Tự làm ebook để đọc là “chính” hay “tà”

Vì sao cần ebook

Ai mà chả biết ebook để đọc còn gì, nó tiện này, dễ sử dụng này, đọc ở mọi lúc mọi nơi tốt hơn này, abc. . . Cái này là phạm trù tương đối rộng. Và mình sẽ không so sách với sách giấy.

Mục đích tồn tại của ebook nó phù hợp xu thế hiện nay. Nhà nhà dùng các thiết bị di động, người người dùng. Các loại máy đọc quen thuộc nhất ở đây chắc là kindle và kobo rồi. Mọi ebook dạng epub, azw3 thì phải convert cả khi nó không phù hợp với cấu hình phần cứng thiết bị của chúng ta. Sứ mạng của ebook là nguồn để tạo ra người làm ebook chứ còn gì nữa. Không có người làm thì lấy đâu ra ebook đây. Vậy nên mục tiêu này rất cao cả.

Điều gì ở ebook mà ai cũng cần

Số một là tính năng rồi, nó cần phải có mọi cái người dùng có thể làm được trên sách giấy, như note, đánh dấu, . . . Và còn hơn thế là tìm kiếm, làm mọi thứ trên đó. Ngoài ra nữa amazon còn có cả x-ray, ww, paypin. . .

Số hai nữa là tiện lợi, cần là convert là dùng được ngay. Có file của một loại là những loại khác mặc định là có. Và nhiều thứ khác kể không hết như tiết kiệm không gian, tra từ điển. . .

Làm ebook như thế nào là chuẩn

Cách nhìn nhận thứ nhất là phải như các nhà phân phối sản phẩm thiết bị cung cấp là chuẩn nhất. Ví dụ chỉ có cách amazon mới có WW X-ray, vậy sách như của amazon mới là chuẩn, tương tự với Kobo và epub. Ngoài ra là amater cả.

Cách nhìn thứ hai là nó phải hiển thị tốt, không lỗi lầm gì khi sử dụng, không ảnh hưởng gì khi convert. Sửa và hiệu đính rất dễ, tiện lợi. Vậy cứ đáp ứng được tiêu chí này là chuẩn.

Cách thứ ba cực đoan nhất. Phải kiểu bọn tôi làm mới là chuẩn, ngoài ra là sai lầm, rác, abc. . . Mình là hay gặp nhất vì mình không đi theo lối mòn.

Vậy tự làm ebook là “chánh” hay “tà”

Mình sẽ dùng quan điểm thứ hai. Vì thứ nhất và thứ ba đều cực đoan cả, ai đời đòi có cái code của amz thì có mà hack à. Mà mình làm ra hay ai đó làm ra cái gì cũng chả bao giờ nghĩ nó phải chuẩn nhất.

Ví như vẽ cad nhé, để tạo ra một hình có hẳn n cách, miễn sao bạn thuần thục cách nào nhất, dễ với bạn nhất là dùng. Cuối cùng sản phẩm là như nhau. Tương tự, ebook ra bỏ vào máy đọc, thì nó là như nhau.

Vậy nếu theo tiêu chí hai. Cứ làm sao cho người dùng, người sửa, người làm dễ nhất, dễ sửa, dễ làm, đẹp chuẩn, là ok. Vậy ngược lại thì làm ebook không chuẩn. Lúc này quá trình tự làm ebook sao cũng chân chánh hết.

Ví dụ nữa liên quan đến công việc của tôi, nếu làm ra một mạch điện điều khiển chưa hợp lý. Khi người sử dụng xảy ra sự cố lại bảo do bạn không biết vận hành. Thì ở ngoài chắc chắn ăn chửi rồi. Bạn làm phải lường đến sự cố, và khi sự cố phải có trách nhiện khắc phục mới phải lẽ.

Tương tự với sách khi có lỗi nào đó thì một là quá trình làm ebook sinh lỗi không được coi là chuẩn, và hai là phải có cách khắc phục cho nó thành chuẩn.

Liên hệ với đoạn code mình thích nhé, là cái code tràn lề đó. Nhưng với các máy kindle đời đầu dùng là lỗi, hay dùng trên thiết bị khác cũng vậy. Thế nên các sách sau này mình không dùng code đó nữa. Ngay cả trường hợp của bạn inno (người nổi tiếng truyền bá làm ebook bằng calibre code azw3) thì bạn ấy thích làm cái ảnh nền có chữ 2 bên khoảng trắng, nhưng nó chỉ hợp với dòng ppw và các loại tương đương. Và ai hỏi thì bạn ấy có nói rõ là vậy. Vậy code đó không chuẩn, và chỉ áp dụng vào một mục đích riêng. Việc khi muốn dùng sang thiết bị khác là phải loại bỏ nó.

Vậy nếu trường hợp người làm làm cho nó thật khó, và không thể sửa nếu bạn không có đủ một trình độ nào đó, và phải cao thủ cơ. Thế theo bạn nó là chính hay tà?

Chúng ta đều thông minh. Tại sao chúng ta không nghĩ ngược lại, phải biến cho được cái khó khăn kia thành một dạng khác vừa thông dụng hơn, vừa dễ sửa hơn. Thế có đáng chân chánh hơn không?

Đôi khi chúng ra cũng cần khám phá cái mới, thử các loại code khác nhau, điều đó là tốt. Khi nó được đưa vào sử dụng vẫn đáp ứng được các tiêu chí kể trên thì ta dùng. Không thì ta không dùng nữa.

Nhưng nếu code chán chê, rồi làm cho không một ai khác sửa được, thì điều đó chỉ áp dụng khi cần thương mại hóa, bản quyền hóa thì được. Với mục đích public thì khác gì trêu người đọc. Làm gì cũng cần một thứ là đạo đức nghề nghiệp. Làm mà không phải đúng theo cái mục đích bạn học làm ban đầu thì làm có ý nghĩa gì?

Và rồi sách các bạn mất bao nhiêu công làm ra, nhưng người đọc lại không đọc được vì nó không convert ra để đọc trực tiếp cho tốt được, cũng không thể cho người dùng sửa được dễ dàng cho phù hợp với dạng máy đọc của người dùng. Vậy các bạn có thấy phí công sức làm ra nó không?

Vài lời phân tích của mình đã xong, câu trả lời do tự thân các bạn thôi. Mình mong có cả hai hình thức trả lời từ người sử dụng ebook và người làm ebook.