Cuốn sách “Các cụ Trạng Việt Nam” của tác giả Phan Kế Bính là một tác phẩm có giá trị ghi lại những câu chuyện về các cụ Trạng đã có công lao to lớn với đất nước. Cuốn sách tổng hợp các thông tin về cuộc đời và sự nghiệp của hàng trăm cụ Trạng từ khắp các vùng miền Việt Nam, từ những năm đầu thế kỷ 20 cho đến khi cuốn sách được xuất bản vào năm 1985.
Theo lời tác giả giới thiệu, “Các cụ Trạng Việt Nam” nhằm mục đích ghi lại những công lao của các vị tiền bối đã có nhiều đóng góp cho đất nước và nhân dân, đồng thời là một tư liệu quý cho các thế hệ mai sau tham khảo. Cuốn sách được chia thành nhiều phần, mỗi phần giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của một cụ Trạng. Tác giả đã khảo sát, tìm hiểu kỹ lưỡng tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau để có thể miêu tả trung thực và chi tiết nhất về các cụ Trạng.
Một trong những phần nổi bật trong cuốn sách là phần giới thiệu về Cụ Phan Bội Châu. Cụ Phan Bội Châu sinh năm 1867, là nhà chí sĩ yêu nước tiêu biểu của nước Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Cuốn sách đã miêu tả kỹ lưỡng về cuộc đời gian nan của Cụ Phan Bội Châu, từ thời niên thiếu học hành chăm chỉ, tham gia phong trào Đông Du sang Nhật Bản để tìm đường cứu nước, cho đến khi về nước bị bắt giam oan và qua đời năm 1940. Những cống hiến của Cụ Phan Bội Châu cho phong trào yêu nước và dân tộc đã được cuốn sách khắc họa rõ nét.
Ngoài Cụ Phan Bội Châu, cuốn sách còn giới thiệu về nhiều cụ Trạng nổi tiếng khác như Cụ Huỳnh Thúc Kháng, Cụ Nguyễn Thái Học, Cụ Huỳnh Thúc Kháng, Cụ Nguyễn Đình Chiểu, Cụ Nguyễn Đình Thiện… Mỗi phần giới thiệu đều tập trung vào cuộc đời, sự nghiệp của từng cụ Trạng. Những chi tiết về nơi sinh quán, hoàn cảnh gia đình, quá trình học tập, tham gia các phong trào yêu nước, các công trình xây dựng đất nước đều được tác giả nghiên cứu kỹ lưỡng và trình bày một cách trung thực nhất.
Ngoài ra, cuốn sách còn giới thiệu về nhiều cụ Trạng đã có những đóng góp to lớn cho nền giáo dục, văn hóa, nông nghiệp, y tế của đất nước. Điển hình như Cụ Huỳnh Thúc Kháng – người có công lớn trong việc xây dựng trường Quốc học Huế, Cụ Nguyễn Đình Thiện – người có công trong việc phát triển nông nghiệp và trồng dâu nuôi tằm ở Nam Định, Cụ Trần Văn Giàu – người có công lớn trong việc phát triển y tế tại tỉnh Bạc Liêu… Những đóng góp to lớn của các cụ Trạng cho sự phát triển đất nước đã được cuốn sách ghi nhận một cách toàn diện.
Ngoài ra, cuốn sách còn có phần giới thiệu tóm tắt về hàng trăm cụ Trạng khác từ mọi miền đất nước. Mặc dù chỉ có thể giới thiệu ngắn gọn về cuộc đời và sự nghiệp của các cụ, song điều đó cũng góp phần làm phong phú thêm nội dung cuốn sách, ghi nhận công lao to lớn của đội ngũ trí thức, nhà yêu nước tiền bối. Cuối cùng, cuốn sách còn có phụ lục giới thiệu danh sách và ảnh nhiều cụ Trạng, làm phong phú thêm nội dung tư liệu.
Nhìn chung, cuốn sách “Các cụ Trạng Việt Nam” của tác giả Phan Kế Bính đã thành công trong việc tổng hợp, giới thiệu chi tiết về cuộc đời và sự nghiệp của hàng trăm cụ Trạng tiêu biểu ở nước ta, góp phần tôn vinh, tri ân những công lao to lớn của các bậc tiền bối đối với đất nước. Cuốn sách mang giá trị lịch sử cao, là một tư liệu quý cho các nhà nghiên cứu, giáo viên và bạn đọc tham khảo.
Các cụ Trạng Việt Nam được đề cập trong tác phẩm gồm có:
- Trạng Ăn
- Trạng Hầu
- Trạng Bùng
- Trạng Mõ
- Trạng Lợn
- Trạng Ác
- Trạng Hiền
- Trạng Trình
Mời các bạn đón đọc Các cụ Trạng Việt Nam của tác giả Phan Kế Bính.
