Trò chuyện trong quán La Catedral là một cuốn tiểu thuyết đặc biệt với cấu trúc chỉ xoay quanh những đoạn hội thoại. Đây là một tác phẩm vừa đan xen những tình tiết mạnh mẽ như cảnh vật cuộn tròn ngoài cửa sổ trên chuyến tàu hú vút, vừa lồng ghép lịch sử đất nước Peru ở thời kỳ rối ren, hiện lên với sự phong phú và những chi tiết sâu lắng, đầy cảm xúc.
Tác phẩm đưa người đọc theo dõi cuộc sống của Santiago Zavalita, con trai của một kỹ sư giàu có, quyết định từ bỏ tất cả cơ hội tiến xa để làm việc cho một tờ báo nhỏ. Mặc dù đã từng mơ ước trở thành luật sư thành công như gia đình mong muốn, hay là một người cộng sản nhiệt thành như bạn bè từ trường đại học, Santiago cảm thấy cuộc sống không dành cho mình. Trên chuyến tìm kiếm con chó bị lạc, anh gặp lại Ambrosio, người lái xe trung thành đã phục vụ cha anh suốt nhiều năm, giờ sống khó khăn tại Lima. Dưới ánh đèn vàng của quán rượu La Catedral, họ trò chuyện về quá khứ, mở ra không gian cho những giọng kể của người sống và người đã khuất, thuật lại những số phận đắng cay và nỗi đau đã phai nhạt trong dòng lịch sử.
Cuốn sách đa dạng nhân vật, đại diện cho các tầng lớp xã hội Peru thời kỳ độc tài Odría. Từ Don Fermín, cha của Santiago, một kỹ sư liên quan mờ ám đến chính trị, đến Cayo Bermudez, giám đốc An ninh của chính phủ Odría, một người đạo đức kém cỏi. Melani, người tình của Bermudez, tử vong vì biết bí mật về Don Fermín. Có cả Amalia, người hầu trong gia đình Santiago trở thành vợ của Ambrosio. Queta, gái mại dâm và người yêu đồng tính của Melani… Mỗi nhân vật đều như mắc kẹt trong một quy luật biến đổi và chuộng khuyết, ví dụ rõ ràng như Ambrosio, người đã thất bại hối lỗi, từ kẻ chăm chỉ thành phạm tội, từ người tìm nghịch định thực thành người mất tất cả. Ngay cả Santiago, một thanh niên sáng dạ, đầy nhiệt huyết, cũng không thoát được sự với vẻ đời, chán nản khi phải đối mặt với cuộc sống không nhá nhơ của một phóng viên tầm thường, “không phải luật sư mà cũng không phải thành viên của câu lạc bộ quốc gia, không phải là người cộng sản cũng không phải là tư sản”. Mặc cho không muốn quay về nhà trở thành trưởng, anh đã đủ chín chắn để từ bỏ ảo tưởng về những thứ kiểm soát tuổi trẻ: “Nếu lúc ấy bạn gia nhập thì sao, Zavalita?” hắn nghĩ, “Phải chăng sự nhiệt huyết để chiến đấu sẽ kéo bạn theo, dần dần đâm sâu hơn, bạn có sẽ trở thành một người tin tưởng, một người lạc quan, một người trong sạch, bí ẩn và anh hùng?… Thay vì những bài phê bình hống hách trên La Crónica, bạn sẽ viết cho những trang giấy nhạt nhẽo của Unidad… Bạn sẽ xấu hổ hơn chăng, hay cũng đã hạnh phúc hơn? Hắn nghĩ: “Ồ, Zavalita”.
Với sự sâu sắc khai quật tận cùng những khía cạnh rối rắm của xã hội Peru, trò chuyện trong quán La Catedral trở thành một cuốn nhật ký đưa ra một cái nhìn hiện thực đồng thời mang một chút huyền bí, khiến độc giả cảm thấy kinh ngạc trước sức mạnh và sức hấp dẫn của nó. Toàn bộ tác phẩm là một tác phong ngôn ngữ, không có bất kỳ phần nào rời khỏi bối cảnh để sợi suy nghĩ riêng. Từng từ, từng chi tiết đều kết nối với tâm trạng cụ thể hoặc cuộc hội thoại của nhân vật. Các đoạn hội thoại xa xôi về không gian và thời gian, lồng vào nhau một cách tưởng chừng ngẫu nhiên, nhưng lại rất công phu – như những gì ta thường nghe trong một quán rượu ồn ào, từng câu từng câu, nhưng vẫn tìm thấy sự liên kết. Sự dị biệt giữa ngôi danh từ và ngôi nhân xưng, giữa hội thoại và nội tâm thực sự, được kết nối bằng một logic ngầm dựa trên mối quan hệ, tính cách và hoàn cảnh của nhân vật. Những hình ảnh đối lập kề nhau một cách đau đớn: lòng nhân ái sát cánh cùng sự giả dối, tâm hồn sẻ chia trong sự thô bạo, lòng khoan dung cạnh tranh với tính ích kỷ… Nguyên tắc thiện ác phai mờ trước bất định của số mệnh, không có cá nhân nào có quyền phán xét, không ai có thể chắc chắn rằng mình nắm bắt lý trí. Nỗi đau của một xã hội – cũng là cay đắng của nhân quả – thể hiện trong từng cuộc đối thoại.Viết về cuộc sống đầy khổ đau và những con đường rối rắm của người dân Peru, tác phẩm “Trò Chuyện Trong Quán La Catedral” của nhà văn Peru nổi tiếng Mario Vargas Llosa mang đến một cái nhìn sâu sắc về xã hội và con người. Với lối viết tinh tế và hấp dẫn, tác giả đã khắc họa được bức tranh sống động về những mất mát, khốn khổ và hy vọng. Đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức tác phẩm xuất sắc này!
