Cuốn sách “Thế Giới Cho Đến Ngày Hôm Qua” được tác giả Jared Diamond viết vào năm 1997. Trong đó, ông đã phân tích và so sánh sự phát triển của các nền văn minh trên toàn cầu từ thời tiền sử cho đến khi xuất hiện chủ nghĩa thực dân châu Âu. Cuốn sách đã đưa ra các lý giải về nguyên nhân khiến một số nền văn minh phát triển mạnh hơn các nền văn minh khác, và lý do khiến một số nền văn minh suy tàn hoặc biến mất.
Theo phân tích của tác giả, sự phát triển của một nền văn minh phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như điều kiện tự nhiên, công nghệ, chính trị và xã hội. Tuy nhiên, yếu tố then chốt nhất là môi trường sống và nguồn tài nguyên mà một nền văn minh có được. Nếu có được môi trường thuận lợi và phong phú về tài nguyên, nền văn minh đó sẽ có cơ hội phát triển mạnh hơn. Ngược lại, nếu gặp phải những khó khăn về tài nguyên và môi trường sống, nền văn minh đó sẽ dễ suy tàn hơn.
Để chứng minh luận điểm trên, tác giả đã phân tích và so sánh sự phát triển giữa các nền văn minh lớn như Hy Lạp, La Mã, Trung Quốc, Ấn Độ, Ai Cập, México, Peru và nhiều nền văn minh khác. Qua đó, ông chỉ ra rằng các nền văn minh hùng mạnh nhất như Hy Lạp, La Mã, Trung Quốc đều nằm ở những vùng đất màu mỡ, có khí hậu ôn hòa và nguồn tài nguyên dồi dào. Ngược lại, các nền văn minh suy tàn như Ai Cập, México, Peru lại đối mặt với nhiều khó khăn về môi trường sống và tài nguyên.
Trong phần phân tích về nền văn minh Trung Quốc, tác giả đánh giá rất cao sự phát triển của nền văn minh này. Trung Quốc là một trong những nền văn minh lâu đời và liên tục nhất trên thế giới, bởi họ có được những thuận lợi về địa lý và tài nguyên. Với sông Dương Tử và sông Hoàng Hà là nguồn tưới tiêu phì nhiêu, Trung Quốc có thể nuôi dưỡng một dân số đông đảo. Họ cũng sớm phát triển nông nghiệp lúa nước và kỹ thuật canh tác tiên tiến. Nhờ đó mà nền văn minh Trung Hoa đã liên tục tồn tại và phát triển trong hàng ngàn năm.
Tuy nhiên, tác giả cũng chỉ ra rằng, dù có nhiều thuận lợi nhưng nền văn minh Trung Quốc vẫn có những hạn chế nhất định. Bởi lẽ, truyền thống Nho giáo coi trọng trật tự xã hội hơn là sáng tạo và khám phá. Điều này khiến khoa học công nghệ của Trung Quốc không có bước phát triển mạnh mẽ như châu Âu sau này. Bên cạnh đó, sự tập trung quyền lực cao độ của triều đình cũng làm giới hạn sự sáng tạo của cá nhân, do đó không thúc đẩy được sự đổi mới.
Đối với nền văn minh Ai Cập cổ đại, tác giả cho rằng đây là một trong những nền văn minh lâu đời và hùng mạnh nhất thế giới bởi sự phồn vinh của nền văn minh sông Nile. Tuy nhiên, Ai Cập cũng gặp phải nhiều khó khăn do điều kiện tự nhiên. Sông Nile là nguồn sống của người Ai Cập nhưng cũng tạo ra những thách thức cho đất nước này
Mời các bạn đón đọc Thế Giới Cho Đến Ngày Hôm Qua của tác giả Jared Diamond.