Trong Đầu Có Giấu Con Voi

Tóm tắt, review và giới thiệu tác giả của cuốn sách Trong Đầu Có Giấu Con Voi của tác giả Kevin Simler, Robin Hason do Trọng Nghĩa, Phương Hạ dịch

Trong Đầu Có Giấu Con Voi là cuốn sách khám phá những “góc khuất tâm lý” phía sau mỗi hành vi thường ngày của con người. Khởi nguồn từ ý tưởng “con voi trong phòng” (the elephant in the room) – một sự thật hiển nhiên nhưng bị né tránh, hai tác giả khẳng định trong đầu mỗi người đều có “con voi” đại diện cho những động lực ích kỷ, tự lừa dối nhưng thường bị làm ngơ để hợp thức hóa vai trò của mình trong xã hội.

• Phần I: Phân tích tại sao con người thường che giấu động cơ đích thực. Thông qua so sánh với hành vi động vật, các tác giả cho rằng nhiều động lực “ngầm” (như xây dựng liên minh, vị trí trong bầy đàn) chi phối hành vi nhưng chúng ta lại thích kể về những động cơ tích cực, cao đẹp hơn. Rất nhiều hành động vị tha, xã hội thường được “bọc” bởi lớp vỏ đạo đức, mà đằng sau đó là tính toán về lợi ích và địa vị.
• Phần II: Minh họa các động lực tiềm ẩn qua 10 lĩnh vực đời sống, như: ngôn ngữ, giáo dục, tôn giáo, tình dục, nghệ thuật, quyền lực, đạo đức, chính trị… Ở mỗi lĩnh vực, các ví dụ được đưa ra để chứng minh con người bị chi phối bởi: mong muốn được đánh giá cao, sự khoe mẽ, cạnh tranh, nhu cầu được chú ý, được yêu mến, kiểm soát tri thức hoặc vị thế xã hội.

Sách chỉ ra rằng xã hội, các định chế (gia đình, trường học, chính phủ…) đều được “thiết kế” để che đậy và phục vụ các động lực vô thức này. Sự thật là, chúng ta suốt đời tự lừa dối bản thân và người khác về lý do mình làm một việc gì đó – điều mà Freud, các nhà xã hội học, tâm lý học hiện đại đều từng nghiên cứu, nhưng hiếm khi được nói một cách thẳng thắn và sắc sảo như trong cuốn sách này.

Giới thiệu tác giả

Kevin Simler là nhà triết học và lập trình viên Mỹ, nổi bật bởi năng lực phân tích các vấn đề xã hội, nhận thức và triết học nhân văn hiện đại. Anh thường viết về bản chất động lực, hành vi tiềm ẩn của con người trên blog cá nhân (Melting Asphalt) trước khi xuất bản sách, có kiến thức sâu rộng về hệ thống phức hợp, kinh tế học hành vi và mạng xã hội.

Robin Hanson là giáo sư kinh tế học tại Đại học George Mason, nhà nghiên cứu cấp cao tại Future of Humanity Institute (Oxford), nổi tiếng với các công trình về kinh tế học, trí tuệ nhân tạo, lý thuyết thông tin và xã hội học tiến hóa. Ông từng cộng tác và góp mặt trong nhiều dự án về khoa học liên ngành, gây chú ý mạnh với các lập luận sắc bén, phá vỡ tư duy khuôn mẫu của công chúng về động cơ con người trong xã hội hiện đại.