêu dùng không lựa chọn sản phẩm tốt nhất, tác giả đã trình bày thực nghiệm tâm lý học về sự lựa chọn của con người. Theo đó, con người có xu hướng lựa chọn sản phẩm dễ nhận biết hơn là sản phẩm tốt hơn. Điều này xuất phát từ tính hạn chế về nhận thức của con người, chúng ta khó so sánh được tất cả các lựa chọn. Vì vậy, chúng ta có xu hướng chọn những gì quen thuộc hơn là tối ưu.
Ngoài ra, Tim Harford còn phân tích nhiều vấn đề kinh tế – xã hội khác như lý do tại sao giá nhà leo thang, tại sao doanh nghiệp thất bại mặc dù có ý tưởng hay, ảnh hưởng của Internet đến nền kinh tế, vai trò của chính phủ trong kinh tế,… Đối với mỗi vấn đề, tác giả đều áp dụng phương pháp nghiên cứu khoa học, thu thập và phân tích dữ liệu thực tế để giải thích nguyên nhân và đưa ra kết luận chính xác, có cơ sở khoa học.
Nhìn chung, cuốn sách “Thám Tử Kinh Tế” của Tim Harford mang tính ứng dụng cao, giúp độc giả hiểu rõ hơn về nền kinh tế thông qua việc giải thích nguyên nhân của những vấn đề kinh tế – xã hội một cách khoa học. Bằng phương pháp nghiên cứu khoa học, tác giả đã làm sáng tỏ rất nhiều vấn đề trong nền kinh tế
Mời các bạn đón đọc Thám Tử Kinh Tế của tác giả Tim Harford.
