Cuốn sách “Chuyện Những Người An Nam Ở Paris Hay Sự Thật Về Đông Dương” của tác giả Phan Văn Trường là một tác phẩm đáng chú ý về cộng đồng người Việt tại Pháp thời điểm đầu thế kỷ 20. Cuốn sách đã phản ánh chân thực cuộc sống khó khăn của cộng đồng người Việt tại một đất nước xa xứ, đồng thời cũng là một tài liệu quý giá về lịch sử Việt Nam thuộc địa.
Phan Văn Trường sinh năm 1887 tại Bình Định, là một nhà yêu nước, nhà văn và là một trong những người Việt đầu tiên sang Pháp du học. Trong cuốn sách, tác giả đã miêu tả chi tiết về cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Paris thời bấy giờ. Họ phải đối mặt với nhiều khó khăn do văn hóa, ngôn ngữ và điều kiện sinh hoạt khác biệt. Rất nhiều người phải lang thang khắp nơi kiếm sống qua ngày bằng những công việc vất vả, nhọc nhằn.
Tác giả cũng đề cập đến những hoạt động yêu nước của cộng đồng người Việt tại Pháp thời kỳ đó. Họ tham gia phong trào đòi quyền dân tộc, độc lập cho Việt Nam thông qua việc tổ chức các hội đoàn, xuất bản tờ báo và tuyên truyền trực tiếp về tình hình đất nước. Cuốn sách cũng phản ánh quan điểm chủ quyền dân tộc của tác giả khi miêu tả sự thống trị và bóc lột của thực dân Pháp tại Đông Dương.
Một phần quan trọng trong cuốn sách là phần mô tả chi tiết về cuộc sống của sinh viên Việt Nam tại Pháp. Họ phải đối mặt với nhiều khó khăn do văn hóa và ngôn ngữ khác biệt, thiếu thốn về vật chất lẫn tinh thần. Nhiều sinh viên phải bỏ dở chương trình học để lao động kiếm sống. Tác giả cũng phê phán sự quản lý kém cỏi của chính quyền thuộc địa đối với sinh viễn dân.
Ngoài ra, cuốn sách còn cung cấp nhiều thông tin quý báu về lịch sử, chính trị, xã hội của Đông Dương thuộc Pháp thời điểm đó. Tác giả đã phân tích kỹ về chính sách cai trị thuộc địa của Pháp, sự bóc lột của đế quốc thực dân đối với người dân bản xứ cũng như phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của người Việt Nam.
Tổng kết lại, cuốn sách “Chuyện Những Người An Nam Ở Paris Hay Sự Thật Về Đông Dương” của Phan Văn Trường là một tác phẩm có giá trị lịch sử, khắc họa chân thực cuộc sống của người Việt tại Pháp cũng như phản ánh quan điểm yêu nước của tác giả, đồng thời cung cấp nhiều thông tin quý báu về lịch sử Việt Nam thời kỳ đầu thế kỷ 20. Cuốn sách góp phần làm sáng tỏ hơn về lịch sử Việt Nam thuộc địa cũng như phong trào yêu nước của người Việt tại hải ngoại thời kỳ đó.
Mời các bạn mượn đọc sách Chuyện Những Người An Nam Ở Paris Hay Sự Thật Về Đông Dương của tác giả Phan Văn Trường & Sity Maria Cotika (dịch) & Huỳnh Mai (dịch).
