Thần Thoại Bắc Âu – Nhiều Tác Giả
Tác phẩm nhỏ này thuần thục tái hiện những truyền thuyết mà nhiều người quen thuộc nhưng hoặc đã lãng quên hoặc chưa rõ về độ chi tiết. Với sự tài năng đặc biệt và tình yêu sâu sắc dành cho thần thoại của vùng đất lạnh lẽo với những đêm dài dằn dụi và những ngày hè trôi dạt không kết thúc, tác giả đã mang lại hơi thở mới cho Thần Thoại Bắc Âu, nối kết những câu chuyện nhỏ thành một chuyến phiêu lưu mị hoặc và cuốn hút, từ “băng giá và lửa cháy khởi thủy vũ trụ đến lửa cháy và băng giá ngàn năm.”
Trong thần thoại Bắc Âu, Trái Đất là một đĩa phẳng đặt trên cành cây Yggdrasil, cây thế giới.
Asgard, nơi các vị thần sinh sống, nằm ở trung tâm đĩa trần. Con đường duy nhất dẫn tới Asgard là cầu vồng (hay cầu Bifröst). Người khổng lồ sinh sống ở Jotunheimr (có nghĩa là ‘vùng đất của người khổng lồ’). Người chết đến vùng tăm tối và lạnh lẽo gọi là Niflheim, nơi Hel, con gái của Loki, cai quản. Phía nam có Muspelheim đỏ lửa, nơi người khổng lồ lửa sinh sống.
Các vùng đất siêu nhiên khác gồm Álfheim – nơi người Elf trắng cư ngụ, Svartálfaheim – vương quốc của người Elf đen, Nidavellir – nơi của người lùn.
Giữa Asgard và Niflheim là Midgard (hoặc Middle-earth), nơi con người sinh sống.
Yếu tố đối lập là trọng tâm quan trọng trong triết lý vũ trụ của thần thoại Bắc Âu. Ví dụ, vũ trụ hình thành từ băng và lửa.
Những Thế Lực Siêu Nhiên
Trong thần thoại Bắc Âu, có ba ‘bộ tộc’ thần thiêng là Aesir (Æsir), Vanir và Jotun (gọi chung là người khổng lồ trong bài viết này). Sự khác biệt giữa Aesir và Vanir (được gọi chung là thần) là tương đối. Giữa hai bộ tộc này từng xảy ra trận chiến mà phe Aesir giành chiến thắng. Tuy nhiên, họ đã bắt tay hòa giải để cùng thống trị và duy trì hòa bình, hai bên trao đổi con tin và cũng có những việc kết hôn giữa các thành viên của hai bộ tộc. Một số vị thần thuộc cả hai bộ tộc. Có những học giả nghĩ rằng truyện này phản ánh quá trình thần linh Âu-Ấn xâm chiếm về mặt văn minh so với thần linh bản địa. Tuy nhiên, đó chỉ là một giả thuyết.
Một số người tin rằng phân biệt Aesir/Vanir chỉ là phản chiếu của hệ thống thần thiêng các dân tộc Âu-Ách, tương tự như sự phân biệt giữa các vị thần trên núi Olympus và các Titan trong thần thoại Hy Lạp.
Aesir và Vanir thường xem bộ tộc Iotnar (còn gọi là Iotunn hay Jotuns, Eotenas hay Entas trong tiếng Anh cổ) như kẻ thù. Đây là bộ tộc giống như Titan và Gigantos trong thần thoại Hy Lạp và thường được mọi người gọi là người khổng lồ hoặc thậm chí quỷ. Tuy nhiên, Aesir có thế hệ từ Iotnar và có thành viên của cả Aesir lẫn Vanir kết hôn với họ. Tên một số người khổng lồ được ghi chép trong thần thoại Edda. Người khổng lồ thường được coi là biểu tượng của sức mạnh tự nhiên. Có hai loại người khổng lồ: người khổng lồ băng và người khổng lồ lửa. Ngoài ra, còn có người Elf và người lùn. Vai trò của họ trong thần thoại Bắc Âu không rõ ràng. Họ thường được xem là đồng minh của các vị thần Aesir-Vanir.
Ngoài ra, động vật siêu nhiên bao gồm chó sói khổng lồ Fenrir và con rắn biển Jörmungandr cuộn quanh Trái Đất. Hai quái vật này là con của vị thần lừa đảo Loki và một nữ khổng lồ. Ngoài ra còn có hai con quạ Hugin và Munin (có nghĩa là ‘suy luận’ và ‘trí nhớ’) giúp thủ lĩnh vị thần Odin hiểu rõ tình hình thế giới và con sóc Ratatosk chạy trên cành cây Yggdrasil ở trung tâm vũ trụ.
Tương tự như các tôn giáo nhiều thần khác, trong thần thoại Bắc Âu không có sự đối đầu giữa thiện và ác như trong đạo Đông. Người khổng lồ trong thần thoại Bắc Âu vốn không phải ác. Họ thô tục, ồn ào và chưa văn minh hơn. Chủ đề trọng yếu trong thần thoại Bắc Âu là sự đối lập giữa trật tự và hỗn loạn. Các vị thần biểu trưng cho trật tự, còn người khổng lồ và quái vật là tượng trưng của sự hỗn loạn.
Voluspa: Khởi Đầu và Kết Thúc Thế Giới
Định mệnh của toàn vũ trụ được thuật lại trong Völuspá.Trong thơ Edda, ‘Lời tiên tri’ là một trong những bài thơ đáng chú ý nhất. Trong Völuspá, Odin – thủ lĩnh của các vị thần, tìm kiếm sự giúp đỡ từ một nữ tiên tri để khám phá quá khứ và tương lai của thế giới. Với sự chắc chắn của một vua thần, Odin khẳng định sự cần thiết của việc này. Và cuối cùng, nhờ vị nữ tiên tri, Odin được biết về bí mật của quá khứ và tương lai.
Ban đầu, thế giới chỉ có Niflheim đầy băng giá và Muspelheim thiêu đốt. Ginnungagap – khoảng trống không có gì – nằm giữa hai vùng này. Từ đó, sự sống bắt đầu với việc lửa củamMuspelheim tạo ra Ymir, người khổng lồ đầu tiên, và con bò Auðumbla. Cây thế giới Yggdrasil và các nữ thần số mệnh cũng được miêu tả chi tiết.
Trong tương lai, sự tận thế Ragnarök sẽ đến với sự hỗn loạn và đánh bại các vị thần đại diện cho trật tự. Tuy nhiên, vẫn có hy vọng để xây dựng một thế giới mới. Các vị thần cũng kể về vua chúa và anh hùng, phản ánh việc hình thành các bộ tộc và quốc gia Bắc Âu.
Hãy đọc ngay ‘Thần Thoại Bắc Âu’ để khám phá thêm về thế giới huyền bí này.
