Tác phẩm “Tư Bản Thân Hữu Trung Quốc” của tác giả Minxin Pei là một nghiên cứu sâu rộng về mối quan hệ phức tạp giữa chính phủ Trung Quốc và giới doanh nghiệp trong nước. Qua đó, tác giả phân tích những nguy cơ và thách thức mà tư bản thân hữu đang gây ra cho nền kinh tế và xã hội Trung Quốc cũng như tác động của chúng tới thế giới.
Tác phẩm bắt đầu với việc định nghĩa khái niệm “tư bản thân hữu”. Theo Minxin Pei, tư bản thân hữu chỉ những doanh nghiệp được Nhà nước hỗ trợ đặc biệt thông qua các chính sách ưu đãi về tín dụng, đất đai, đầu tư công và độc quyền thị trường. Những doanh nghiệp này thường có quan hệ chặt chẽ với các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc và được hưởng lợi nhuận cao nhờ sự bảo trợ của Nhà nước.
Tác giả phân tích cụ thể về sự phát triển của tư bản thân hữu Trung Quốc trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là sau khi Tập Cận Bình lên nắm quyền. Theo đó, từ những năm 1990 trở đi, Chính phủ Trung Quốc đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi nhằm hỗ trợ phát triển doanh nghiệp quốc doanh và tư nhân trong nước. Điều này dẫn đến sự nổi lên của nhiều tập đoàn lớn như Tập đoàn Phát triển Đầu tư Tập đoàn An Phát, Tập đoàn Tài chính Công nghiệp Trung Quốc… Những tập đoàn này không chỉ được hỗ trợ tài chính, mà còn được giao quản lý các dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia như đường sắt cao tốc, sân bay, cảng biển.
Tuy nhiên, Minxin Pei cũng chỉ ra những hệ lụy tiêu cực mà sự phát triển của tư bản thân hữu đang gây ra. Thứ nhất, sự thống trị của các tập đoàn lớn dẫn đến tình trạng độc quyền, làm suy yếu môi trường kinh doanh cạnh tranh. Doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, thị trường. Thứ hai, sự can thiệp mạnh mẽ của Nhà nước vào nền kinh tế thị trường dẫn đến tình trạng tham nhũng ngày càng nghiêm trọng, tiêu cực. Nhiều quan chức cao cấp lợi dụng chức vụ để vụ lợi cá nhân thông qua các doanh nghiệp thân hữu. Thứ ba, nợ xấu của các tập đoàn lớn đang gia tăng nhanh chóng do nhiều dự án kém hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định tài chính quốc gia.
Ở phần kết luận, tác giả đưa ra những đề xuất để kiểm soát và giảm thiểu tác động tiêu cực của tư bản thân hữu ở Trung Quốc. Cụ thể, Chính phủ cần rà soát lại các chính sách ưu đãi, hạn chế sự can thiệp vào nền kinh tế thị trường. Đồng thời tăng cường minh bạch trong quản lý tài chính, đầu tư công để ngăn chặn tình trạng tham nhũng. Đối với doanh nghiệp, cần đánh giá lại hiệu quả và rủi ro của các dự án, tăng cường trách nhiệm giải trình với cổ đông. Cuối cùng, cần xây dựng hệ thống pháp lý độc lập, minh bạch hơn để giám sát hoạt động của doanh nghiệp.
Mời các bạn đón đọc Tư Bản Thân Hữu Trung Quốc của tác giả Minxin Pei
