Cuốn sách “Việt Nam Vong Quốc Sử” của tác giả Phan Bội Châu là một tác phẩm lịch sử có ý nghĩa to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Cuốn sách đã khái quát lại quá trình mất nước của Việt Nam từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XX với phong cách viết rất sinh động, dễ hiểu.
Theo đó, Phan Bội Châu đã chia sử Việt Nam thành 5 giai đoạn:
Giai đoạn thứ nhất, từ năm 1407 đến năm 1788, là giai đoạn Việt Nam dần rơi vào tình trạng suy yếu trước những cuộc xâm lược của nhà Minh và nhà Thanh (Trung Quốc). Việt Nam phải chịu sự quấy nhiễu và áp đặt của hai nước láng giềng lớn.
Giai đoạn thứ hai, từ năm 1788 đến năm 1884, là giai đoạn Pháp bắt đầu xâm lược Việt Nam. Năm 1858, Pháp buộc vua Tự Đức ký hiệp ước Nhâm Tuất, mở đầu cho quá trình xâm lược của thực dân Pháp ở Đông Dương.
Giai đoạn thứ ba, từ năm 1884 đến năm 1945, là giai đoạn Việt Nam chính thức trở thành thuộc địa của Pháp. Năm 1884, Pháp buộc triều đình Huế ký Hòa ước Patenôtre, chính thức biến Việt Nam thành một nước bảo hộ của Pháp. Đất nước rơi vào tình trạng bị cai trị một cách tàn bạo và bóc lột nặng nề.
Giai đoạn thứ tư, từ năm 1945 đến năm 1954, là giai đoạn Việt Nam đấu tranh giành độc lập dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố độc lập, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn phải đối mặt với sự tái xâm lược của Pháp và sau đó là Mỹ.
Giai đoạn thứ năm, từ năm 1954 đến nay, là giai đoạn Việt Nam thống nhất sau chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Hiệp định Genève 1954 chia đôi đất nước, nhưng dân tộc Việt Nam đã không ngừng đấu tranh thống nhất đất nước. Đến năm 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, lập lại trật tự xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh việc tóm tắt lịch sử theo từng giai đoạn, Phan Bội Châu còn chỉ rõ những nguyên nhân dẫn đến sự suy yếu và mất nước của Việt Nam. Theo ông, nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu hiểu biết, chia rẽ và tham lam của các vua chúa phong kiến, đồng thời là sự xâm lược của các thế lực nước lớn xung quanh.
Bên cạnh đó, Phan Bội Châu cũng đưa ra những giải pháp cơ bản để Việt Nam có thể hồi sinh và giành lại độc lập:
– Xóa bỏ chế độ quan liêu phong kiến, thiết lập chính thể dân chủ.
– Cải cách giáo dục, phát triển nền văn minh.
– Đoàn kết toàn dân tộc, chống ngoại xâm.
– Học hỏi kinh nghiệm của các nước tiên tiến để phát triển đất nước.
Nhìn chung, cuốn “Việt Nam Vong Quốc Sử” đã khái quát một cách toàn diện và sâu sắc quá trình mất nước của Việt Nam, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra bài học quý báu. Đồng thời, tác phẩm cũng hun đúc tinh thần yêu nước, đoàn kết dân tộc, khát vọng độc lập cho người đọc. Cuốn sách đã trở thành một trong những tác phẩm lịch sử quan trọng nhất trong thời kỳ này
Mời các bạn đón đọc Việt Nam Vong Quốc Sử của tác giả Phan Bội Châu & Nguyễn Quang Tô (dịch).
