Zadig Hay Số Phận

Tóm tắt cuốn tiểu thuyết Zadig hay Số Phận của François-Marie Arouet (Voltaire)

Zadig hay Số Phận (Zadig ou la Destinée) là một truyện ngắn triết học kinh điển của Voltaire, lấy bối cảnh Babylon cổ đại, kể về hành trình đầy sóng gió của chàng thanh niên Zadig – người thông minh, chính trực, nhưng liên tục gặp bất hạnh và thử thách trong cuộc đời.

Mở đầu truyện, Zadig là chàng trai tài trí, chuẩn bị kết hôn với Semira thì bị kẻ xấu ganh tị hãm hại, mất đi người yêu. Những tưởng tìm được hạnh phúc mới, Zadig lại tiếp tục bị phản bội và vướng vào những âm mưu hiểm độc. Tài trí của anh giúp nhà vua và hoàng hậu Babylon tìm lại vật nuôi bị mất, nhờ đó được trọng dụng làm quan. Tuy nhiên, tình cảm giữa anh và hoàng hậu Astarté bị phát hiện, dẫn đến việc cả hai bị đe dọa tính mạng. Zadig phải trốn chạy, lưu lạc sang Ai Cập, trở thành nô lệ, rồi lại nhờ tài năng mà được giải phóng, giúp chủ nhân vượt qua những thử thách thương trường và xã hội.

Trên đường trở về Babylon, Zadig gặp một ẩn sĩ bí ẩn (thực chất là thiên sứ), trải qua những sự kiện phi lý, tưởng chừng vô nghĩa nhưng lại ẩn chứa bài học sâu sắc về số phận, thiện ác và sự công bằng của vũ trụ. Sau cùng, Zadig trở về Babylon, vượt qua thử thách cuối cùng, được lên ngôi vua và đoàn tụ với Astarté. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất không phải là danh vọng hay tình yêu, mà là sự trưởng thành về nhận thức: con người không thể kiểm soát số phận, chỉ có thể sống ngay thẳng, dùng lý trí và lòng khoan dung để đối diện với mọi bất trắc của cuộc đời.

Zadig hay Số Phận là một chuỗi các câu chuyện ngụ ngôn, mỗi chương là một bài học triết lý về thân phận con người, sự bất công, lòng ghen tị, tình yêu, quyền lực, và niềm tin vào lý trí. Zadig – tên gọi lấy từ tiếng Hebrew và Ả Rập nghĩa là “người ngay thẳng” – là biểu tượng cho lý tưởng Khai sáng: thông minh, khoan dung, yêu tự do và công lý.

Truyện mở đầu bằng những thất bại liên tiếp của Zadig: bị người yêu phụ bạc, bị vu oan, bị xã hội hiểu lầm. Dù vậy, anh không mất niềm tin vào bản thân và lý trí. Khi được làm quan, Zadig thi hành chính sách công bằng, chống lại tham nhũng và bất công, nhưng lại vướng vào vòng xoáy quyền lực, bị kẻ xấu hãm hại, buộc phải lưu vong. Trên hành trình phiêu lưu, Zadig đối mặt với những thử thách khắc nghiệt: trở thành nô lệ, chứng kiến sự giả dối, độc ác, mê tín của xã hội, nhưng cũng gặp được những người tốt bụng, những khoảnh khắc nhân văn hiếm hoi.

Cao trào truyện là cuộc gặp gỡ với vị ẩn sĩ bí ẩn, người thực hiện những hành động trái đạo lý để dạy Zadig bài học về số phận: không phải mọi điều tốt đều mang lại kết quả tốt, không phải mọi điều xấu đều là vô nghĩa – mọi sự đều nằm trong trật tự bí ẩn của vũ trụ. Zadig nhận ra rằng, điều quan trọng nhất là sống ngay thẳng, dùng lý trí để vượt qua nghịch cảnh, không oán trách số phận mà biết chấp nhận và cải thiện bản thân.

Tác phẩm là sự kết hợp giữa chất trào phúng, châm biếm xã hội và triết lý sâu sắc. Voltaire phê phán chế độ phong kiến, tôn giáo cực đoan, sự mê tín, đồng thời đề cao tự do, khoan dung, công lý và lý trí – những giá trị cốt lõi của thời đại Khai sáng.

Giới thiệu kỹ hơn về tác giả François-Marie Arouet (Voltaire)

François-Marie Arouet (Voltaire) (1694–1778) là một trong những triết gia, nhà văn kiệt xuất nhất của thời đại Khai sáng Pháp. Ông nổi tiếng với phong cách trào phúng, sắc sảo, không ngại đả kích chế độ phong kiến, tôn giáo cực đoan và các bất công xã hội. Voltaire là người đấu tranh mạnh mẽ cho tự do ngôn luận, tự do tôn giáo, bình đẳng và khoan dung. Ông để lại hơn 2000 tác phẩm lớn nhỏ, từ kịch, thơ, tiểu thuyết, luận văn đến các công trình sử học và khoa học. Các tác phẩm tiêu biểu khác của Voltaire gồm Candide, Micromégas, Thư về người mù…

Mời các bạn tải và đọc sách tiểu thuyết Zadig hay Số Phận của tác giả François-Marie Arouet