Review: Đồi Gió Hú – Bi kịch của cuộc sống thiếu vắng tình yêu thương

Tin tôi đi, hầu hết những đau khổ bất hạnh của con người không phải do hoàn cảnh, do thiên nhiên, do môi trường chẳng hạn, mang lại . Phần lớn chúng là do con người mang đến cho nhau . Con người ta có thể dễ dàng sống vui trong nghịch cảnh, trong thiếu thốn, trong khổ sở nếu như tâm hồn ấm áp tình người,nếu trái tim lưu giữ những nguồn yêu thương và lấp lánh trước mắt những tia sáng hy vọng . Còn trong những điều kiện sống dù có no đủ, nhàn hạ bao nhiêu mà đầy những hận thù, hằn học, đố kỵ, ganh ghét hay kỳ thị thì cũng chẳng lấy đâu ra hạnh phúc .

Như vậy đấy, con người là một giống nòi kỳ lạ nhất . Cứ mãi thích thú hành hạ nhau, làm khổ nhau để rồi cùng chịu đau khổ, đày đọa như nhau, rồi cứ than thân trách phận, oán trách số mệnh và càng thù ghét con người hơn, càng rơi sâu vào vòng xoáy nghiệt ngã của bất hạnh .

Đó là những ý nghĩ trong đầu mình,cứ ám ảnh mãi sau khi đọc cuốn Đồi gió hú của Emily Bronte . Một cuốn truyện thực sự là kinh điển mang lại nhiều suy gẫm . Một câu chuyện phải nói là buồn thảm, u uất, kinh sợ cho đến phần cuối mới mang lại cho chúng ta tia sáng của hy vọng, niềm tin của tình yêu thương chiến thắng được sự man dại và tha hóa . Và thế giới vẫn được cứu rỗi bằng cái cứu rỗi kinh điển : Tình yêu thương thực sự của con người, lòng nhân hậu và trái tim rộng mở .

Cả cuốn truyện là những bi kịch của cuộc sống thiếu vắng tình yêu thương . Từ ông cụ Ernshaw với tình thương nửa vời với cậu bé Heathcliff . Ông cứu vớt nó khỏi cảnh đói rét mà không cho nó đủ sự yêu thương và giáo dục, để rồi nó lớn lên một cách hoang dã mà chẳng chính danh giữa con nuôi hay người ở . Với hai đứa con cụ cũng vậy, chúng cũng không được dạy dỗ đầy đủ về lòng nhân ái, tính vị tha nên thậm chí với cha đẻ mình cũng không biết cách yêu thương . Đó chính là mầm mống bất hạnh của chúng . Hindley thì trở nên độc ác, hẹp hòi, nghiện rượu dẫn đến phá tan gia sản mang bất hạnh đến cho vợ con . Catherine thì đỏng đảnh, hời hợt, đầy đam mê mà không phân định được tình cảm của chính mình để rồi rơi vào bi kịch cuộc tình tay ba mà làm đau khổ đầy đọa cả hai người đàn ông của cô . Edgar Linton thì yếu đuối và Isabella Linton thì mê muội, cả hai cũng không hiểu mình, hiểu người mà tự ném mình vào những cuộc tình mà không dành cho mình . Bất hạnh đã nhãn tiền rồi mà không hay .

Thực sự tất cả bọn họ đều thiếu đi cái sự ấm áp của một trái tim nhân hậu,của một tình yêu dâng hiến và hy sinh . Không một ai trong bọn họ có được cái nguồn sáng thiêng liêng của tình yêu đích thực ấy mà chỉ có sự ích kỷ, tham lam, muốn chiếm đoạt, sở hữu, ganh ghét, đố kỵ, đam mê đầy nhục dục, mê muội, lầm lạc mà thôi . Vì vậy mà bọn họ làm khổ lẫn nhau và tự làm khổ mình . Mỗi người đều như cố thu vào mình phần tốt đẹp mà chìa ra cho người khác những gai nhọn, nên khi họ va vào nhau thì như cố tổn thương nhau nhiều nhất có thể . Và họ sống trong bất hạnh do chính mình tạo ra .

Lẽ ra Hindley phải hiểu rằng bất cứ sinh vật nào cũng có quyền được sống trong yêu thương và tôn trọng, rằng nếu anh gieo cái mầm đọa đầy, khinh bỉ thì anh sẽ gặt lấy sự hận thù dai dẳng và dữ dội .

Lẽ ra Catherine phải hiểu rằng nếu cô thực sự yêu Heathcliff thì phải dũng cảm mà đến với cậu ấy,mang tình yêu thương mà sưởi ấm và bù đắp cho cậu ấy . Được như thế thì cậu ta không đến nỗi hằn học mà trả thù đời khốc liệt, tàn bạo như thế .

Lẽ ra Heathcliff phải hiểu rằng khi bỏ cả cuộc đời thậm chí cả tình yêu và hạnh phúc đời mình cho công cuộc trả thù như thế thì kết quả thu lại cũng chỉ là con số không vì cậu ta cũng không bao giờ có được sự thảnh thơi và hạnh phúc . Nếu trái tim cậu ta đủ rộng lượng và khoan dung để bỏ lại tất cả nhỉ . Có lẽ đòi hỏi điều ấy ở cậu ta là quá sức . Nhưng đó lại là con đường duy nhất để cậu có được cuộc sống cho tử tế . Rốt cục thì đời cậu cũng là vứt đi, thất bại hoàn toàn dù trả được thù, dù tàn phá được tình địch, hành hạ con của họ, thậm chí con của chính cậu ta thì cậu có được cái gì . Vẫn mãi là cơn hận triền miên bất tận . Tự đọa đầy chính là như vậy đó

Lẽ ra Edgar và Isabella hiểu được những cái họ đam mê không phải là để dành cho họ . Vì thiếu hiểu biết và nhu nhược mà họ để mình rơi vào những cuộc tình mà không thể tự chủ được . Rút cục là cũng tự tay vứt đi hạnh phúc, tình yêu của chình họ . Cả hai anh em họ đều rơi vào bi kịch giống nhau .
“Với chữ “Nếu” người ta có thể bỏ Paris vào một cái chai”, câu danh ngôn kinh điển, vì nói “lẽ ra” như vậy thì thế giới đã hòa bình, thiên hạ đã thái bình, con người đã Độc lập-tự do-hạnh phúc quá rồi . Bi kịch của loài người chính là ở chỗ đó, ở chỗ tự họ gây khổ cho nhau, để rồi cùng nhau chịu khổ, cùng nhau than vãn và trách móc ông trời, trách móc số phận . Nực cười quá, phải không .

Đọc truyện mà cứ tự hỏi sao cô gái ốm yếu, bệnh tật, mỏng manh như nàng Emily viết được nhưng trang sách khốc liệt, dữ dội như vậy được . Câu chuyện đưa chúng ta đến một nước Anh ảm đạm, u buồn, xù xì, âm thầm, buồn bã . Đọc rồi ta hiểu thêm nhiều về tâm hồn người Anh . Những tòa lâu đài âm u, lặng lẽ với những số phận con người bi thảm như thế .

Giá như cuốn truyện chỉ như thế thì sẽ là buồn thảm lắm . Nhưng phần cuối truyện giới thiệu với chúng ta một mối tình thật đẹp đẽ . Với trái tim nhân hậu,rộng mở,với tình yêu vị tha, hy sinh của nàng Cathy và chàng Hareton đã làm sống lại trong chúng ta niềm hy vọng vào con người .Thì ra trong những hoàn cảnh tưởng chừng vô vọng nhất,trong những góc tối u uất nhất lại vẫn nở được những đóa hoa tươi đẹp như vậy . Vâng, tình yêu thương thực sự không bao giờ chết, vẫn luôn tồn tại dù nghịch cảnh, dù khó khăn . Tình yêu ấy đã hàn gắn những đổ vỡ tan nát của thế hệ trước gây ra . Sức mạnh của nó thật tuyệt vời và lay động lòng người . Nó cho ta niềm vui và niềm tin vào cuộc sống . Rút cục thì cuộc đời này vẫn còn đẹp lắm chứ,nó đâu chỉ có những u buồn, hằn học, hận thù, tàn ác, phá hoại . Những ngọn mầm của cây đời tình yêu là bất tử .

Anh bạn tôi, Nguyễn Hà Trung, sau khi cùng tôi đọc cuốn này hồi 1986, cùng với hồi đọc cuốn Quo Vadis, đã phán rằng : “Tình yêu là sức mạnh ghê gớm thế đấy . Nó có thể biến con người thành con quỉ (chỉ Heathcliff) mà cũng có thể biến con dã nhân thành con người (chỉ Hareton)” . Tôi dạo ấy nghe vậy thì kính nể nhận định ấy lắm . Anh bạn tôi hay có cách tóm tắt một cuốn truyện hay bằng một nhận định kiểu ấy . Nhưng đến bây giờ thì xin phản bác lại anh ấy rằng câu phán của anh chỉ đúng ở vế sau thôi . Cái biến Heathcliff thành con quỉ không phải là tình yêu mà chỉ là sự đam mê nửa vời . Catherine chưa bao giờ mang đến cho Heathcliff một tình yêu thực sự . Tình yêu của Cathy mới là tình yêu đúng nghĩa vì nó ấm áp, vị tha, hy sinh và hướng thiện . Tình cảm ấy nó nâng đỡ cho cả cô ấy và Hareton hướng về điều tốt lành và đẹp đẽ . Do đó cũng nhắc cho bạn tôi câu ngạn ngữ mà bạn Trung tôi cũng khá tâm đắc : “Tình yêu chỉ có một nhưng cái tương tự như Tình yêu thì có vô số” . Vấn đề là chúng ta có đủ hiểu biết, sự tỉnh táo, sự khôn ngoan để nhìn ra, lựa chọn ra không . Đừng để ngọn lửa đam mê tạo ra cơn khói bay vào mắt, smock gets in your eyes, mà nhầm lẫn, và cũng đừng có chỉ chạy theo những đam mê, những ích kỷ của bản thân mình . Tình yêu đích thực đòi hỏi có đủ cả CHO và NHẬN . Cuộc đời ta, hạnh phúc của ta chẳng phải do chính chúng ta lựa chọn và xây dựng nên sao .